Yangın ve Güvenlik Dergisi 170. Sayı (Ekim 2014)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 56 <$1*,1 0$.$/( Casey C. GRANT, P.E., FSFPE | Yang × n Koruma Mühendisi Kaynak: www.magazine.sfpe.org Güne ü i Kullanmak:Güne ü Enerjisi ve Yang × n Koruma Mühendisli ù i Güne ü enerjisi alan × ndaki geli ü meler giderek artan bir oranda ço ù almaktad × r ve beraberinde emniyet ve güvenirlikle alakal × birçok soru da getirmektedir. Bu geli ü meler mevzuat × n, standartlar × n ve mevcut güvenlik altyap × s × n × n di ù er enstrümanlar × n × n yeniden incelenmesi ve tadil edilmesi ihtiyac × n × ortaya ç × kartm × ü t × r. Güne ü enerjisi günümüzün ‘iyi haber’ hikâyele- rinden biridir. Bugün alternatif enerji pazar × n × n, güne ü enerjisini etkin ve verimli olarak kullanarak yeni, h × zla büyüyen bir segmenti mevcuttur. Bugünün dünyas × n × n giderek artan nüfusu ve enerjiye olan doyumsuz iste ù i yenilenebilir enerji kaynaklar × için aray × ü × n en büyük itici gücüdür. ú lerleyen güne ü enerjisi teknolojileri imalat × güne ü enerjisi teknolojisini yaratma ve kullanma kabi- liyetini büyük ölçüde art × rmakta ve neticesinde daha etkin ve verimli sistemler kurulmaktad × r. Bu sistemler büyüklük, karma ü × kl × k ve kurulan tesis sa- y × s × bak × m × ndan artmaktad × r. Yang × n korumamü- hendisleri güne ü enerjisi sistemlerinin artmas × yla önemli roller üstlenmi ü lerdir. Bu teknoloji di ù er yeni ve yarat × c × yakla ü × mlardan farkl × de ù ildir ve aç × k olarak belli olan yararlar × ile ayn × zamanda beklenmeyen ve dü ü ünülerek yap × lmayan sonuçlar da getirmektedir. Bu sonuçlar ba ü a ç × k × lmaz durumda veya kontrol edilip yönetme kabiliyetlerinin ötesinde de ù ildir. Güne ü enerjisi alan × ndaki geli ü meler giderek ar- tan bir oranda ço ù almaktad × r ve beraberinde emniyet ve güvenirlikle alakal × birçok soru da getirmektedir. Bu geli ü meler mevzuat × n, stan- dartlar × n ve mevcut güvenlik altyap × s × n × n di ù er enstrümanlar × n × n yeniden incelenmesi ve tadil edilmesi ihtiyac × n × ortaya ç × kartm × ü t × r. Yang × n koruma mühendislerinin uzmanl × klar × güne ü enerjisi teknolojisinin ilerlemesinde istenmeyen olaylar × n meydana gelmeden önlenmesi veya kar ü × t bir olay e ù er meydana gelmi ü se etkilerinin hafifletilmesi için önemlidir. Güne ü enerjisi endüstrisinin genel durumu artan bir ü ekilde güçlüdür. ABD’de fotovoltaik (PV) sistemleri gelecekteki elektrik enerjisi ihtiyaçlar × n × destekle- mede güçlü bir umut vaat etmektedir. 2012 y × l × güne ü enerjisi endüstrisi için enerjinin kullan × m kapasitesi ve bu cihazlar × kullanan tesis say × s × n × n önemli miktarda artt × ù × üretken bir y × l oldu. Çoklu pazaryeri göstergeleri bu teknolojinin büyüme gücünü meydana ç × kartmaktad × r, ü öyle ki: (i) fotovoltaik tesisatlar × n kapasiteleri 2012 y × l × nda bir öncekine göre %80 oran × nda artm × ü t × r, (ii) birbirini izleyen son alt × y × lda y × ll × k kapasite art × ü oran × yüzde 40’ × a ü m × ü t × r. (iii) Son on y × l içinde y × ll × k büyüme oran × birle ü ik büyüme oran × yüzde 65’tir, (iv) toplam tesisi yap × lm × ü kamu hizmet tesisleri kapasitesinde iki buçuk kat art × ü olmu ü ve (v) binalara da ù × t × lm × ü tesisatlarda (özellikle konut, ticari ve kamu binalar × nda) art × ü yüzde 36’d × r. 1 Güne ü in Gücü Güne ü enerjisi teknolojisi son y × llarda h × zla ço- ù alm × ü t × r, burada bir dereceye kadar geli ü tirilmi ü imalat yöntemleri bu yakla ü × m × n sat × n al × nabilir seviyelere gelmesini ve kolayl × kla mümkün olmas × n × sa ù lam × ü t × r. Güne ü enerjisi üç temel vas × tayla al × n × r, pasif güne ü enerjisiyle (yani, enerji binan × n tasar × m × ve yap × m × yla al × n × r), güne ü termal enerjisiyle (yani, güne ü × ü × ù × × s × ya dönü ü türülür), ve fotovoltaik vas × talarla (yani, güne ü × ü × ù × elektri ù e dönü ü türülür). Yang × n koruma mühendisli ù i bak × ü × yla özel ilgi duyulan husus güne ü termal ( × s × ) enerjisi ve fo- tovoltaik sistemlerdir. Güne ü × s × enerjisi sistemleri kapal × bir devre içinde sirküle eden s × v × y × × s × tmay × kapsar ve belli güne ü enerjisiyle × s × tma sistem- leri yap × ya dikkate al × nmas × gereken bir a ù × rl × k ilave eder. Bunlar ayn × zamanda di ù er bina sistemlerinin benzeri acil durumda ilk müdahale vas × talar × na verecekleri zararlard × r, örne ù in ça- t × da veya acil durumlarda operasyon yap × lan binan × n di ù er k × s × mlar × nda tökezlenme gibi. û ekil 1. Güne ü enerjisi sistemlerinin neden oldu ù u ana sorunlar 3 Termal sistemler Fotovoltaik sistemler x Tökezlenme /kay- ma x Tökezlenme /kayma x ú lave a ù × rl × ktan binada çökme x ú lave a ù × rl × ktan binada çökme x Yang × n × n yay × lmas × x Yang × n × n yay × lmas × x Solunumla al × nma- ya maruz kalma x Solunumla al × nmaya maruz kalma x S × cak su yan × klar × x S × cak su yan × klar × x Pil hasarlar ×