Yangın ve Güvenlik Dergisi 164. Sayı (Ocak-Şubat 2014)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 164 54 KAPAK KONUSU - MAKALE ihtiyac × oldu ù unda bu kadar büyük bir sistemi tahliye etmek ve yeniden dol- durmak için geçecek zamana, böyle büyük bir sistemde s × k × ü acak havaya ve böyle büyük hacimli bir sistemde mey- dana gelebilecek alarm gecikmesine ili ü kin kayg × ya dayanmaktad × r. Hem FM hem de NFPA 13 kurallar × n × ayn × anda kar ü × layamama durumuna bir örnek de e ù imi 12 de 2’yi geçen e ù imli tavanlar alt × na monte edilecek sprinklerler için montaj kurallar × d × r. FM Bilgi Sayfas × 2-0 sprinklerlerin deflektör- lerinin (sapt × r × c × lar × n × n) yatay (zemine paralel) olmas × n × ü art getirirken, NFPA 13 bunlar × n tavana paralel olmas × n × ü art getirmektedir. Burada her iki orga- nizasyonun da ilgi çekici kayg × lar × bu- lunmaktad × r. FM sprinklerden ç × k × ü × n tavandaki e ù ime paralel olmas × n × n do ù rudan sprinkler alt × ndaki zemin alan × n × koruyamayaca- ù × ndan endi ü e duymaktad × r. Bu ise e ù i- min alt k × sm × ndaki sprinklerin e ù imin üst k × sm × ndaki alan × n daha fazlas × n × koruma- s × n × gerektirdi ù i bunun ise suyun aleve ula ü mas × nda ilave bir gecikmeye sebep olaca ù × n × dü ü ünmektedir. FM ayn × zamanda sprinklerden ç × k × - ü × n a ü a ù × do ù ru yapaca ù × itmeden ve sprinklerlerin püskürtme aç × s × dik olmad × - ù × zaman dikey olan yang × n duman × na i ü leyecek suyu getirme imkân × konusun- da da endi ü elerini ifade etmi ü tir. Di ù er taraftan NFPA komitesi ise sprinkler deflektörlerinin her zaman tavana para- lel olarak monte edilmeleri gerekti ù ini ve sprinklerlerin bu ü ekilde montajlar × ndan olumlu deneyimleri olduklar × n × savun- maktad × r. (ÇN burada metinde NFPA n × n deflektörlerin tavana paralel durmala- r × na kar ü × olduklar × yaz × lm × ü ve “counter” fiili kullan × lm × ü . Halbuki NFPA deflektörleri tavana paralel istiyor, olmas × gereken fiili “count” sehven yaz × ld × ù × n × varsayd × n zira komite kendi standard × na kar ü × ç × k × yor olurdu). Püskürtme formu a ü a ù × do ù ru olan itme ne olursa olsun tavan × n e ù i- minin takip edilmesi i ü e yaramaktad × r. Uygulama kolayl × ù × perspektifinden de bak × ld × ù × nda sprinklerlerin e ù ime pa- ralel tak × lmalar × kolayd × r, zira sprinkler kollar × n × n devreleri çat × n × yap × özellikle- rini takip etmektedir. Sprinklerlerin, ta- van e ù imli oldu ù unda zemine paralel monte edilmeleri için her sprinklere bir bükülen ba ù lant × (mafsall × kaplin) tak × l- mas × gerekmektedir ve NFPA böyle bir masrafa gerek olacak verileri görme- mi ü tir. Bu sayg × n iki kurulu ü da bu konu üzerin- de çal × ü × rken, mühendis ortada kalm × ü durumdad × r. Bu konuda ayn × anda hem NFPA 13 hem de FM standartlar × n × kar- ü × lama imkân × yoktur. Mühendisler hangi kural × takip etmeleri konusunda dikkatlice karar vermeli ve dikkatle yaz × l × ü artname- ler kullanarak sprinkler müteahhidine her ü eyi aç × k olarak belirtmelidir. E ù er mühendis FM kurallar × n × uygulamak isterse, Karar Verme Yetkisi Olan Makam- dan özel onay almal × d × r. ABD’nin birçok yerinde NFPA kurallar × yasa olarak kabul edilmi ü tir ve bu standartlar × uygulamak- tan ba ü ka seçenek bulunmamaktad × r. NFPA 13 standartlar × ndan daha az kat × veya NFPA 13’den farkl × olan FM stan- dartlar × n × kullanmak için karar verme yet- kisi olan makam tutars × zl × k veya e ü de ù er- lik karar × verecektir. Bu gibi durumlarda, mühendis FM kural- lar × n × birkaç × n × kullan × p daha sonra siste- min tamam × n × n NFPA 13’e uygun ü ekilde yapmamal × d × r. Bunun yerine mühendis bütün olarak NFPA kurallar × n × n yerini alan tüm FM kurallar × n × uygulamal × d × r. FM ku- rallar × birlikte iyi bir ü ekilde çal × ü an bir ku- ral dizisidir, ancak sadece birlikte kullan × l- d × klar × zaman, bütün olarak, bu kurallar NFPA standartlar × ile ayn × emniyet seviye- sine ula ü maktad × r. û artnamelerden Kaynaklanan Zorluklar “Consulting-Specifying Engineer” Der- gisinin Haziran/Temmuz 2011 say × s × nda SFPE (Society of Fire Protection Engine- ers –Yang × ndan Koruma Mühendisleri Derne ù i) ve di ù erleri taraf × ndan yay × n- lanan, ü artnamelere ne dâhil edilmesi gerekti ù i hakk × nda mü ü terek an × msat × c × makale görü ü ünü e ü le ü tiren, ya ù murla- ma sistemlerinin belirlenmesi konulu bir makale yer alm × ü t × r. Ancak sprinkler en- düstrisinden gelen geri besleme bilgileri bunun gerçek olmaktan ziyade ideal bir senaryoya dayand × ù × ü eklindedir. Sprinklerle yang × n korumas × yüklenicileri, gördükleri ü artnamelerin ço ù unun tasa- r × m amac × na götürecek, kullan × m ü ekli- nin tehlike s × n × fland × rmas × , depolanacak mallar × n s × n × fland × rmas × veya su besle- mesinin ayr × nt × l × analizi gibi gerekli olan temel kriterleri içermedi ù ini bildirmekte- dir. Yükleniciler bunun yerine ü artname- lerin, genellikle yüklenicinin teklif edece- ù i ilgili yasa ü artlar × na uyan alternatiften, daha az etkin ve montaj × daha pahal × olan bir genel bir yerle ü tirme plan × n × içer- di ù ini belirtmektedir. Mühendislik dernek- lerinin sprinkler yang × n koruma sistemleri üzerine uygun olan bir ü artname yazma- lar × için daha al × nacak çok yol oldu ù u görülmektedir. Yang × ndan koruma mühendisleri için zor- luk uygun ü artnameyi yazmalar × na emin olmal × ve ayn × ü artnameleri yazan maki- ne, in ü aat ve di ù er mühendis meslekta ü - lar × na eri ü ip onlar × n da benzer ü artname yazmalar × n × sa ù lamal × d × r. Endüstri olarak yang × ndan koruma sektöründeki herkes mü ü terinin para ve zaman × n × israf etme- yen uygun yaz × lm × ü ü artnamelerin ilgili oldu ù u geli ü tirilmi ü verimlerden yararla- nacakt × r.