1KAPAK KONUSU -MAKALE kalibre edildiğinde elde edilmiş olan basınç farklarını göstermektedir. Ticari binada, zemin katta bulunan asansör kapılarında maksimum basınçlar çok miktarda ihlal edilmiştir (Şekil 2a). Açık bırakılmış olan zemin kat asansör kapıları dahil olmak üzere, asansör kapılarında görülen birden fazla ve göreceli olarak büyük sızıntıların üstesinden gelmek için çok büyük miktarda hava gerekli olduğundan, üst kat asansör kapı basınçları için dikeye yakın bir profil gözlemlenmiştir (fan akış hızları rakam tablolarının altında verilmiştir). Bu sebeple, asansör kuyusu sıcaklıkları çevre sıcaklığına yakındır ve duman birikme etkisi basınç değişim ölçüsü en aza indirilmiştir. Bunun aksine, merdiven kovası çok daha az sızıntı miktarlarına ve fan hızlarına sahiplerdir. Bu sebeple, çevre sıcaklığından büyük sıcaklıklara sahip olup, birikme etkisi ile bağlantılı basınç değişim ölçülerine sahiplerdir. Basınçlandırılmış olan merdiven boşluğunun, basınçlandırılmış bina iç kısmı yerine çevre basıncı ile doğrudan bağlantı içinde olması sebebiyle, çatı-katı-merdiven boşluğu-kapı basınç farkı çok büyük olmaktadır. Buna ilave olarak, asansör basınçlandırılması ile birlikte çalışılırken, çok daha yüksek merdiven boşluğu fan hızlarına gerek duyulmaktadır ve bu da sistemler arasında güçlü biretkileşim olduğunu göstermektedir (burada gösterilmemiştir). 4, 5, 6 35 30 25 !2 20 OE i ' ::J 15 --+----Asa�sör C ----e+- Meıö�boşlğJ � 10 ! i 5 ! l i o -r- i i O 0.25 0.5 0.75 1 1 .25 6Pkapı boyunca basınç farkı (su içerisinde) Şekil 2a. fonları, asansör kapıları boyunca, binaya tüm katlardan hava sızdırmaktadır. Bu durumun mesken binanın işgal edilmiş tüm katları boyunca yaklaşık 0.65 inç su sütunu (162 Pa) gibi çok büyük basınç farklarına yol açtığı gözlemlenmiştir (yani tipik bir kapı üzerinde 70 lbf {31 O N}'den daha yüksek bir kuwet). Bu güçler koridordan mesken binanın içindeki dairelerin iç kısımlarına doğru yönlendirilmiştir. Bu tür büyük kuwetler kapıların zor açılmasına veya hızlı kapı açılması sebebiyle yaralanmalara yol açabilir. Bu kuwetler aynı zamanda, garaj seviyesi lobi kapısı sızıntı alanına karşı da duyarlıdırlar. Eğer garaj kapısı doğrudan çevreye açılıyorsa (yani lobi yoksa), asansör kapıları boyunca görülen minimum basınçlar zemin kata doğru hareket eder ve mesken binadaki dairelerin kapı güçleri %50'den fazla azaltılmış olur (burada gösterilmemiştir). 35 30 25 !2o 20 § 15 C 'l5 10 ::.:: 5 ! i ,-.....--Asansor ---4---- lileıdrıen)xışk.ğ.ı � �eske� bina J 1 1 oW��:t:�,_J�LJ O 0.25 0.5 0.75 1 1.25 1.5 1.75 6Pkapı boyunca basınç farkı (su içerisinde) Şekl/2b. 35 ---+- 30 ----e--l-Merdiv�n _ 25 2 20 § 15 - 10 boşluğİJ ! i o ı.---+---10 2 4 6 8 6Pkapı boyunca basınç farkı (su içeris i nde) Şek/1 3. pozisyonudur. Dış kapılar kapalı olduğunda, bası nçlandı rma sistemlerinin çalıştırı lması kesinlikle gerekli olacaktır (geceleri, soğuk günlerde vs.). Her ne kadar pratikte asansör basınçlandırma sistemleri dış bina kapı ları açık bı rakılarak kalibre edilse de, mevcut IBC maddelerine sıkı şekilde uyulduğunda, kapıların kapalı olması durumunda bile düşük performans olması öngörülmemektedir. Şekil 3, ticari bina modeli için Makalenin yazarları asansör basınçlandır- bina dış kapı ları kapalı olarak kalibre Bunun aksine, mesken bina modeli basınçları çok daha karmaşıktır (Şekil 2b). Şaftların arasında minimum +0.10 inç su sütunu (25 Pa) basınç farkı elde etmek için çok daha yüksek zemin-kat basınç farklılıklarına gerek vardır. Bunun temel sebebi garaj masının daire kapıları üzerindeki etkilerini araştırmış olan herhangi bir yayımlanmış çalışma ile karşılaşmamışlardır. Her ne kadar IBC'nin diğer bölümleri izin verilebilir daire kapısı güçleri konusuna seviyesinin kendisine ait kapalı lobi alanı değinse de, bu bölüm içerisinde asansör olması ve lobi kapısının kapalı olmasıdır kuyusu basınçlandırması ile ilgili bu olası ve bu da sonuçta minimum kuyu basınç etkileşime doğrudan değinilmemiştir. farklılıklarına sebep olmaktadır. Asansör kuyusu basınçlandırması anlaBuna ilave olarak ve belki de daha da mında önemli olduğu tespit edilmiş olan önemli olarak, büyük asansör kuyusu bir diğer faktör de dış bina kapılarının 1 YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 153 34 edilmiş bir sistemin (hipotetik) gerekliliklerini göstermektedir. Tüm üst katlarda, 5 inç sudan yüksek basınç farkları (l .3 kPa) gözlemlenmektedir (çatı katı seviyesi merdiven boşluğu kapıları için yaklaşık 50 inç su sütunu [13 kPa) ). Bu durumun açıklaması şu şekildedir: Hava çatıdan kuyunun içine basılır ve bu havanın bir kısmı kapalı asansör kapıları içinden bina iç kısmına doğru ilerlerken kaybolur. Ancak birinci kat açık asansör kapılarını n daha büyük sızıntı alanları
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=