Yangın ve Güvenlik Dergisi 173. Sayı (Mart 2015)

.$3$. .21868 0$.$/( <$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 48 7. S × zd × rmazl × k Sa ù lanmas × ú çin Önlemler Genellikle bu tür odalar elektrik odas × , server odas × , ar ü iv vb. amaçla kulla- n × lmas × nedeniyle söndürme sistemleri olmasa dahi yang × na kar ü × belirli daya- n × mda olmas × amaçlanan mekanlard × r. Bunun yan × s × ra kimi zaman toz , nem ve s × cakl × k kontrolü de yap × lmas × nedeniyle çevreye kar ü × “izole” mekan elde edilme- si amaçlanmaktad × r. Bu izolasyon sa ù la- n × rken uygun yal × t × m ve yap × malzemeleri kullan × lmas × önem kazanmaktad × r. 1) Kablo giri ü ç × k × ü lar × n izole edilmesi, 2) Bus-bar geçi ü lerinin izole edilmesi, 3) Boru geçi ü lerinin izolasyonu, 4) Dö ü eme alt × kablo kanal ve galeri giri ü lerini izolasyonu, 5) Do ù al havaland × rma (tavan, duvar ve kap × üzerinde) menfezleri üzerin- de otomatik damper kullan × lmas × , 6) Havaland × rman × n %100 oda havas × ile kapal × çevrimli tercih edilmesi, 7) Oda içerisinde do ù rudan geçen bir havaland × rma kanal × nda s × zd × rmazl × k sa ù lanmas × zorluklar × , 8) Duvar-tavan-dö ü eme birle ü im yerle- rinin izolasyonu, 9) Yap × elemanlar × n × n do ù ru seçilmesi uygun s × va ve boya kullan × lmas × , 10) Kap × lar × n s × zd × rmazl × ù × için damper veya perde kullan × m × . Yang × n durdurucu özellikli s × zd × rmazl × k çözümleri mastik, harç, ta ü yünü, levha ü eklinde yap × lan yang × n testine göre, kullan × lan marka ve ürüne göre de ù i ü ik- lik göstermektedir. Önemli olan kriter ise, ürünleri için al × nan sertifikasyon ve test raporuna göre uygulama yap × lmas × d × r. Alev ve duman geçi ü ine kar ü × kullan × lan her ürün s × zd × rmazl × k için yeterli olmaya- bilecektir. Mevcut bo ü luklar × n sürekli ka- pat × lmas × hedeflenmelidir. Örne ù in stan- dart elektrik ü aftlar × nda kullan × lan yast × k tipi kullan × lan ürünlerin belirli bir s × cakl × k- tan sonra hacimsel olarak geni ü leme sa ù layarak bo ü lu ù u dolduraca ù × kabul edilir. Oysa gazl × söndürme uygulanan bir odada bu bo ü lu ù un normal ko ü ul- larda da sürekli s × zd × rmazl × ù × sa ù layacak ü ekilde planlanm × ü olmas × gerekecektir. 8. Sonuç Söndürme sistemi uygulanacak mekan- larda uygun sistemin seçiminde s × zd × r- mazl × k sorununun tespiti ve bunun nas × l çözülebilece ù inin de belirlenmesi önemli bir kriterdir. S × zd × rmazl × k sorunu ayn × zaman- da söndürme sisteminin devreye girmesi sonucu olu ü abilecek ortam ko ü ullar × n × n (s × cakl × k, nem, bas × nç) dikkate al × nmas × n × da gerektiren bütün bir mühendislik ça- l × ü mas × n × içermelidir. Sistem performans × için gerekli s × zd × rmazl × k ko ü ullar × n × n olu ü u- mu kadar, bu sorunun çözümüne paralel a ü × r × bas × nç sonucu olu ü abilecek hasarla- ra kar ü × önlemlerin al × nmas × da önemlidir. Bu mekanlarda söndürme sistemi tesis edilmese dahi ço ù u zaman ayr × bir yan- g × n zonu olarak her ko ü ulda, yang × nda bina içlerinde uygun derecede (60 ,90, 120 dakika sürelerde) yal × t × m × n sa ù lan- mas × gerekti ù i de unutulmamal × d × r. Kaynaklar [1] ISO14520, NFPA2001, EN12101 stan- dartlar × . [2] AFP, Retrotec firmalar × ilgili katalog ve manuelleri. [3] FIA Guidance for the Fire Protection In- dustry. Kar ü × a ù × rl × kla çal × ü an damper. Elektrik motorlu damper. Örnek: Duvar- tavan birle ü imi izolasyonu. Örnek: Yatay kablo geçi ü i izolasyonu. damperlerin basit ve güvenilir bir yap × s × vard × r. Mente ü eler, klapelerin a ù × rl × k mer- kezinin orta noktas × na yak × n bir yere sa- bitlenir. Efektif olarak çal × ü × r ve gereksiz bas × nç de ù i ü imlerinden etkilenmez. 80 paskal bas × nçta açmaya ba ü lamas × ve 95- 100 paskal de ù erinde ise tamamen açmas × hedeflenir. Bu özelli ù in test edilmi ü ve sertifikaland × r × l- m × ü olmas × önemlidir. Aksi halde odada normal ko ü ullarda s × zd × rmazl × k problemi yaratacakt × r veya gaz × n d × ü ar × ya a ü × r × de- recede s × zmas × na neden olacakt × r. Otomatik damperlerde ise gaz × n bo- ü almas × na paralel olarak damperlerin motor ile kapanmas × planlan × r. Dam- perler odan × n yang × n dayan × m × na göre monte edildi ù i duvar ile ayn × derece yang × n dayan × m × na sahip olmal × d × r. Aksi halde odan × n çevresinden gelebilecek yang × n tehlikesine kar ü × en zay × f noktas × olacakt × r.