Yangın ve Güvenlik Dergisi 173. Sayı (Mart 2015)

.$3$. .21868 0$.$/( <$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 52 odada bulundu ù u zamanlar meydana geldi ù ini fark etti. Randy koyu bir sigara tiryakisiydi ve en uygunsuz zamanlarda dahi sigara içerdi. Laboratuvar ölçüm cihazlar × n × n görülmeyen duman parça- c × klar × n × alg × lad × klar × kesindi. Çal × ü anlar- dan biri ü aka ile “Duman detektörü yap- mal × yd × k” dedi. Pearsall’ × n an × lar × na göre bu “icad × n ba ü lang × ç noktas × , aküyle çal × ü an ev duman detektörünün adeta embriyo haliyle ba ü lang × c × yd × ”. Sahada hiçbir deneyimi olmayan Pe- arsall duman detektörü i ü ine ba ü lad × . ú lk olarak ortaya koyduklar × ürün Blackwell taraf × ndan tasarlanan çift iyonizasyon odas × ve birkaç y × l önce ke ü fetti ù i enerji tasarrufu sa ù layan tersine çevrilmi ü tri- yot teknolojisi kullanan, patentli yeni tel ba ù lant × l × ticari bir sistemdi 4 . 1968 y × l × nda piyasaya ç × kar × lan Statitrol sistemi pazar- da bulunan di ù er yüksek voltaja (220V) ihtiyaç duyan sistemlerle kar ü × la ü t × r × ld × ù × n- da sadece 24 V’luk bir bataryaya ihtiyaç duyuyordu. Dü ü ük voltajl × kablolu sistemler, ortalama gelir düzeyli ev sahipleri, özellikle evlerini modernle ü tirenler için hala çok paha- l × yd × . Pearsall tamamen yeni bir kahve fincan × büyüklü ù ünde, tavana kolayl × kla iki vida ve dübelle tutturulabilecek, için- deki bataryas × ndan beslenen ev duman alarm × sistemini geli ü tirmek için çal × ü ma yaparak h × zla ilerledi. Bir kez daha Bla- ckwell teknolojik tasar × ma katk × da bulun- du. Blackwell’in Bütünleyici Metal Oksit Yar × ú letkeni (BMOY ú ), bataryadan sa ù - lanan enerjiyi daha kolay uygulanabilir hale getirecek ü ekilde elektrik enerjisine olan ihtiyac × daha da azaltt × . Son olarak Pearsall bataryalar × n tama- men bo ü alabilece ù i, detektörü devre d × ü × ve evde bulunanlar × korumas × z b × - rakabilece ù i konusunu da dikkate ald × . Buna kar ü × korunmak için Blackwell ve Statitrol’un kadrolu mühendisi, Paul Sta- by bataryan × n gücünün kaybolmas × n × izleyen ve i ü itilebilen bir alarm üreten pa- tenti kendilerine ait olan bir sistem geli ü - tirdiler 5 . Bu yenilik bataryas × kendi içinde olan sistem kavram × na kar ü × direni ü in en önemli kilit konumdaki öngörüyü sona erdirecektir. Engellerin Üstesinden Gelmek Pearsall’ × n soruna çözüm buldu ù u bir “oh!” an × vard × . Öngörüsü, prototipi ve haz × r bir ekibi vard × . û imdi de ürün geli ü - tirme, mühendislik, imalat, pazarlama, da ù × t × m ve sat × ü konular × ndaki yüksek li- derlik becerilerini kullanarak dü ü ük mali- yetli, kendinden bataryal × ev tipi duman detektör sistemlerini gerçekle ü tirmeye haz × rd × . Buna “ SmokeGard”* Duman Koruyucusu ad × n × verecekti. * OEM anla ü malar × ve kurumsal al × ü ve sat × ü lar nedeniyle, y × llar içinde Statit- rol teknolojisi birkaç farkl × isim alt × nda ortaya ç × km × ü t × r. Pearsall gerçek perakende sat × ü a do ù ru önünde bir engeller labirenti bulundu ù u- nu süratle ö ù rendi. Bunlar: x Laboratuvar Onay × . Perakende sat × ü - lar × n ba ü layabilmesi için