Yangın ve Güvenlik Dergisi 164. Sayı (Ocak-Şubat 2014)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 164 62 KAPAK KONUSU - MAKALE kaslar ta ü yünü sandviç panelden olu ü an çat × kaplamas × n × ta ü × maktad × r. Binan × n cephe elemanlar × yine ta ü yünü sandviç paneldir. Binada herhangi bir iç bölme bulunmamaktad × r. Binada bulunan raf- lar, rak ünitesi (endüstriyel raf) tipindedir. Raf yüksekli ù i 26 m’ye kadar ç × kmaktad × r. Depolanan ürünlerin en yüksek noktas × dö ü emeden 27,5 m yüksekte olacakt × r. Rak üniteleri ikili tipte olup, raflar aras × n- daki koridorlar 2 m geni ü li ù indedir. Raflarda bulundurulacak olan ürünler standart bir hipermarkette sat × lan ürün- lerdir. Ürünlerin tamam × karton ambalaj- lar × içerisinde muhafaza edilmektedir. 3.2. Tehlike S × n × f × n × n Belirlenmesi Bir hipermarkette sat × lan ürünlere bak × l- d × ù × nda plastik ambalajl × g × da madde- lerinden, elektronik ev e ü yas × na kadar geni ü bir yelpaze söz konusudur. Bunlar × n içerisinde S × n × f 1’e sokabilece ù imiz ürün- ler oldu ù u gibi, Grup A plastik s × n × f × na girecek ürünler de az de ù ildir. Örne ù in bir LCD televizyonun kasas × ve kompo- nentlerinin birço ù u plastikten mamuldür. NFPA 13 Tablo A5.6.4.1’ e bak × ld × ù × nda Grup A plastik s × n × f × na giren ürünlerin liste- si görülebilir. Bu listeden örnekler verecek olursak, pet ü i ü e içerisinde bulunan yan × - c × olmayan s × v × lar (karton kutularda), kar- ton paketli mum, plastik parçalar × olan ah ü ap ev e ü yalar × , plastik kutularda süt, t × rnak cilas × , %50’si sentetikten mamul tekstil ürünleri say × labilir. Bunlar × n hepsi bir hipermarkette bulunan ürünlerdir. Dola- y × s × yla bu ürünlerin depolanmas × ile ilgili yöntemleri dü ü ündü ù ümüzde de, ürün- lerin içerdikleri plastik oran × na göre de- ù il, kullan × m s × n × flar × na göre kategorilere ayr × ld × ù × ve depoland × ù × görülmektedir. Hal böyle olunca, deponun tamam × n × n Grup A plasti ù e göre korunmas × gerekti ù i sonucuna ula ü × lmaktad × r. 3.3. Sprinkler Sistemi Tasar × m Kriterlerinin Belirlenmesi Örnek depo binas × n × n yüksekli ù i 30 m ol- du ù una göre CMSA veya ESFR tip sprink- ler kullanarak sprinkler sistemini tasarla- mak mümkün de ù ildir. NFPA13 17.3.1 maddesinde tarif edilen kontrol modu tavan sprinklerleri ve raf aras × sprinklerler kullan × larak çözüme gidilmelidir. NFPA13 Tablo 17.3.1.3 tavan tipi sprinklerlerin debi ve operasyon alan × de ù erlerini ver- mektedir. Tabloya bak × ld × ù × nda iki farkl × de ù er görülmektedir. Bu de ù erlerden biri depolanan ürünlerin, en üstteki raf aras × sprinkler seviyesinden 1,5 m daha yukar × ya kadar depoland × ù × durumlar için geçerlidir. ú kinci de ù er ise depola- nan ürünlerin seviyesinin en üst s × radaki raf aras × sprinkler seviyesinin 1,5 m ila 3 m üzerine ç × kt × ù × durumlar için geçerli- dir. Binam × zda raf konstrüksiyonunun en yüksekte oldu ù u seviye 26 m, depola- nan ürünlerin en üst seviyesi ise 27,5 m oldu ù una göre, birinci de ù erler al × narak tasar × m yap × lmal × d × r. Bu durumda, çat × sprinkleri için tasar × m de ù erleri 12,2 mm/dak su yo ù unlu ù u ve 186 m ² operasyon alan × olacakt × r. Hesaba kat × lacak raf aras × sprinklerler- le ilgili de ù erler 17.3.1.13 ve 17.3.1.14 maddelerinde verilmi ü tir. Buna göre bir- den fazla seviyede raf aras × sprinkler kul- lan × l × yorsa en üst iki seviyedeki 7’ ü er adet sprinklerin (14 adet) aç × laca ù × kabul edil- melidir. Raf aras × sprinklerlerin her birinin debisinin 113,6 lt/dak.’dan az olmamas × gerekmektedir. Sprinkler sistemi ile birlikte aç × lmas × ge- reken bina içi ve bina d × ü × hortumlar × n debileri, NFPA 13 Tablo 17.3.1.15’e göre hesaba ilave edilmelidir. Bu tabloda ve- rilen de ù er 1900 lt/dak.’d × r. 3.4. Ön Hesap-Pompa Kapasitesinin Bulunmas × Yang × n pompas × n × n kapasitesi çat × sprinklerlerinden, raf aras × sprinklerler- den ve yang × n hortumlar × ndan harca- nan suyun tamam × n × kar ü × layacak ü ekil- de seçilmelidir. Yani çat × sprinklerlerinin debisi, raf aras × sprinklerlerin debisi ve hortum debisi toplanarak pompa debi- si bulunur. Örnek depo için hesaplama yapacak olursak çat × sprinklerlerinin debisi: Tablo.1 Kontrol Modu Sprinkler Ak × ü Kriter- leri (Tek, Çift veya Çoklu S × ral × Rak Üniteleri Üzerinde Plastik Ürünlerin 7,6 M’den Depolanmas × - NFPA13 Tablo 17.3.1.3) En Üst Seviye Raf Aras × Sprinkler Üzerindeki Depolama Yüksekli ù i (m) Tavan Sprinklerleri Su Yo ù unlu ù u (mm/dak) 1,5 m veya daha az 12,2/186 m ² 1,5 m’den fazla 3,05 m’ye kadar 18,3/186 m ² Tablo 2. NFPA 13 Tablo 17.3.1.15 ú lave Hortum Debisi Ve Çal × ü ma Süresi Tablosu ç Q d A ˜ 12, 2 186 2269, 2 lt/dak ç Q ˜ Q ç : Çat × sprinkleri debisi (lt/dak) d : Su yo ù unlu ù u (mm/dak)-(lt/(dak • m²) A : Operasyon alan × (m²) Pompa debisi: Q p : Pompa debisi (lt/dak) Q h : Hortum debisi (lt/dak) p rt ç h Q Q Q Q Raf aras × sprinklerlerin debisi: rt r Q n Q ˜ Q rt : Raf aras × sprinkleri toplam debisi (lt/dak) n : Aç × lacak sprinkler say × s × Q r : Bir raf aras × sprinkler debisi (lt/dak) 14 113,6 1590, 4 lt/dak rt Q ˜ . 2269, 2 1590, 4 1900 5759,6 lt/dak p Q