Yangın ve Güvenlik Dergisi 169. Sayı (Eylül 2021)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 66 <$1*,1 0$.$/( kesit alanl × olarak tasarlanm × ü ürünlerden olu ü ur. Bunlar içinde masif kesilmi ü kereste içerirken, modern binalar genel olarak i ü lenmi ü kereste ürünleri kullan × rlar. Masif olarak kesilmi ü kütük keresteye nazaran i ü lenmi ü kereste ürünleri daha büyük güç ve tasar × mda esneklik sunar. Mimari ve yap × sal tasar × m bak × m × ndan da daha fazla istek uyand × rmaktad × r. A ù × r kereste iskeletli in ü aat daha büyük ta- sar × m esnekli ù i sunar (hafif kereste iskeletli in ü aatla kar ü × la ü t × r × ld × ù × nda). Bunun içinde daha uzun destek içermeyen kiri ü ler, aç × k plan alanlar × ve daha uzun in ü aat imkân × say × labilir. A ù × r kereste kullan × larak yap × lan in ü aat × n iki önemli formu kolon-kiri ü li in ü aat ve panel ü eklinde in ü aatt × r. Hafif ve a ù × r kereste iskeletlerin özellikleri birçok tasar × m k × lavuzu kitaplar × nda veril- mi ü tir. 2,3,4,5 genelde yap × kolonu ve iskelet kiri ü i eleman × olarak kullan × l × r. Yap × ü kanla lamine edilmi ü (birle ü tirilmi ü ) a ù aç yada “gulam” bir tasar × m ürünüdür ve daha küçük kesilmi ü parçalar içerir. Bunlar normal olarak 2 in x 4 in (50 mmx 100mm) ölçülerindedir ve birbirlerine yap × ü t × r × l × r veya lamine edilir. Bu ürün masif kereste elemandan daha güçlüdür zira daha homojen yap × dad × r ve budak veya di ù er kusurlar × n getirece ù i etkileri azalt × r. Ma- sif kesilmi ü kereste ile benzer ölçü ve yap × sal uygulamas × olan ‘gulam’ elemanlar × genel olarak yap × n × n kiri ü ve kolonlar × nda kullan × l × r. Lamine kaplamal × kereste (Laminated ve- neer lumber -LVL) çoklu tabakal × yakla ü × k 3 mm (1/8”) kal × nl × kta ince a ù aç kapla- malardan meydana gelir. Bunlar × s × ve bas × nç alt × nda birbirlerine paralel olarak preslenerek birle ü tirilmi ü tir. A ù aç kütü ù ünü ince kaplamalar ü eklinde dilimlemek ve birbirlerine presleyerek yap × ü t × rmak a ù aç- ta kusur olma ihtimalini azalt × r. Sonuç ma- sif kesilmi ü kereste elemanlar × na nazaran daya iyi yap × sal performanst × r. 6 de orta veya yüksek katl × konut in ü aat × nda yük ta ü × y × c × duvar veya zemin olarak görülür. Duvarlar tipik olarak üç ila be ü tabakal × pa- nellerden olu ü ur, zeminler ise daha kararl × yap × da olmalar × için be ü veya daha fazla tabakadan olu ü urlar. CLT paneller yap × için- de iç veya d × ü bölme yap × c × eleman olarak da tasarlanabilir. Bu CLT panelleri konut in ü aatlar × nda daire bölümler yapmada kullan × m × n × oldukça pratik hale getirmi ü tir. CLT panellerin en önemli faydalar × ndan biri de kullan × m yerinin d × ü × nda önceden haz × rlanarak kulan × m yerine getirilebilmele- ridir. Panellerdeki delikler ve girintiler montaj yerine gelmeden önce fabrikasyon olarak kesilip haz × rlanabilir. Bu, yerinde yap × lacak i ü çili ù i en aza indirir, in ü aat süresi ve masra- f × n × azalt × r, yap × sal elemanlar × n hassasiyetini ve i ü çilik kalitesini artt × r × r. Yüksek Katl × Ah ü ap Binalardaki Zorluklar Son zamanlarda ortaya ç × kan yüksek katl × ah ü ap binalar tasar × m, onay ve bu yeni, yarat × c × yap × lar × n in ü aat × için birkaç ana zorluk göstermektedir. Yang × n Tehlikesinin Fark Edilmesi Yüksek katl × kereste yap × larda ortaya ç × kan en önemli zorluklardan biri de yüksek katl × yanmaz malzemelerden yap × lan yap × lara göre daha fazla risk ta ü × malar × endi ü esidir. Bu endi ü e facia ile sonuçlanan yang × n vakalar × için tarihi örneklerden, ah ü ap yap × larda son zamanlarda meydana gelen yang × n hadiselerinden veya bina malzemesi olarak a ù × r kerestenin yang × n performans × n × n yanl × ü anla ü × lmas × ndan kaynaklanmaktad × r. Hafif ve a ù × r kerestenin yang × n perfor- manslar × n × tan × mlamak önemli bir ayr × n- t × d × r. Yanan kereste deneyimleri, tutu ü ma ve hafif kereste iskeletiyle belirlenen küçük kesit alanl × elemanlarla s × n × rl × olabilir. Ara ü - t × rmalar a ù × r kereste elemanlar × n × n hafif keresteyle kar ü × la ü t × r × ld × ù × nda farkl × bir yang × n performans × sergiledi ù ini göstermektedir. 7 A ù × r kereste elemanlar × n kesit ölçüsü, özünde var olan, kerestede kömürle ü en bir tabaka olu ü mas × n × sa ù layarak eleman × koruyan yang × n direncinin ortaya ç × kmas × n × Kolon ve Kiri ü li ú n ü aat Kolon ve kiri ü li in ü aatta, geni ü bir yelpa- zede farkl × ürünler kullan × l × r. Bunlar içinde masif kesilmi ü kereste ve yap × ü kan mal- zemeyle lamine edilmi ü a ù aç, lamine ah ü ap kaplamal × kereste ve tabakalar × çapraz lamine edilerek birle ü tirilmi ü keres- te gibi yeni tasar × m ürünler yer al × r. Masif kesilmi ü kerestede büyük kesit alan × olan elemanlar bulunur ve bunlar istenilen ölçüye göre kesilerek küçültülür. Verilen eleman ölçüsünde masif kesilmi ü kereste Panel Kullanarak ú n ü aat Panel kullanarak yap × lan in ü aat esas yap × elemanlar × olarak yekpare kereste panel- leri içerir. Bu paneller yeni bir tasar × m ürünü olan ve “çapraz lamine kereste” (cross laminated timber” (CLT) olarak adland × r × l × r. Çapraz lamine kereste birçok yönde sa ù lam olmas × için her biri di ù erine dik olarak preslenerek birle ü tirilen çok tabakal × dikme elemanlar × ndan olu ü ur. Birçok dik yerle ü tirilmi ü tabaka yap × eleman × olarak kullan × lacak çapraz lamine edilmi ü keres- teleri meydana getirir. CTL paneller yük ta ü × y × c × duvar veya perde duvar × olarak dikey pozisyonda ya da yük ta ü × yan çat × veya zemin olarak yatay pozis- yonda yerle ü tirilebilir. CLT panellerin yap × da duvar veya zemin için kullan × lmalar × genel-