Yangın ve Güvenlik Dergisi 171. Sayı (Kasım-Aralık 2014)

.$3$. .21868 0$.$/( <$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 42 Burada boru için uzunluk (L ölçüsü ft), iç çap (D ölçüsü ft) ve birimi olmayan sürtünme faktörü (f) kullan × l × r. Bunlar × n ya- n × nda “sürat hedi” (V ölçüsü ft/sn) ivme- lenme veya yerçekimi (g veya 32.2 ft/ sn²) bas × nç kayb × n × ölçmek için kullan × l × r. Boru devresinin sürtünme faktörü (f) bo- runun nispi pürüzlülü ù ünü, boru çap × na ba ù l × olarak “Reynold Say × s × n × ”, ak × ü kan × n özelliklerini (vizkositesi, yo ù unlu ù u, özgül a ù × rl × ù × ) ve h × z × n × dikkate al × r. Baz × durum- larda Williams-Hazen formülü kullan × la- bilir. Tasar × mc × , önemlerini tam olarak kavramak için formülleri, terimleri ve kav- ramlar × gözden geçirmelidir. Bir pompa seçiminde gereken basma yüksekli ù inde boru devresi içindeki ba- s × nç kayb × , otomatik bir hesap tablosu ile boru devresinin her 100 ft’i için bas × nç kayb × n × belirleyip e ü de ù er boru uzunlukla- r × kavram × n × kullanarak kolayl × kla hesapla- nabilir. Bu yöntem HVAC kanal sürtünme kay × plar × hesab × n × n benzeridir. Hesapla- malar × tamamlamada bir tasar × mc × için yukar × da listelenen sistem elemanlar × n × n bilgisine ihtiyaç vard × r, ilave olarak tasa- r × mc × kullanmak için bir emniyet katsay × s × da seçmelidir. Cameron Hidrolik verileri ticari boru sistemleri için %15-20 aras × n- da bir emniyet katsay × s × önermektedir. Sürtünme nedeniyle borunun her 100 ft’i için basma yüksekli ù i yani ‘hed’ kayb × da Cameron Hidrolik Verileri sürtünme kayb × tablolar × nda 60°F’de, temiz ve yeni boru için bulunabilir. Di ù er s × cakl × klar ve ü artlar için ilave ayar- lamalar veya düzeltmeler gerekir. Sürtün- me, s × cakl × ù a ve borunun pürüzlülü ù üne göre de ù i ü ebilir. Hesap tablosu toplam dinamik basma yüksekli ù ini, bir boru par- ças × n × n e ü de ù er uzunlu ù unu her 100 ft boru için basma yüksekli ù i kayb × yla çar- parak hesaplayabilir. Tasar × mc × seçilen tipi esas alarak tüm fittingsler için e ü de- ù er uzunluklara bakmal × d × r. Her boru par- ças × ndan gelen kay × p toplan × r ve daha sonra buna emniyet katsay × s × uygulan × r. Toplam dinamik hed bir sonraki 5ft hed de ù erine (ayarlanabilir) yuvarlanabilir. Tasar × mc × lar × n birço ù u bugün bas × nç kay × plar × n × hesaplamada da ù × t × m sis- teminin hidrolik olarak modellemesini yapmak için bir bilgisayar program × kullanmaktad × r. Yap × lan bu basma yük- sekli ù i kay × plar × herhangi bir tasar × m için tamamlanmal × d × r zira bu hesaplama- lar sistemde kullan × lacak tüm donan × m cihazlar × n × n (çillerler, pompalar vb.) ve bunlarla beraber sistemdeki da ù × t × m borular × n × n, fittingslerin ve valflar × n bas × nç s × n × flar × n × n seçilmesini belirleyecektir. Bu bas × nçlar seçilen pompalama plan × y- la ili ü kili olacakt × r. Bunun amac × sistemi, varsa herhangi bir paralel ak × ü yolu dâhil, tasar × m ak × ü lar × alt × nda dengede tutmak ve kay × plar × yenmek için gerekli olan bas- ma yüksekli ù ini belirlemektir. Genel olarak tüm hesaplama süreci, özellikle yeni ta- sarlanan bir sistem için, tekrarlanan bir sü- reçtir. Modifiye edilmi ü mevcut bir sistem de birkaç kez modelleme çal × ü mas × na ihtiyaç duyabilir ancak sistem tadil edilen kullan × ma tam olarak entegre olmak için sadece birkaç de ù i ü ikli ù e de ihtiyaç gös- terebilir. Burada hat × rlanacak esas husus sistem içindeki her eleman × n bas × nç ve ak × ü kan oran × n × etkileyece ù i, bas × nc × belli bir noktada sabitleyebilece ù i veya bas × n- c × dü ü ürüp yükseltebilece ù idir. Sistem belirlendikten sonra, ki bunun için- de û ekil 1 ’de gösterilen basit bir süreç ak × ü diyagram × veya çok ayr × nt × l × boru devresi ve cihaz düzeni diyagram × ola- bilir, kay × plar belirlenir ve bunun üzerine tasar × mc × “sistem basma e ù rilerini” (ileri- de tart × ü × lacakt × r) belirlemelidir. Bu e ù riler de ù i ü ik ak × ü yollar × ndaki hacimsel ak × ü oranlar × n × boru devresi içinde kar ü × la ü × la- Tablo 1: Pompa S × n × fland × rmas × Dinamik pompalar Deplasmanl × pompalar Santrifüj pompalar Özel efekt pom- palar × Pistonlu pompalar Rotary –döner-pom- palar Aksiyal ak × ü (1) Jet (edüktör-bo ü alt- ma pompalar × ) Piston veya hareketli piston (planjer) Tek rotor Kapal × çark Buhar- Çift tesirli Kanatç × k Aç × k çark Gaz çekme Enerjisi Piston Sabit hatveli Tek tesirli Esnek membran De ù i ü ken hatveli Hidolik ram Çift tesirli (3)(4) Vida tip Peristaltik (hortum tip) Kar × ü × k veya radyal ak × ü Elektromanyetik Diyafram Çoklu rotor Tek emi ü li (1)(2) Simleks veya Multip- leks Di ü li Çift emi ü li (1)(2) Ak × ü kanla çal × ü an (hid- rolik tahrikli) Loblu Mekanik çal × ü an Çevresel piston Çevresel Vida (1) Pompa tipi tek veya çok kademeli olabilir. (2) Pompa tipi kendi kendinin havas × n × alan veya almayan olabilir. (3) Pompa tipi simpleks veya dupleks (tek veya çift tarafl × ) olabilir. (4) Pompa tipi tripleks veya multipleks (üçlü veya çoklu pompa) olabilir. sistemleriyle ifade edilecektir. Bu sürtün- me ile bas × nç kayb × “sürtünme hedi” kayb × (Hf) olarak an × lacak ve birimi de ft olarak s × v × sütunu ifade edilecektir. Sürtünme ile hed yani pompan × n basma yüksekli ù i kayb × n × n bir hesaplama meto- du da Darcy-Weisbach formülüdür: H f =(fxLxH v )/D H v =V²/(2xg) ile