Yangın ve Güvenlik Dergisi 170. Sayı (Ekim 2014)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 70 <$1*,1 7(.1ø. %ø/*ø Karbon Ayak ú zi: Dünyam × za De ù er Veriyor Muyuz? Metehan KARACA Makina Mühendisi Standart Pompa Pazarlama Bölümü Kullan × lan kaynak ile do ù al enerji kaynaklar × aras × ndaki ili ü ki sürdürülebilir bir ya ü am × n mant × ù × n × olu ü turmaktad × r. Karbon ayak izi bir ki ü inin, kurumun veya herhangi bir ürünün do ù aya sald × ù × sera gazlar × miktar × n × n karbondioksit cinsinden ölçülmesine verilen isimdir. Sürdürülebilir bir dünya için öncelikle do ù al kay- nak kullan × m × n × n iyi bir ü ekilde irdelenmesi gerek- mektedir. ú nsan faaliyetleri neticesinde ortaya ç × kan ekolojik (karbon) ayak izi hangi oranda do ù al kaynaklardan kar ü × lanabilir bunun aç × k bir ü ekilde ortaya konmas × gerekmektedir. Kullan × lan kaynak ile do ù al enerji kaynaklar × aras × ndaki ili ü ki sürdürülebilir bir ya ü am × n mant × ù × n × olu ü turmak- tad × r. Karbon ayak izi bir ki ü inin, kurumun veya herhangi bir ürünün do ù aya sald × ù × sera gazlar × miktar × n × n karbondioksit cinsinden ölçülmesine verilen isimdir. Sera gazlar × çe ü itleri Kyoto Proto- kolü’nde a ü a ù × daki gibi belirtilmi ü tir. Atmosferdeki karbondioksit ve metan gazlar × n × n art × ü × dünya yüzey s × cakl × ù × n × n artmas × na neden olmakta- d × r. Dolay × s × yla karbon ayak izi küresel × s × nman × n temel sebebi olarak gösterilmektedir. Küresel × s × nma ayn × zamanda kutuplardaki buzullar × n erimesine ve iklim de ù i ü ikliklerine yol açmaktad × r. Karbon ayak izi yeni bir enerji kullan × m kültürü- nün ortaya ç × kmas × anlam × n × ta ü × maktad × r. Her bireyin, ürünün, ü irketin farkl × karbon ayak izine sahip olmas × ile birlikte buna ba ù l × etkenler iyi bir ü ekilde irdelenmelidir. Bir ürünün ya ü am döngü- sü boyunca atmosfere sald × ù × sera gaz × na etki eden etmenler ü u ü ekilde belirtilebilir; • Ham madde • Enerji kullan × m × • Ürün/Hizmet • Arazi kullan × m × • Ta ü × ma • Depolama • Kullan × m/ úü letme • Bertaraf Her birey veya ü irket do ù aya kar ü × sorumlulu ù unu yerine getirmek, daha ya ü anabilir bir dünyaya sahip olmak ve gelecek nesillere temiz bir dün- ya b × rakmak için karbon ayak izi bilincine sahip olmal × d × r. Bu kapsamda ü irketlerin karbon ayak izi hesab × yapt × rmalar × ve bunu takip etmeleri gerekmektedir. Kyoto Protokolü ile de belirtilen karbon ayak izi hesab × yak × n dönemde denet- lenmeye ba ü lanacakt × r. Ülke politikalar × ve yasal düzenlemeler ile her ü irketin karbon ayak izi he- Çizelge 1: Kyoto Protokolü’nde Temel Al × nan Sera Gazlar × Sembol ú sim CO 2 E ü de ù eri CO 2 Karbondioksit 1 CH 4 Metan 21 N 2 O Nitroksit 310 HFCs Hidrofloro karbonlar 140~11700 PFCs Perfloro karbonlar 6500~9200 SF 6 Sülfür heksaflorit 23900 saplamas × /hesaplatmas × zorunlu hale gelecek- tir. Karbon ayak izi hesab × için kullan × lan uluslara- ras × standartlar ü unlard × r: • GHG Protocol • PAS 2060 • ISO 14064 Avrupa’da sera gaz × sal × n × mlar × n × n %80’i ener- ji kaynakl × olarak ortaya ç × kmaktad × r. Bundan dolay × enerjinin bilinçli kullan × lmas × sürdürüle- bilirlik aç × s × ndan önemlidir. Bu aç × dan Horizon 2020 program × kapsam × nda Avrupa’da 2020 için belirlenen hedef ile sera gaz × sal × n × mlar × n × n %20 azalt × lmas × , yenilenebilir enerji kullan × m × n × n ve enerji verimlili ù inin %20 art × r × lmas × öngörül- mektedir. Eko tasar × m yönetmeli ù i ile Avrupa’da 2020’de su pompalar × için 40 TWh, sirkülatörler için 24 TWh enerji tasarrufu hedeflenmektedir (European Commission, Directorate-Genaral for Energy, 2010). Genel bir çerçeveden bakacak olursak, karbon ayak izi, enerji tasarrufu, yenile- nebilir enerji, enerji verimlili ù i, sürdürülebilirlik vb. gibi kavramlar × n hepsi daha temiz bir dünya içindir. Bunun yan × s × ra mali aç × dan da kayda de ù er katk × lar × beraberinde getirmektedir. Bu konuda ç × kan yasal düzenlemeler, devlet poli- tikalar × , yönetmelikler, bireyler, ürünler ve ü irketler için enerjinin verimli kullan × m × na yönelik gereklilik- leri belirlemektedir. As × l amaç temiz bir dünyada ya ü amakt × r. Standart Pompa da içinde bulundu- ù u zaman × n gerekliliklerinin fark × nda olarak ürün ve hizmetleri ile çevreyi koruyan, sürdürülebilir ve güvenilir bir ya ü am × desteklemektedir. ” Ya ü am × Koru / Save Life “ slogan × kapsam × nda ürün ge- li ü tirmeden paketlemeye her etapta enerji ve- rimlili ù i ve karbon ayak izi dü ü ünülerek hareket ediliyor.