Yangın ve Güvenlik Dergisi 171. Sayı (Kasım-Aralık 2014)

.$3$. .21868 0$.$/( <$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 54 Yüksek Yap × larda Yang × n Pompa Sistemleri ve Bas × nç Zonlamas × Giri ü Yüksek yap × larda bulunan baz × zorluklar, gele- neksel alçak yap × larda bulunmamaktad × r. Yük- sek yap × tasar × m × yapan tasar × mc × ve mühen- dislerin bu zorluklar × n bilincinde olmas × ve dik- kate almas × gerekmektedir. Kod ve standartlar bir temel olu ü turmas × na ra ù men, her bina ayr × ayr × analiz edilmelidir. Bu analiz yap × yüksekli ù i, tehlike s × n × f × , insan yükü, s × ra d × ü × kullan × m alan- lar × , itfaiyenin müdahale yeterlili ù i, lokal veya kamu gereksinimlerini içermelidir. Yüksek Yap × Tan × m × Yüksek yap × tan × m × yang × n kod ve standartlar × - na göre de ù i ü iklik göstermektedir. NFPA101’e göre itfaiye arac × n × n binaya girebilece ù i en dü ü ük kot ile bina yüksekli ù i aras × mesafe 23 metreden fazla ise, bina “Yüksek Yap × ” olarak tan × mlanmaktad × r. Ülkemizde sulu söndürme sistemlerinin tasar × m × nda kullan × lan EN12845 standard × na göre ise ya ù murlama (sprink- ler) sisteminde en dü ü ük ya ù murlama ba ü l × ù × kotu veya yang × n pompa kotu ile en yüksek ya ù murlama ba ü l × ù × aras × mesafenin 45 m’yi geçmesi durumunda bina “Yüksek Yap × ” ola- rak de ù erlendirilmektedir. Yetki sahibi otoriteler bu yüksekli ù i 12 m ile 45 m aras × nda öngörüp gerekli kabulleri yapmaktad × rlar. Yüksek Yap × larda Yang × n Riski Neden yüksek yap × larda di ù er yap × lara göre yang × ndan korunmaya daha fazla ihtiyaç Resim 2. CCTV Binas × , Beijing, Çin. Resim 1. Swiss Otel, Londra, ú ngiltere. duyulmaktad × r? Basit olarak cevaplamak ge- rekirse çok tehlikeli ve felaket olarak nitelendi- rilebilecek bir olay × n ya ü anma ihtimalinin di ù er alçak yap × lara göre daha fazla olmas × d × r. As × l nedenler ise, bu tip bir felaket ile kar ü × la ü ma ü ans × olan insan say × s × n × n daha fazla olmas × , kat alanlar × n × n di ù er alçak yap × lara göre daha fazla olmas × ve yang × n × n birden fazla kata s × ç- rama ihtimali, insanlar × n yap × y × bo ü altma i ü le- minin daha uzun bir süre almas × d × r. Binay × bo ü altma i ü leminin düzgün bir ü ekilde, ba ü ka bir olaya veya can kayb × na neden ol- mayacak ü ekilde yap × lmas × gerekmektedir. Yüksek yap × larda duman üst katlara do ù ru hareket etme e ù iliminde bulunaca ù × ndan ve duman dinami ù i farkl × l × k gösterece ù inden du- man kontrolü özellikle dikkatle irdelenmelidir. Özetle daha fazla insan × n olaydan etkilenmesi söz konusu olmaktad × r. Bu nedenle tasar × mc × - lar × n tüm bu riskleri göz önünde bulundurmas × gerekmektedir. Yüksek yap × l × binalar, bina yüksekli ù ine göre kendi içlerinde de farkl × risk s × n × flar × n × haiz ola- bilirler. Yap × uzunlu ù u artt × kça, insan say × s × ve tehlike riski de artmaktad × r. Bu nedenle mü- hendislik ile ilgili kararlar al × n × rken, insan yo ù un- lu ù u, bina kullan × m amaçlar × , yap × daki yan × c × madde potansiyeli ve can ve mal güvenli ù ini korumak amac × ile otomatik ya ù murlama, Bar × ü TOPAL Tyco Yang × n Korunum Sistemleri Teknik Destek Müdürü Son y × llarda yüksek yap × lar × n yang × na kar ü × korunmas × na, yang × n ve güvenlik sektöründe büyük bir önem verilmekte olup özellikle 2001 y × l × itibariyle bu önem daha da arta gelmi ü tir. Özellikle Amerika Birle ü ik Devletleri’nde yüksek yap × larda yang × ndan korunma ile ilgili olu ü turulmu ü olan standart, yerel ve bölgesel yönetmelikler gözden geçirilmeye, gerekebilecek ek tedbirler tart × ü × lmaya ba ü lanm × ü t × r. Bu bildiride yüksek, yap × larda yang × n pompa sistemleri ve bas × nç zonlamas × ile ilgili dikkat edilmesi gereken hususlara de ù inilmi ü tir. Anahtar Kelimeler: Yüksek Yap × , Ya ù murlama Ba ü l × ù × , Yang × n Pompas × , ú tfaiye Bu makale TÜYAK 2013’te bildiri olarak sunulmu ú tur