1 i ş GÜVENLiĞi - MAKALE 3. İşletme, çalışanının sağlığı ve güvenliği ile ilgili saptanan tüm tehlikelerin, bilimsel araştırmalarla gerçeklenmiş ve genellenmiş, zarar oluşturmayacak düzeyde "doz" değerlerinin belirlenmesi (MAK, TLV, TWA değerleri, vd.), 4. İşletmede çalışanının sağlığı ve güvenliği ile ilgili tüm tehlikelerin ölçülmesi ve "doz" değerleri ile mukayese edilmesi (nitel risk değerlendirilmesi), 5. "Doz" değerini aşan tehlikelerle ilgili alınacak önlemlerin (teknik önlemler, tıbbi önlemler, vd.) belirlenmesi ve alınması (risk yönetimi). Böylece, "doz" değerini aşmayan hallerde, iş kazası ve meslek hastalığı oluş mayacağı için herhangi bir risk de söz konusu olmayacak ve iş sağlığı (çalışanların sağlığı ve güvenliği) uzmanı, nitel ve basit bir değerlendirme ile işini yapmış olacaktır. Yukarıdaki aşamalarla hareket etmiş ve gerekli önlemleri belirlemiş bir İSG uzmanı, tüm raporlarını işletmedeki iş sağlığı ve güvenliği kurullarına resmi olarak aktararak, yasal sorumluluğunu da yerine getirmiş olacaktır. "Hata 6: 'Risk = Olasılık x Şiddet'tir" Hemen hemen her çalışma ortamı değerlendirmesinde bu hatalı formüle rastlama olasılığı vardır. Bu formülle ortaya konulmaya çalışılan "risk" değil "risk skoru"dur. Niçin böyle bir skor yaratılmaya çalışılır? Kendi içerisindeki kişisel karşılaştırmalarda yarar sağlayacağı düşünülür. Ama bu durum oldukça yanıltıcıdır. Aynı yanıltıcı durum, "İş kozası = Olumsuz koşullar x Olumsuz davranışlar" formülünde de vardır. Olumsuz koşullar nedenler ortadan kalktığında iş kozaları önlenecek diye varsayılır. Bu önemli bir yanılgıdı r. Aradaki, işaret "+"dır ve her iki neden de ortadan kaldırılmadan iş kazası ortadan kaldırılamaz. Daha iyi bir deyişle iş kazası KALİTATİF {NİTEL) YÖNTEMLER Ordinal (Sıralamalı-Skorlu) yöntemler Frekans (Meydana Gelme Sıklığı) RİSK MATRİSİ 1 2 3 4 5 (Hiç meydana (Yılda bir) (Üç ayda bir) (Ayda bir) (Haftada bir) gelmedi) 1 1 (ilk yardım, iş gono kaybı yok, kıl payı DÜŞÜK 2 3 4 5 DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK DÜŞÜK atlatma) 2 2 (ilk yardım, iş gOnO DÜŞÜK kaybı iki günden az) 4 6 8 10 DÜŞÜK DÜŞÜK ORTA ORTA Etki 3 (Şiddet) (Yaralanma, lş gono DÜŞÜK kaybı iki günden fazla) 6 DÜŞÜK 4 4 (Ölüm, UZU\/ kaybı, DÜŞÜK meslek hastslıOı) 8 ORTA 5 5 (Blrdan çok ölüm, sürekli iş DÜŞÜK 10 ORTA görememezlik) Tablo 4. bir iş kazası değerlendirmesini, bir risk Aynı tuhaflı ğı bir risk matrisinde de görmek skoru üzerinden , bir de gerçek iş kazası mümkündür. Aynı değere sahip olmasına parametreleri kullanarak yapalım. rağmen, her iki alanda da alınacak önlemler birbirinden farklıdır. Diğer taraftan Tablo 2'deki verilen değerlere göre kaza bu değerleri iş sağlı ğı alanında kabul riski açısından, dahiliye kliniği, cerrahi edilir saymak, bu işi bilmemek veya hafife kliniğine nazaran daha yüksek risk gös- almaktır. Yukarıdaki Tablo 4'te görüldüğü termektedir. Kayıp gün riski açısından ise, gibi birbirine eşit risk skorlarında alınacak cerrahi kliniği, dahiliye kliniğine nazaran önlemler birbirinde farklıdır ve yanıltıcıdır. daha yüksek risk göstermektedir. Ancak, Alınacak önlemlerin öncelikleri vardır. Bu iki klinik risk skoru açısından anlamlı bir fark türden ordinal (sıralamalı-skorlu) yöntemlerle göstermemektedir. öncelikleri belirlemek imkansızdır. Dünyanın her yerinde, bilim dallarındaki sıralamalı Tablo 3'te verilen ve hesaplanan değerle- parametreler, neredeyse her yıl düzenlenen re göre, gerçek parametreler kullanılarak bilimsel kongrelerde kararl aştırılarak kullanılır. doğru değerlendirmeler yapılabilir. Kaza Hele hele ordinatlarda bu tür karakterlerin riski açısından, dahiliye kliniği, cerrahi kullanılması, subjektifliği karesi kadar artırkliniğine nazaran daha yüksek risk gös- maktır ve iş sağlığı (çalışanların sağlığı ve termektedir. Kayıp gün riski açısından ise, güvenliği) alanında yeri yoktur. cerrahi kliniği, dahiliye kliniğine nazaran daha yüksek risk göstermektedir. Kaza Sonuç olarak alanların uygulamasındaki kayıp gün ağırlık hızına baktığımızda, cer- bu farklılıklar, olanlar entegre edildiğinde rahi kliniğinde oluşan kazaların daha ağır bir çok hataya neden olmaktadır. İlgili kazalar olduğunu söyleyebiliriz. kongrelerde, değişik oturumlarda bu yanlışlıklar ifade edilecektir. ■ nedeni olarak ortaya konulan, tehlikeler, Görüldüğü gibi, risk skoru kullanmak bazı kişisel nedenler ve çevresel nedenler iy i - noktalarda bizi yanıltabilir. Hele hele sadeleştirilmeden iş kazalarından kurtulamayız. ce risk skoruna bakarak yapılan değerlenŞimdi, bir hastanenin iki ayrı bölümü için dirmeler bizi amacımızdan uzaklaştırabilir. - [ YANGIN ve GÜVENLİK SAYI 156 ■ 90] Bu makale vı. Ulusal iş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi Bildiriler kitabından alınmıştır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=