Yangın ve Güvenlik Dergisi 160. Sayı (Temmuz-Ağustos 2013)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 160 72 YANGIN - MAKALE rikten (elektrik tesisat × , elektrik panosu vs.) kaynakland × ù × n × ( Tablo 3 ) bunun yan × nda Elektrikli cihazlar × nda önemli bir yer tuttu- ù unu söyleyebiliriz. Tablo-3 ’de görüldü ù ü gibi % 15,48 olan gazl × ve elektrikli cihaz- lardan kaynakl × yang × nlar içerisinde gazl × cihazlar × n çok az yer tuttu ù unu belirtmek gerekir. (%1) Peki, elektrik enerjisi nas × l oluyor da bu kadar çok say × da yang × na neden olabiliyor? Yang × nlar, enerji hat- lar × ndan ya da kullan × lan ekipmandan kaynaklanabilece ù i gibi, elektrikli aletlerin bak × ms × zl × ù × , iyi yap × lmam × ü ba ù lant × lar ve a ü × r × yüklenmi ü elektrik tesisat × da yang × na yol açabilir. Hatal × kullan × lan uzatma kab- lolar × ise ba ü l × ba ü × na birer yang × n nede- nidir. Bak × ms × z kalan elektrik tesisat × ndaki eskiyen kablolar, gevsek kablo ve sigorta ba ù lant × lar × zamanla × s × nacak ve k × sa dev- re sonucu yanmaya neden olacakt × r. 2.2.1. Önlemler a- úü yerlerinde; Tesislerde elektrik sistemleri kaynakl × ha- sarlar × n önemli bir k × sm × elektrik ana da- ù × t × m panolar × nda ba ü layan yang × nlarla meydana gelmektedir. Genel bir yakla- ü × m olarak, a ü a ù × da maddeler halinde s × ralanan önlemler i ü letmelerde elektrik kaynakl × hasarlar × n azalt × lmas × nda fayda sa ù layacakt × r. • Buhar × yan × c × kimyasallar gibi infilaka sebebiyet verebilecek hammadde- lerle çal × ü ma yap × lan alanlarda ve depolarda elektrik panolar × , prizler ve ayd × nlatmalar üretim/depolama yap × - lan odan × n d × ü × na al × nmal × d × r. • Bu alanlarda ex-proof (alev s × zd × rmaz) tesisat kullan × lmas × ve ortamda yan × c × ürün konsantrasyonunun (LEL - en dü ü ük patlama limiti) kontrol alt × nda tutulmas × için ölçümlerinin ve havaland × r × lmas × n × n yap × lmas × yüksek önem arz eder. • Ya ù l × , rutubetli, yüksek × s × n × n ve hareketin çok fazla oldu ù u atölyelerde ve aleve kar ü × dayan × m gerektiren ortamlarda kauçuk lastik izolasyonlu kablolar kulla- n × lmal × d × r. • Tesislerde her türlü makineye ve cihaza gidecek kablolar × n elektrik sigorta- lar × yla korunmas × gereklidir. Sigorta seçiminde iletkenlerin a ü × r × derecede × s × nmas × n × engelleyebilecek özellikte ve standartlarda olmas × na dikkat edil- melidir. Kablolar × n tesis içinde düzensiz ta ü × nmas × , kablo tavas × gibi herhangi bir muhafazada olmamas × ve kablo ba ù lant × lar × n × n sa ù lam yap × lmamas × yang × n riskini art × rmaktad × r. Tablo 1. Meydana Geldi ù i Yere Göre Yang × n ú statisti ù i–2012 ( ú stanbul) S. No Yang × n × n Mey. Gel. Yer Yang × n Say × s × % Oran 1 úü yeri Yang × n × 2319 9,10 2 Konut Yang × n × 4885 19,18 3 Araç Yang × n × 1524 5,98 4 Ot Yang × n × 7442 29,21 5 Çöp Yang × n × 4893 19,21 6 Di ù er 4406 17,29 Toplam 25469 100 Tablo 2. úü yeri Yang × nlar × n × n Nedenleri–2012 ú stanbul S. No Yang × n Nedenleri Yang × n Say × s × % Oran 1 Elektrik 915 39,46 2 Baca 567 24,45 3 Sigara 195 8,41 4 Gazl × ve Elektrikli cihazlar 156 6,73 5 Sirayet (Soba ve Külü, Kaynak ve Kesme, Makine, Is × l úü lem, Mangal, Ocak, Baca vs.) 145 6,25 6 LPG- CNG Parlama-Patlama 101 4,36 7 Kas × t ve sabotaj 47 2,03 8 Çoçuklar Ate ü le Oyn. 23 0,99 9 Tespit edilmedi 86 3,71 10 Di ù er 84 3,62 Toplam 2319 100 Buraya kadar anlat × lanlara bak × ld × ù × nda; elektrikten kaynakl × yang × nlar × n oldukça önemli oldu ù unu görmekteyiz. Bu çer- çevede yang × nlar × n ç × k × ü nedenleri somut veriler × ü × ù × nda incelendi ù inde; ú stanbul ú tfaiyesi’nin 2012 y × l × istatistiklerine bak- mak yeterli olacakt × r. 2012 y × l × içerisinde 25.469 yang × n olay × n × n meydana geldi ù i ve bu yang × nlar × n meydana geldi ù i yere göre da ù × l × m × da a ü a ù × daki Tablo–1 de gösterilmi ü tir. Tablo 1 ’e bak × ld × ù × nda yang × nlar × n % 28.28 inin úü yeri ve Konut yang × nlar × ndan olu ü tu ù unu görmekteyiz. Bu da ot-çöp yang × nlar × d × ü × nda önemli bir orana sa- hiptir. ú stanbul’da meydana gelen yang × nlar × n ç × k × ü nedenleri incelendi ù inde; özelliklede üzerinde durdu ù umuz úü yeri ve Konut yang × nlar × baz al × nd × ù × nda ilk s × ralarda elektri ù in oldu ù unu görmekteyiz. ( Tablo 2 ve Tablo 3 ) úü yeri Yang × nlar × nda elektrik nedenli yan- g × nlar × n oldukça önemli bir yer tuttu ù unu söyleyebiliriz. ( Tablo 2 ) Elektrik tesisat × , Elektrik ana da ù × t × m panosu, prizler, ayd × nlatmalar gibi Elektrik sistemlerinin sebep oldu ù u yang × nlar sirayetle birlikte büyük hatta çok büyük yang × nlar × bera- berinde getirmekte ve oldukça yüksek maddi hasarlara ve can kay × plar × na yol açmaktad × r. Elektri ù in neden oldu ù u yang × nlar sadece Türkiye’de de ù il, dünya ülkelerinde de ilk s × ralarda yer almaktad × r. Özellikle evlerde ç × kan yang × nlar × n büyük bir bölümü elekt- Tablo 3. Konut Yang × nlar × n × n Nedenleri–2012 ú stanbul S. No Yang × n Nedenleri Yang × n Say × s × % Oran 1 Elektrik 1810 37,05 2 Gazl × ve Elektrikli cihazlar 756 15,48 3 Baca 875 17,91 4 Sigara 408 8,35 5 Sirayet(Soba ve Külü, Kaynak ve Kesme, Makine, Is × l úü lem, Mangal, Ocak, Baca vs.) 247 5,06 6 LPG- CNG Parlama-Patlama 193 3,95 7 Çoçuklar Ate ü le Oyn. 149 3,05 8 Tespit edilmedi 107 2,19 9 Kas × t ve sabotaj 49 1,00 10 Di ù er 291 5,96 Toplam 4885 100