Yangın ve Güvenlik Dergisi 164. Sayı (Ocak-Şubat 2014)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 164 58 KAPAK KONUSU - MAKALE NFPA13 Standard × na Göre Yüksek Depolarda Ya ù murlama Sistemi Tasar × m × Özet Yasal zorunluluklar × n ötesinde depolarda ya ù murlama sistemi yap × lmas × n × n ya ü anan can ve mal kayb × n × çok alt seviyelere indir- di ù i uluslararas × istatistiklerle kan × tlanm × ü t × r. Sistemin yat × r × m maliyeti, korunan binan × n ve içindeki ürünlerin maliyetine göre çok makul seviyededir. Bu nedenle depo binalar × nda ya ù murlama sisteminin uygulanmas × giderek artmaktad × r. Depolarda ç × kan yang × nlar × n kontrol alt × na al × nmas × nda otomatik ya ù murlama sistemi- nin verimlili ù i, ya ü anan yang × nlar ve yap × lan testlerle ispatlanm × ü t × r. Özellikle yüksek depo- lama yap × lan binalarda otomatik ya ù murla- ma sistemi olmad × ù × takdirde yanan ürünlere ula ü × lmas × ve etkin bir ü ekilde müdahale edil- mesi oldukça güç hatta pek çok durumda imkâns × zd × r. Oysaki otomatik ya ù murlama sistemi olan binalarda yang × n × n kontrol alt × - na al × nmas × çok daha kolay oldu ù u gibi, bu u ù urda harcanan su miktar × da sprinkler sis- temi olmayan binalara göre çok daha dü ü ük seviyelerdedir. Dolay × s × yla sprinkler sisteminin varl × ù × yang × n olan binadaki metan × n sudan görece ù i zarar × da -san × lan × n aksine- oldukça azaltmaktad × r. Bu bildiride amaç; ülkemizde oldu ù u gibi, depolanan ürün yelpazesi çe ü itli yüksek de- polarda uygulanacak ya ù murlama sistem- lerinin tasar × m × n × , NFPA standartlar × perspekti- finde de ù erlendirmek ve alternatif tasar × mlar konusunda bilgi vermektir. 1. Sprinkler Sistemi Tasar × m × nda Esas Al × nacak Standartlar Binalar × n Yang × ndan Korunmas × Hakk × ndaki Yönetmelik’in (BYKHY) 96. maddesinin 5. ben- dine göre, sprinkler sistemi tasar × m × n × n TS EN 12845’e göre yap × lmas × gerekmektedir. Ayn × Onur TURANLI Tasar × m Müh. Proje ve Dan × ü manl × k Hiz. Ltd. û ti Depolarda ç × kan yang × nlar × n kontrol alt × na al × nmas × nda otomatik ya ù murlama sisteminin verimlili ù i, ya ü anan yang × nlar ve yap × lan testlerle ispatlanm × ü t × r. Özellikle yüksek depolama yap × lan binalarda otomatik ya ù murlama sistemi olmad × ù × takdirde yanan ürünlere ula ü × lmas × ve etkin bir ü ekilde müdahale edilmesi oldukça güç hatta pek çok durumda imkâns × zd × r. zamanda yönetmeli ù in 5. maddesinin 2. bendi ü u ü ekildedir: “Tasar × mc × lar taraf × ndan, bu yönetmelikte hakk × nda yeterli hüküm bulunmayan hu- suslarda ve metro, marina, helikopter pisti, tünel, stadyum, havaliman × ve benzeri kul- lan × m alanlar × n × n yang × ndan korunmas × nda Türk Standartlar × , bu standartlar × n olmamas × hâlinde ise Avrupa Standartlar × esas al × n × r. Türk veya Avrupa Standartlar × nda düzenlenmeyen hususlarda, uluslararas × geçerlili ù i kabul edi- len standartlar da kullan × labilir.”[1] Bu ü artlarda yönetmelik hükümleri d × ü × nda Avrupa Standard’ × n × n tercümesi olan TS EN 12845 standard × kullan × l × rken, bunun yetersiz kald × ù × zamanlarda “NFPA 13 Standard for the Installation of Sprinkler Systems” standard × na ba ü vurulabilmektedir. 2. NFPA 13 Standart For The Installation For The Sprinkler System Dünyada yang × n söndürme sistemleri konu- sunda en detayl × bilgileri veren ve en yayg × n olarak kullan × lan standart Amerikan Standard × - d × r. Amerika Yang × ndan Korunma Birli ù i (NFPA- National Fire Protection Association) yang × n standartlar × n × n olu ü turulmas × ve geli ü tirilmesi konusunda faaliyet göstermektedir. Bugüne kadar yay × nlanm × ü 300’den fazla standart yakla ü × k 20.000 sayfal × k bir bilgiyi içermekte- dir. 100 y × l × a ü k × n süredir standartlar üreten ve geli ü tiren bu kurulu ü , Amerika’daki pek çok or- ganizasyon taraf × ndan da desteklenmektedir. NFPA’n × n sprinkler sistemlerinin tasarlanmas × ve kurulmas × konusundaki standard × NFPA 13 stan- dard × d × r. Standard × n ilk yaz × m tarihi 1896’d × r. Son yay × nlanma tarihi ise 2013’tür. NFPA 13 standard × n × n güncel olan 2013 bas- k × s × nda, 12 ila 21. bölümler depolarla ilgili hükümleri içermektedir. 12.bölüm depolarla ilgili genel hükümleri anlat × r.13. bölüm alçak