Yangın ve Güvenlik Dergisi 171. Sayı (Kasım-Aralık 2014)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 80 øù *h9(1/øöø 0$.$/( önlem al × nmas × n × n önemli oldu ù unu be- lirten ü artlar bulunmaktad × r. Yukar × daki direktiflere ilave olarak en çok kullan × lan global standart, gürültünün ne- den oldu ù u i ü itme kayb × n × n akustik tahmini ile ilgili ISO 1999:2013’tür. ISO, malzeme- lerin, ürünlerin, süreçlerin ve hizmetlerin amaçlar × na uygun olmalar × n × sa ù lamak için sürekli olarak kullan × labilecek ü artlar × n × , özelliklerini, ana hatlar × n × veya niteliklerini bildiren bir standart, bir dokümand × r. 19.500’den fazla yay × nlanm × ü standart mevcuttur. Konuyla ilgili özel standart ISO: 1999:2003 gürültüye çe ü itli seviye ve sürelerde maruz kalmada yeti ü kin nü- fusun i ü itme e ü ik seviyelerinde beklenen, gürültünün neden oldu ù u kal × c × e ü ikteki kaymay × hesaplamak için bir yöntem ortaya koyar. E ü ik kaymas × belli bir ses frekans × -insan kula ù × n × n ses olarak alg × layabilece ù i bu de ù erin alt × ndaki ses- için i ü itme e ü i ù in- deki bir art × ü t × r. úü itme hassasiyeti azal × r ve dinleyen için yumu ü ak sesleri ay × rt etmek ya da alg × lamak zorla ü × r. E ü ik de ù erdeki bu kaymalar kal × c × veya geçici olabilir. Standart, yayg × n olarak ölçülen odyomet- rik frekanslarda veya kombine frekans- larda i ü itme e ü ik seviyesi belli bir de ù eri a ü t × ù × nda çe ü itli formüllere göre i ü itme kayb × n × n hesaplanmas × için bir taban verir. Risk alt × nda olan bir grup için gürültüye maruz kalman × n ölçüsü nominal (tan × m- lanm × ü ) sekiz saatlik bir çal × ü ma gününe göre normalize (düzenlenmi ü ) edilmi ü gü- rültüye maruz kalma seviyesidir, L EX (noise exposure level –gürültüye maruz kalma seviyesi, ÇN), günde 8 saat olarak verilen bir y × l say × s × için gürültüye maruz kalma. Bu de ù er sürekli, kesintili, dalgalanan veya düzensiz olarak yakla ü × k 10 kHz alt × nda gürültüye uygulan × r. Bir ba ü ka direktif de, 2003/10/EC, 6 û ubat 2003 y × l × nda yay × nlanm × ü t × r ve i ü çilerin fizik- sel etmenlerden kaynaklanan risklere -gü- rültüye- kar ü × minimum sa ù l × k ve emniyet ü artlar × n × gösterir. Direktif maruz kalmada limit de ù erleri ve maruz kalma olay × n × n seviyelerini, günlük gürültüyemaruz kalma ve en üst de ù erde ses bas × nc × na göre belirler. Bu direktif s × n × rlar × ü öyle belirlemi ü tir: • Maruz kalma limit de ù erleri: LEX, 8h = 87 dB (A) ve pik (en yüksek) = 200 Pa (1) s × ras × yla • Gürültüye maruz kalmada üst s × n × r de ù erleri: LEX, 8h 85 dB (A) ve pik (en yüksek) = 140 Pa (2) s × ras × yla • Gürültüye maruz kalmada alt s × n × r de- ù erleri: LEX, 8h = 80 dB (A) ve pik (en yüksek) = 112 Pa (3) s × ras × yla Yukar × da verilen bu de ù erler dünyan × n çe ü itli yerlerinde farkl × olarak uygulan × r. Örne ù in, Çin’de sekiz saatlik ortalamada A-weighted (A- A ù × rl × kl × ) ses ü iddeti 7-90 ve ses ü iddeti için pik, en üst de ù er, ise 155 dB’dir. Bu çok yüksek bir de ù erdir ve pat- layan bir