1 iş GÜVENLiĞi - MAKALE Meslek Yüksek Okulu Programları da isG Eğitimi nGünümüzde 1 2 Devlet veVakıf Üniversitesinin 1 3 Meslek Yüksek Okulundaki 1 9 "İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği" programına toplam 81 O öğrenci alınmaktadır. Bu programların ders müfredatları yeterli olup, programa kabul edilen öğrencilerin büyük bir bölümü acil tıp teknisyenli bölümü mezunudur. Bu bölüm mezunlarının büyük bir bölümü iş hayatına Acil Tıp Teknisyeni olarak devam etmekte ve İSG alanındaki ara eleman açığı devam etmektedir. Meslek Yüksek Okulları bünyesindeki Teknik Sağlık ve Sosyal bilim dallarını kapsayan 43 farklı mesleki program açılmakla birlikte sadece % l 2'sinin müfredatında İSG konularını kapsayan dersler bulunmaktadır. Sonuç ve Öneriler • Sağlıklı ve güvenlikli işyerleri ve ortamlar sağlamak, ülkemizdeki iş kazası ve meslek hastalıklarını önlemek en azından Avrupa Birliği ülkelerindeki seviyelere çekebilmek için ülke genelinde İSG kültürünün yaygınlaştırılması birinci amacımız olmalıdır. • İSG kültürünün.yaygınlaştırılabilmesi için, eğitim müfredatlarının içerisine İSG eğitiminin uygun bir şekilde yerleştirilmesi gerekmektedir. Üniversiteler arasındaki İSG müfredat içeriği farklılıklarını ortadan kaldırmak ve üniversite eğitim müfredatına İSG konularını etkin bir şekilde yerleştirebilmek için üniversiteler ve bu konularda eğitime katkı sunabilecek tüm tarafların katkı sunabileceği bir çalıştay düzenlenmeli ve ortak bir eğitim müfredatı üzerinde anlaşma sağlanmalıdır. • Türkiye'deki tıp fakültelerindeki mezuniyet öncesi-lisans programlarından sadece 43 halk sağlığı anabilim dallında İSG eğitimi müfredat içeriği olarak verilmemeli diğer anabilim dallarında (özellikle dahiliye, göğüs hastalıkları, kardiyoloji, cildiye, fizik tedavi, göz, K.B.B., Psikiyatri, kadın hastalıkları, enfeksiyon, mikrobiyoloji, biyokimya, acil) İSG eğitimi müfredata uygun süre ve içerikle alınmalıdır. • Halk Sağlığı Uzmanları Derneği - 1 YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 153 • 98 (HASUDER)'nin Mezuniyet Öncesi Eğitimde iş Sağlığı ve Güvenliği adıyla bir standardizasyon çalışması yaptığı belirlenmiştir. Bu eğitim içeriğinde l O saat teorik ve 5 saat uygulamalı İSG eğitimi planlanmaktadır. Bu eğitim içeriği örnek alınarak tıp fakültelerindeki Halk Sağlığı eğitim programında standardize eğitim planlamak mümkündür.8 • Tıp fakültelerinin mezuniyet öncesi-lisans programlarından Halk Sağlığı ve diğer bölümlerdeki eğitimler, birinci basamak eğitiminin temeli olan "Ulusal Çekirdek Eğitim Programı" içerisine alınmalıdır. • Tı p fakültelerinin Mezuniyet sonrası-yüksek lisans, uzmanlık eğitim müfredatlarından sadece halk sağlığı anabilim dallarında İSG dersi verilmemeli, diğer anabilim dallarında da verilmesi sağlanmalıdır. Gerek Halk Sağlığı ve gerekse diğer bölümlerdeki eğitimler uluslar arası içeriklere ulaştırılmalıdır. Böylece İSG konusunda eğitim vermek üzere günümüzde yetersiz olan eğitici öğretim elemanlarının yetiştirilmesi sağlanmalıdır. • Üniversitelerin tıp fakültelerindek i başta halk sağlığı anabilim dalları olmak üzere, sağlık yüksek okulları, meslek yüksek okulları, enstitüleri vb. tüm birimlerine, ilgileri oranında İSG dersler i uluslar arası normlara ve ülke koşullarına uygun şekilde konulmalıdır. Bu dersler her eğitim kurumu için bölgesel özellikleri de dikkate alınarak standardize edilmeli ve Türkiye genelindeki kamu veya vakıf tüm üniversitelerde verilmelidir. • İşyeri hekimliği eğitimleri, lisansüstü eğitim olması ve bu tip eğitimlerin yasal sunum yeri olması nedenleri ile üniversitelerde verilmelidir. Bu eğitimleri; kimlerin, nasıl, hangi içerikle, müfredatın neresinde, ne kadar sürede vereceği belirlenmelidir. Bu özellikler göz önünde tutularak hazırlanacak ulusal İSG eğitim programı; tıp, mühendislik, mimarlık ve fen fakültelerinin, tüm meslek yüksek okullarının müfredatı içerisine konulmalıdır. Programın uygulanması için gerekli yapılanma anabilim veya bilim dalı şeklinde kurgulanmalı ve en kısa sürede bu bölümlere yeterli öğretim üyesi yetiştirilmeye başlanılmalıdır. • iş Güvenliği Mühendisliği ve/veya İş Güvenliği Uzmanlığı eğitimlerinin de yeri lisans ve lisansüstü eğitim kurumları olan üniversitelerdir. Gerek işyeri hekimliği ve gerekse iş güvenliği mühendisliği veya uzmanlığı eğitimlerinde T.T.B. ve T.M.M.O.B. gibi meslek örgütlerinin, işçi ve işveren sendikaları gibi sivil toplum kuruluşları ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı eğitim birimlerinin deneyimlerinden yararlanılmalıdır. • Lisansüstü programlarda İSG ve risk yönetimine ilişkin araştırmaların sayısı arttırılmalıdır. • Üniversitede görevli öğretim elemanlarına da belirli sıklıklarla İSG eğitimi alma zorunluluğu getirilmelidir. • İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği ön lisans programlarına teknikve genel lise programlarından da büyük oranda öğrenci kabul edilmelidir. Bu bölüm mezunlarının dört yıllık lisans programlarına dikey geçiş yapabileceği programlar arttırılmalıdır. • İSG eğitimlerinin, küresel strateji olarak "herkes İçin İş Sağlığı" prensibi gözetilerek oluşturulmasına dikkat edilmelidir.21 • İSG eğitimlerinin örgün eğitim müfredatlarına ilköğretimden itibaren konulması, yüksek öğretimde ilgili tüm okullarda müfredata girmesi, yazılı ve görsel basında sunulacak bilgiler ve tartışmalar, işyerlerinde işe giriş ve hizmet içi eğitimlerle pekiştirilmesi çalışmaları sonunda toplumda İSG kültürü oluşturulması sağlanabilecektir. Bu konuda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş sağlığı ve Güvenliği Gene l Müdürlüğü de aynı görüşü paylaşmakta olması bizleri, yakın gelecekte bu çalışmalara en azından kamusal yönden en kısa sürede başlanabileceğini düşündürmektedir. 22 Kaynaklar 1. ILO, StellmanJ.M(Ed). Encyclopaedia of occupational health and safety, 4th Ed. , Geneva, 1998 2. Bilir N, YıldızA.N. İş Sağlığı ve Güvenliği. Hacettepe ünv. Yayınları, 2004 3. http://www. osha. govJ SLTCJetools/ safetyhealth/index.html (erişim 22.02.2011)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=