- sakinlerine henüz görsel manada bir engelleme söz konusu değildir. Dakikalar ilerlemeye başladığında ise duman tabakası binanın yarısını kaplar ve yangın yönündeki hava akışına da duman karışmaya başlar. Bu noktadan sonra kaçış şartları giderek güçleşir. Havalandırma kazara tavan bölgesinin çökmesi sonucu gerçekleşecek olsa bile, dumanın dağılm asının oluşmasından çok daha uzun bir proses olduğu unutulmamalıdır. Kaldı ki bu anda içeri giren ani hava akışından dolayı tamamlanmamış yangın yan ürünlerinin muhtemel patlamaları ile yangının hacmi büyüyebilir. Yangın anında oluşan dumanın oluşturduğu tehlikenin boyutunu anlamak için özellikle Türkiye'de baş gösteren yangınların yaklaşık %90'ında oluşan hayat kayıplarının duman zehirlenmesi şeklinde belirdiğini hatırlamak yeterli olacaktır. Bu bağlamda ise özellikle duman, ısı ve zehirli gazlar gibi yanma yan ürünlerinin öncelikle insan güvenliği açısından tahliyesi zarureti ile kullanılması gerekli sistem alternatifleri ciddi şekilde ele alınmalıdır. Otomatik duman tahliye sistemlerinin maksadı mahalden duman, sıcak ve zehirli gazların tahliye edilmesini sağlamak ve temiz bir hava katmanı oluşmasına imkan vererek hem kaçışa, hem de itfaiye kurtarma çalışmalarına zemin yaratmaktu. Aynı zamanda yangın ile mücadelede su kullanımı sonucu ortaya çıkan önemli miktardaki buharın yarattığı sıkıntı da gene bu sistemler yardımı ile elimine edilebilir. Bu prosesin kullanımına otomatik aktivasyon kazandırmanın ana prensibi insan müdahalesinin çok geç ya da imkansız olduğu durumları ortadan kaldırmaktır. Böylece kontrollü fl A Saniyede 1 mis hızla yal alan duman öldürücü olabilir. C Çok katlı bir alışveriş merkezi örneğinde olduğu gibi, üst seviyelerin saniyeler içinde duman altında kolmosı gibi ciddi problemler doğar . bir tahliye için de imkan yaratılmış olur. Havalandırma duman ya da ısı dedektörleri, sprinkler sistemi akış anahtarları ya da itfaiye tarafından kullanılabilecek kumanda mekanizmaları ile aktive edilebilir. Bunun yanında gerekli unsurlar göz önünde tutularak yapılan bir tasarım, duman perdeleri gibi yardımcı elemanların desteğini de içermelidir. Yangın algılama - ihbar, söndürme ve benzeri sistemler ile entegre çalışmak üzere tasarlanmış, standartlara uygun bir sistem yangın riskinin oluşmasını belki engelleyemeyecek olsa bile, devamında oluşan tehlikelerin boyutlarını sınulamak ve azaltmak adına faydalı olacaktır. Yangın anında devreye girecek bir havalandırma sisteminden beklenilenler ise şu maddeler halinde özetlenebilir: a) Duman tahliyesi sağlamak ve bu sayede tehlike anında kaçmakta olan insanlara daha iyi bir görüş ve nefes alma imkanı yaratmak, b) Sıcak duman tabakasını tavan altında derinliği az bir katman olarak sınırlamak ve duman perdeleri aracılığıyla yanal düzlemde yayılmasını engellemek, c) Mevcut açıklıklardan temiz hava akışını temin ederek bunun duman tabakası altına ulaşmasına imkan vermek, d) Dumanın ve alevlerin komşu alanlara akışını engellemek. Kullanım yerleri açısından duman tahliye ve havalandırma sistemleri irdelendiğinde pek çok olasılık karşımıza çıkacaktır. İnsanların yoğun olduğu birimler (alışveriş merkezleri endüstri ve sanayi tesisleri v.b.) depolama birimleri ve üstü kapalı çok maksatlı kullanıma açık mahaller, bunların ilk akla B Karşı cepheden gelebilecek muhtemel bir karşı hava akımı, dumanın kıvrılarak geri dönmesine yol oçobilir. Bu durumda ise bir kaçış istikameti aramakta olan insanlar panikle tekrar yangının merkezine doğru koşarlar. 2 3 D Muhtemel duman atım sistemleri kanfigürosyanları. Amaç dumanı mümkün olabildiğince zemin seviyesinden yüksekte tutmaktır. • YANGIN VE GÜVENLİK OERGİSİ SAY1•17
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=