iş GÜVENLiĞi - MAKALE 1 Yani tehlikelerin zarar verme potansiyellerinin hedefi, işverene ait "mal"lara ve ç" kaal zı şaannmı n a" cgaünc" ıün"an veeyyöanişeyl i ka soal ml aar ı nk at agdöı r .r e Bu ayırımıbaz alarak olaya baktığımızda, hukuk sisteminin de "mal"ın korunması için gerekli yasaların, "can"ın korunması için gerekli yasalardan farklı olduğu da ayrıca açıkça görülebilir. Örneğin, iş sağlığı ve güvenliği ilgili yasalar, çalışanın "can"ı ile ilgili yasalardır. İşverenin "mal"ını gözetme görevi yoktur. Bunun yanında, ceza hukuku, hem işverenin "mal"ına, hem de çalışanın "can"ına yönelik zararları hedefler. Ceza hukuku, işverenin "mal"ına, "milli servete verilen zarar" gözüyle bakarak ilgilenir. İşveren, • o::: w ....ı w ::::, en < s ::::E ....ı � en o::: < ::::E Gürültü Düzeyi Gürültüye bağlı İşitme kaybı 87 dB(A)'dan Yüksek olmalı Maruz kalma suresi 8 saatten fazla olmalı 9 8 7 6 5 4 2 1 o GÜRÜLTÜYE MARUZIYET LiMiTLERi '\.. 90 """----""""--------- --.,_ -- - 95 100 105 110 Leq GÜRÜLTÜ DÜZEYi dB(A) 115 "mal"ına gelen zararları ve suçlularını, iş Şekil 3. Gürültüye bağlı işitme kaybında doz değerlendirmesi. yasaları dışındaki yasalarla arar, bulur ve zarar görenin zararını tazmin eder. Yukarıda söylendiği gibi, iş sağlığı (çalışanın sağlığı ve güvenliği) ile ilgili yasalarveya sigortalar, çalışanın sosyal hakları ve sağlığı ile ilgilidir, işverenin "mal"ı ile ilgili değildir. "Ne kadar tehlike?" sorusunun cevabı, "Hangi sınır değerinden sonra tehlike zarar verir?" sorusunun cevabıyla eş değerdir. İŞ GÜVENLİĞİ ALANI KABUL EDİLEBİLİR R I S K İŞ SAĞLIĞI ALANI (ÇALIŞANLARIN SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ) - DOZ • İşverene verilen zarar, işverenin kabul ettiği zarar (kabul edilebilir risk) kadardır, Şekil 3. Kabul edilebilir riskin, iş sağlığı alanındaki karşılığı. • Çalışanın sağlığına verilecek zarar ise, bilimsel araştırmaların ve gerçeklerin ışığında belirlenmiş olan "doz" kadardır. İşverenin "mal"ına zarar, risk veya risk skoru, kendi kapsamı içerisinde ifade edilmiş, "Risk Skoru = Şiddet X Olasılık" olarak tanımlanmıştır. Hangi olasılıkla ve hangi şiddette bir riskin, işverene zarar sınırını ifade edeceği, tamamen işverenin veya yetkili uzmanlarının işveren adına hesap edip, kabul edecekleri risk sınırıdır. Bu sınır, bahis konusu alanda "Kabul Edilebilir Risk" olarak ifade edilir ve her işverene göre değişir. Örneğin, kimi işveren üretimdeki hata riskini %l O kabul ederken, kimi işveren %20 kabul edebilir. İşveren ne kabul ederse etsin üretim sisteminin ve görevlilekr ian ibnutleemd iel el bg iöl i rr eovl ai , nh rai stkadrei sğk ienri ,i ni şev ei nrdeinr mi çei nk ve altında tutmaktır. Çalışanın sağlığına gelebilecek zararın sıins ıer l ,atreı nhı lbi k ee yl i rel emy eanr uk az bk aullme dai lşi ri dddoez tki ai l ev rtaemh ı likeye maruz kalma süresinin bileşkesi olarak belirlenir. Örneğin, 8 saatlik bir çalışma süresinde, gürültüye bağlı işitme kayıplarının oluşmaması için, gürültü şiddetinin 87 dB'in altında olması gereği bildirilmiştir. O halde çalışanın sağlığına bir zarar gelmemesi için, birbirine bağlı olarak, hem etkenin şiddetinin, hem de etkene maruz kalma süresinin belirlenmesi yani "doz"un belirlenmesi gerekmektedir. Çalışma ort amında, çalışanın sağlığının patolojik düzeyde etkilenmemesi için ortamda bulunan kurşun miktarı 8 saatlik bir çalışmada, ortalama O, ı 5 mg/r m3'ü aşmaması gerekir. Genel olarak, verilen limit değerler, günde 8 saatlik bir çalışma hedeflenerek, günlük maruz kalınmasına müsaade edilen madde veya enerji miktarları olarak verilir. Bu değerler, çok sayıda bilimsel çalışmanın sonucunda elde edilmiş sınır değerlerdir ve bu sınır değerlerin altında herhangi bir patolojik zararın olmayacağı kanıtlanmıştır. O halde, çalışanın sağlığına zarar getirml a reı nyıen c, me kaor luazni yme t asdüdr eek lvi ei s yea, 8e nsearaj i tml i ki kdt aorz değerleri üzerinden; akut, yani aniden bir etkilenme söz konusu ise, sadece şiddet YANGIN ve GÜVENLiK SAYI 1561 87
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=