önce, onayl × bir test laboratuvar × ndan al × nm × ü bir marka onay × na ihtiyaç vard × r. Un- derwriters Laboratuvarlar × o gün yürür- lükte olan üzerinde mutabakata var × l- m × ü uzla ü × standartlar × n tek istasyonlu batarya ile beslenen cihazlara izin vermemesi nedeniyle ürünün testini yapmay × reddetmi ü tir. x Uzla ü × Standartlar × . NFPA Standart No. 74 Ev Yang × nlar × Uyar × Cihazlar × batar- ya ile beslenen cihazlara müsaade etmemektedir. De ù i ü iklik yap × lmal × d × r. x Yang × n Hizmetlerinin Kar ü × Ç × kmas × . Pearsall’ × ü a ü × rtan bir konu da birçok yerel, resmi ve federal hükümete ba ù l × yang × n hizmetleri lider kadrola- r × n × n cihaza kar ü × ç × kmas × yd × . Bu birim- lerdeki kayg × lar ortadan kald × r × lmal × yd × . x Yönetmelik û artlar × . S × kl × kla, yang × n- dan koruma cihazlar × n × n sat × ü × büyük ölçüde kamu ve yerel yönetmelikle- rin ü artlar × na ve dayand × klar × üzerinde mutab × k kalm × ü uzla ü × yönetmeliklerine ba ù l × d × r. Modellere ait yönetmeliklerin Yang × ndan ölümlerin azalmas × n × n birçok etmene dayand × r × labilmesine ra ù men (sigara içilmesine getirilen k × s × tlamalar gibi), makul maliyetli ev duman alarm- lar × n × n bu dü ü mede yapt × klar × büyük etki hakk × nda hemen hiç ü üphe yoktur. Ayn × 30 y × ll × k süre içinde duman detektörü olan aile say × s × %4’ten daha dü ü ükken %94’e yükselmi ü tir ( û ekil 3 ). Tesadüfle Yap × lan Ke ü if Hikâye 1960’larda Statitrol Corporation isimli ba ü ar × l × ilk imalat ü irketiyle i ü e ba ü la- yan genç giri ü imci Duane Pearsall i ü inde yo ù un bir ü ekilde çal × ü × rken ba ü lad × . Ürü- nü statik elektrik sorunlar × n × ortadan kal- d × rmak üzere tasarlanm × ü t × . Bu konu özel- likle gazete bas × m × , foto ve veri i ü leme endüstrileri gibi alanlar için özel ilgi duyu- lan bir konudur. Çal × ü ma prensibi negatif iyonlar × odalara ve alanlara atmak, bu ü ekilde statik elektrik bo ü almas × na engel olmak esas × na dayan × yordu, yani esas olarak bir iyon jeneratörü. úü ler iyi gidiyordu ve ü irket kâr elde etme- ye ba ü lam × ü t × . Daha sonra felaket ortaya ç × kt × . Mü ü teriler sahada meydana gelen ürün ar × zalar × ndan ü ikâyete ba ü lad × lar. Bir ü eyler yap × lmal × yd × , hem de h × zla. Hiçbir ü ey Pearsall’ × n ilgisini duman detektörle- rinden daha az çekmezdi. Pearsall mühendis/yat × r × m dan × ü man × Ly- man Blackwell’i iyon jeneratörünün niçin ar × za yapt × ù × n × bulmas × için yard × ma ça- ù × rd × . Pearsall’ × n ifadesiyle “Lyman jene- ratörden ç × kan hava ak × m × içindeki iyon- lar × n ak × ü × n × ölçmek için e ù reti bir labora- tuvar düzene ù i kurarak süratle geçici bir çözüm buldu”.* * Al × nt × lar ve Duane Pearsall’a yap × lan di ù er belli at × flar Pearsall ailesince 2009 y × l × nda yay × nlanan “Aç × lan Ha- yat × m-My Life Unfolded” isimli hat × ra kitab × ndan al × nm × ü t × r. Deneyin çal × ü maya ba ü lamas × ndan k × sa bir süre sonra, iyon jeneratörü gösterge- si, ilk ba ü lang × çta aç × klanamayan, hatal × okumalar göstermeye ba ü lad × . Daha sonra, Pearsall bozuk okumalar × n sa- dece laboratuvar teknisyeni Randy’nin