[ MehEmDeStlAtdL TAŞNJ i. VİBRASYON SENSÖRLERİ (Sismik Sensörler) Güvenlik sistemleri genel olarak üç bölümden oluşur: Algılama, değerlendirme, uyarma. Genellikle algılama pasif dedektörler yardımı ile yapılır. Ancak aktif dedektörler maliyet açısından pahalı olmalarına karşın, birçok avantaja da sahiptirler. Bunlararasında,hassasiyet, geniş menzil, minimum hatalı alarm ve her türlü ortama uyum gibi özellikler sayılabilir. Alarm sistemlerinde algılayıcı olarak kullanılan dedektörlerin çalışma tiplerini başlıca şu gruplarda toplayabiliriz: Manyetik alan, optik ve infrared ışınlar, ses, mikrodalga ve vibrasyondan yararlananlar. Sesten yararlananlar arasında cam kırılma sensörleri sayılabilir; ancak ses kontrollü dedektörler yüksek frekanslı sesler yardımı ile çalışmaktadır. Oysavibrasyon sensörleri daha düşük frekanstaki sesleri ve yüzeyler üzerinden yayılan küçük sarsıntı ve sürtmeleri algılayabilir. Bu sensörler tırnağın bir yüzeye slirtmesını algılayabilecek hassasiyette dahi olabilir. Herhangi bir yüzeye monte edilebilir, hatta bir kasanın altına ya da resmin arkasına yerleştirilebilir. Bu sayede (1) korunan cisim daha yerinden götürülmeden devreye girer. Algılama bakımından diğer dedektörlerden farklı olmalarına karşın, değerlendirme olarak aynı olan vibrasyon sensörlerinde, yürüme testi, pulse count, reset, sabotaj, hafıza ve kalibrasyon özellikleri bulunur. Mekanik sensörlerde, metal aksamın yorulmasından zaman içinde ayarsızlıklar meydana gelir. Mekanik aksamı olmayan piezo-elektrik sensörleri sayesinde, uzun ömürlü ve sabit hassasiyetli olmaları sağlanmıştır. Hatta bazı sensörlerde darbenin zaman, genlik ve frekans ilişkisi içinde analizini yapan bir mikrochip bulunmaktadır. Bunun yanında radio-kontrol veya dahili sirene sahip dedektörler de vardır. Bunlar pilli olup çok düşük besleme akımları sayesinde, bir sene boyunca bakım gerektirmeden çalışmalarını sürdürürler. Tabii ki baştan aydınlatılması gereken konu ne tür bir vibrasyonun algılanacağıdır. Çünkü vibrasyon da bir sistir. Yani vibrasyon dalgalan ile yayılır. Ancak aralarında, genlik, süre ve frekans farklılıkları mevcuttur. Bu sebepten dolayı dedektörün doğru seçilmesi, ylerleşim yerinin ve hassasiyetinin iyi tespit edilmesi gerekmektedir. Vibrasyona şu örnekler verilebilir: a. Yıkmak veya kesmek sureti ile duvarlarda oluşan sarsıntılar (kasa duvarları, banka, kuyumcu, müze duvarları) b. Zorlama, kanırtma ile kapı ve cam çerçevelerinde oluşan sarsıntılar (kapı, cam, karavan, tekne, kasa) c. Hareket ettirilebilir her türlü cismin üzerinde oluşan sarsıntılar(müze -heykel,resim-,scrgi -sergilenen eşya) Kullanım alanlarına göre dedektör seçimine örnek şu örnekler verilebilir: Kasa, banka,kuyumcu duvar!arı:Bu tip yerlerde delmek ya da yıkmak sureti ile duvarlara yapılacak matkaplı ya da balyozlu her türlü müdahale, düşük frekanslı bir vibrasyona sebep olur. İş hanı veya alışveriş merkezi gibi toplu yerlerde, cihazın yan dükkanda duvara çakılan bir çiviyi ayırt etmesi gerekmektedir. Hassasiyet ayarının doğru yapılması hatalı alarmların en aza indirilmesini sağlayacaktır. Hatalı alarmları minimuma indirmenin bir çaresi de birkaç uydu alıcıya sahip dedektörler kullanmaktır. Kap1, cam, çatJ girişleri' Bu tip yerlere ayarlanabilir hassasiyette, uzun menzile sahip ve düşük frekanslara hassa olmayan dedektörlerin kullanılmasında yarar vardır. Kapı ve pencerelere monte edilebilir tipte olması gerekmektedir. Çünkü bu tip yerleri metal, cam, plastik ya da ahşap olabilir. Bunun yanında yerleşim yerleri de çok önemlidir. Yere yakın olmaları ve uzun kenarların ortalarında olmalarında yarar vardır . Müze (resim, heykel), sergi (se1gilenen eşya).Korunması gereken eşyaların büyük alanlara dağılmış olması sonucu bu tip yerlerde tek başına hem sensör, hem de siren olan ya da radio-kontrollü dedektörler kullanılabilir. Resimlerin korunması konusunda en uygun dedektör, en az tırnak ya da bıçak kesmesini algılayabilecek ve aynı zamanda taşınmasını dahi fark edecek dedektördür. Sistem maliyetini artırmalarına karşın, vibrasyon sensörleri, sadece insan kulağı ve gözünün yorumlayabileceğidurumları algılayabildikleri için insan faktörünün yaptığı riski minimuma indirirler. • o YANGIN VE GUVENLIK DERGİSİ SAYl-17
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=