kestane fi ü e ù i, havai fi ü ek veya dünyada aç × labilen en yüksek sesteki hoparlörün sesine e ü de ù erdir. Seviyeler çok yüksektir ve çal × ü anlar × n sa ù l × ù × na kötü etki yapacak yüksek tehlike de ù erine sahiptir. Sadece kulak korumas × gürültüyü dü ü ük riskli gürültü olarak kabul edilecek seviyeye kadar dü ü ürmeyecektir. Hindistan’da sekiz saatlik ortalama, a ù × rl × kl × ses ü iddeti seviyesi 90’d × r ve en üst pik de ù er ise 140 dB’dir. Ancak ü u da var ki, ABD’de de, yakla ü × k 9 milyon çal × ü an, zaman a ù × rl × kl × olarak 85 dB ve üzerindeki ses ü iddeti seviyelerinemaruz kalmaktad × r. Gürültünün Önlenmesi Yiyecek ve içecek üretiminde gürültü seviyeleri Avrupa úü Güvenli ù i ve Sa ù l × ù × Ajans × verilerine göre 80-100dB (A) aras × n- da olabilir. G × da i ü leyen bir tesiste yap × lan çal × ü ma faaliyetleri izlenmi ü tir. Kavanozlar doldurma hatt × na konveyör- le ta ü × nmadan önce elle karton kapl × levhalar × n üzerine al × nmaktayd × , bu dar bir pasajla yap × l × yordu. úü kaynakl × kas ve iskelet sistemi hastal × klar × na yol açacak fi- ziksel ve bedensel olarak streslere maruz kalmaya ilave olarak fabrikada çal × ü anlar yüksek gürültü ü iddetlerine de maruz kalmaktad × r. Bunun sebebi kavanozlar × n birbirine çarpmas × ndan kaynaklanmak- tayd × . úü sürecinin bir k × sm × kapat × larak bu gürültü 89’dan 77 dB (A)’ye dü ü ürüldü ve bu suretle o i ü istasyonunda 12 dB(A) kazan × ld × . ú ngiltere’de Sa ù l × k ve Güvenlik ú daresi (Health and Safety Executive (HSE)) tar × m da dahil olmak üzere, çe ü itli endüstri kollar × nda ara ü t × rma çal × ü malar × yapm × ü t × r. Hayvan yemi haz × rlamada kullan × lan bir ö ù ütme de ù irmeni 1.2 metre uzaktan 93 dB ü iddetinde gürültü üretmektedir. Gürültüye maruz kalma s × n × rlar × n × dü ü ür- mek için kapal × bir bölüm in ü a edildi. Bu bölüm ah ü ap kalaslardan yap × lm × ü t × , ken- disi bir yere ba ù lanmadan durabiliyordu ve gürültü s × z × nt × s × n × en aza indirmek için üzerinde hava kaçma aç × kl × klar × vard × . Bu kapal × bölme sayesinde gürültü seviyesi 8 dB dü ü ürüldü ve çözümün toplamma- liyeti sadece 80 ú ngiliz liras × yd × . Bir çal × ü an ve i ü veren ortak giri ü imi olan ‘Prevent Sweden’ ü irketinin, i ü yerinde yö- netim ve emek iyile ü tirme çal × ü mas × nda bilgi ileti ü imi ve sosyal payda ü lar × nca yap × lan iyi uygulamalar konusunda s × k × n- t × lar × vard × . Payda ü lar × na mesajlar × n × tüm ülke çap × nda iletmeye yard × mc × olmak için ‘Ses ve Gürültü’ ad × n × verdikleri bir CD yapmaya karar verdiler. Bu CD bilgi ve ú sveç’teki ü irketlere e ù itim vermek için ç × kart × ld × ve çok çe ü itli i ü yerlerini kapsayan bir yelpazede geni ü bir hedef grubuna ula ü mak hedeflendi. Prevent Sweden, bunun çal × ü ma s × ras × nda gürültü üzerine bilgilendirmek için i ü yer- lerinde bilgi verilmesini sa ù lamada etkin bir yöntem oldu ù unu anlad × . 2005 y × l × nda Avrupa Güvenlik haftas × için Avrupa úü te Güvenlik ve Sa ù l × k Ajans × tara- f × ndan bir kampanya ba ü lat × ld × .