Yangın ve Güvenlik Dergisi 171. Sayı (Kasım-Aralık 2014)

.$3$. .21868 0$.$/( <$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 60 NFPA standartlar × uyar × nca ya ù murla- ma ve hortum sistemlerinin ayn × ortak borudan beslenmesi durumuna birle ü ik sistem (Combined system) denilmekte- dir. Yüksek yap × larda genelde bu sistem uygulan × r. Sistem için gereken ak × ü ve bas × nç de ù erleri NFPA 14 standard × nda verilmektedir. EN Normlar × nda ise bu sis- temler yap × da birbirlerinden ba ù × ms × z olarak tasarlanmakta ve dolay × s × yla yan- g × n pompalar × da her sistem için ayr × ola- rak kullan × lmaktad × r. Yüksek yap × larda, söndürme sistemlerinde kullan × lan vana, ya ù murlama ba ü l × ù × gibi ekipmanlar × n bas × nç s × n × flar × n × n dikkatlice seçilmesi gerekmektedir. Yap × yüksekli ù in- den dolay × statik bas × nçlar yüksek olacak ve ekipmanlar yüksek bas × nca maruz ka- labileceklerdir. Bu da boru ve vanalarda kaçak, k × r × lma, bozulma gibi istenmeyen olaylara sebebiyet verebilecektir. Daha da kötüsü binay × su basma ihtimali do- ù abilecek ve son derece büyük maddi zararlar meydana gelebilecektir. Yüksek yap × larda, itfaiyenin müdahale- si kaç × n × lmazd × r. Yap × n × n yüksekli ù i itfaiye merdivenlerinin ula ü abilece ù i yükseklikten oldukça uzun oldu ù undan, itfaiyenin bina içinden müdahale etmesi gerekebilmek- tedir. ú tfaiyenin d × ü ar × dan söndürme siste- mini besleyebilmesi için minimum 2 adet ba ù lant × a ù z × b × rak × lmas × gerekmektedir. Bunun sebebi ise yang × n an × nda yap × - da k × r × lan pencerelerden a ü a ù × ya dü ü en cam parçalar × n × n, itfaiyenin hortumlar × n × kesebilmesi ve itfaiye personelinin müda- halesini olanaks × z hale getirebilmesidir. Bu nedenle a ù × zlar birbirinden uzak yerlerde ve her zon için ayr × olarak b × rak × lmal × d × r ki itfaiye personeli en az × ndan yap × ya bir noktadan ba ù lant × yapabilecek ve siste- mi besleyebilecektir. Binadaki bas × nç zonu adetinde itfaiye ba ù lant × a ù z × olmal × d × r. Örne ù in alçak zonda ç × kan bir yang × na müdahale için alçak zon ba ù lant × a ù z × , yüksek zonda ç × kabilecek bir yang × n için de yüksek zon ba ù lant × a ù z × tasar × m × yap × lmal × d × r ve bu a ù × zlar × n bas × nç s × n × flar × ve kapasitelerine Resim 3. The Shard, Londra, ú ngiltere. Resim 5. ú tfaiye personeli müdahale haz × rl × ù × . Resim 4. Alçak ve yüksek zon itfaiye ba ù lant × a ù × zlar × . ait bilgiler levhalar as × larak belirtilmelidir. Bu ü ekilde itfaiye geldi ù inde yang × na na- s × l müdahale edece ù ini bilecek, gerekli bas × nç ve su debisini ona göre ayarlaya- rak yang × n mahaline müdahale etmesi kolayla ü acakt × r. Sonuç Yüksek yap × larda yang × ndan korunmak ve can kayb × n × n önüne geçmek için otomatik ya ù murlama ve hortum sis- temleri yayg × n olarak kullan × lmaktad × r. Bu sistemlerin güvenilir bir biçimde beslene- bilmesi için yang × n pompalar × n × n do ù ru bir biçimde tasarlanmas × , kullan × lmas × ve bas × nç zonlamas × yap × lmas × çok büyük bir öneme sahiptir. Özellikle pompalar yedeklenmeli ve her daim çal × ü abilme- si için gerekli tedbirler al × nmal × , stan- dartlarda belirtilen periyodik bak × mlar × zaman × nda yap × lmal × d × r. Kullan × lan tüm ekipmanlar × uygun bas × nç s × n × flar × nda seçilmeli, sistemin çal × ü mas × esnas × nda yap × da bir hasara ve yaralanmaya se- bebiyet vermemelidir. Kaynaklar [1] High Rise Building Fires, NFPA Fire Analsis and Research, August 2005 [2] BOND, H., “Water for Fire Fighting in High-Rise Buildings,” Fire Techno- logy, Vol. 2, No. 2, [3] BRYAN,J. L, Automatic Sprinkler and Standpipe Systems, 3rd ed., National Fire Protection Associati- on, Quincy, MA, 1997 [4] EN12845, Fire fighting systems- Automatic sprinkler systems design, installation and maintenance [5] NFPA20, Standard for the installati- on of stationary pumps for fire pro- tection