==== a 7 __ __ -- i = == rnıı ı 1\ D i.ü Len Yıldırım ÇAKAR Makina Müh. -� Güvenliği Uzmanı "" .. . DOGAL GAZDA GUVENLIK Doğal gaz, doğanın ve teknolojinin bizlere sunduğu bir konfordur ve eğer bu sistemin her aşamasında "önce güvenlik" ilkemiz olmadığı takdirde bu konfor bizlere oldukça pahalıya patlar. Ülkemizde doğal gaz kullanımı gittikçe yaygınlaşmaktadır. Şu ana kadar Ankara, İstanbul ve Bursa'da kullanılan doğal gaz yakın zamanda Eskişehir, İzmit ve diğer şehirlerimizde de kullanılmaya başlanacaktır. Doğal gaz kullanımı açısından ülkemizde şehirlerdeki yerleşim konumları, çok yüksek ve yoğun bir yapılaşma dolayısıyla bir dezavantaj ise de bazı hususlara dikkat edilirse halen yaygın şekilde kullanılmakta olan LPG tüplerine nazaran tehlikesi daha azdır. Yoksa, Ocak l 982'de ABD'de Missouri'nin Centralia Kasabası'nda, Mart l 990'da İran'ın başkenti Tahran'da yakın zamanda Rusya'da ve Güney Kore'nin ikinci büyük kenti olan Taegu'da meydana .gelen, mal ve can kayıplarına neden olan doğal gaz faciaları bizde de yaşanabilir. Ülkemizde, önemli derecede hasar ve ağır yaralanmalı olarak 4 Haziran 1992 günü Ankara Yeşilyurt Sokak'ta doğal gaz patlaması meydana gelmiştir. Bu kazada ikisi ağır olmak üzere 6 kişi yaralanmıştır. l 995'in ilk günü İstanbul Şişli'de bir apartmanın bodrum katında meydana gelen doğal gaz patlaması şans eseri can kaybı ve yaralanmaya neden olmadan maddi hasarla atlatılmıştır. Doğal gazda benzeri ya da daha büyük faciaların yaşanmaması için öncelikle doğal gaz tesisat ve dönüşüm çalışmaları yapan yüklenici firmalara önemli görevler düşmektedir. Nitelikli ve gerekli eğitimden geçmiş eleman kullanılması, malzeme seçiminin iyi yapılmış olması, yapılan işin kaliteli olması, çalışmalar sırasında iş güvenliği kurallarına uyulması doğal gaz kazalarını önemli ölçüde azaltacaktır. Doğal gaz renksiz, kokusuz ve havadan hafif bir gazdır. Farkedilmesi için içine çürük sarnıısak kokusu veren bir madde karıştırılır. Doğal gazın yanması için havayla belli oranda bir karışını gereklidir. Bu oran %5-15 arasında olup, bu oranların altında ve üstünde doğal gaz yanmaz. Özellikle kapalı alanlardaki doğal gaz kaçakları büyük tehlike yaratır. Doğal gazda güvenlik konusunu projelendirme ve tesisat çalışmalarında güvenlik ile doğal gaz kullanımında, doğal gaz kaçaklarında ne yapalım başlıkları altında iki bölümde maddeler halinde sıralayabiliriz. PROJE VE TESİSAT ÇALIŞMALARINDA GÜVENLİK 1. Doğal gaz kullanımında güvenlik öncelikle proje aşamasında başlar. Doğal gaz tesisatı yapılacak her konut ve tesis için mutlaka doğal gaz tesİsatı projesİ hazırlanmalıdır. Bu projeler her ildeki yetkili gaz kuruluşu (Ankara'da EGO, İstanbul'da İGDAŞ, Eskişehir ve Bursa'da BOTAŞ, İzmit'de İZGAZ) YANGIN VE GUVENlIK OERGİSI SAY1•16
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=