Yangın ve Güvenlik Dergisi 173. Sayı (Mart 2015)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 64 <$1*,1 0$.$/( Pompalar × n Paralel Çal × ü t × r × lmas × Pompalama sistemlerinde, hedeflenen amaç- lar × sa ù layacak biçimde, pompalar tekil, seri, veya paralel çal × ü acak ü ekilde monte edilirler. Bunlardan paralel çal × ü ma en yayg × n kullan × lan- d × r. Bu tip yakla ü × mda, û ekil 1 ’de gösterildi ù i üze- re, istasyonda, pompalar yan yana dizilerek ayn × basma kollektörüne ba ù lan × rlar. Pompalar × n pa- ralel çal × ü t × r × lmas × n × n ana amaçlar × , yüksek debi sa ù lamak ve de ù i ü ken debi ihtiyac × n × daha eko- nomik i ü letme giderleri ile kar ü × lamakt × r. Bir i ü letmenin pompalama sisteminin enerji gi- derleri sadece yüksek verimli pompa ve mo- tor kullanarak azalt × lmaz. Enerji tasarrufu için öncelikle: Boru hatt × ile ilgili olarak, x Dü ü ük yersel hidrodinamik kay × p karakteris- tiklerine sahip ba ù lant × elemanlar × (vana, çekvalf, dirsek, vb) tercih edilmelidir. x Emme ve basma boru hatt × n × n tasar × m × nda enerji kay × plar × n × azaltmaya yönelik çözüm- ler (boru boyunun k × salt × lmas × , yersel kay × p elemanlar × n × n say × lar × n × n azalt × lmas × , vb) dü- ü ünülmelidir. x En büyük enerji kayb × n × n, ak × ü kan × n boru çe- perlerine sürtünmesi nedeni ile boru hatt × boyunca olu ü tu ù u ve de ù erinin ak × ü h × z × n × n karesi ile orant × l × oldu ù u göz önünde tutu- larak boru çap × titizlikle belirlenmelidir. Ak × ü - kan × n boru içindeki h × z × n × n 2 m/sn civar × nda seçilmesi literatürde kabul gören yayg × n bir yakla ü × md × r. Yüksek h × z ve küçük boru çap × yüksek enerji (i ü letme) gideridir. En do ù ru yakla ü × m boru çap × na ba ù l × olarak i ü letme giderleri ve yat × r × m maliyeti fonksiyonlar × n × n bulunmas × bunlar × n toplam × n × minimum k × - lacak boru çap × n × n belirlenmesidir ( û ekil 2 ). x Boru hatt × n × n, amaçlanan debi de ù erindeki enerji kayb × de ù eri ya da karakteristik e ù risi do ù ru olarak hesaplanmal × , anlams × z em- niyet faktörlerinden kaç × n × lmal × d × r. x Emme boru hatt × n × n i ü letme ko ü ullar × ndaki NPSHav de ù eri do ù ru olarak hesaplanma- l × ve bu de ù eri azaltacak çözümler (klape kullanmaktan kaç × nmak. emme boru çap × - n × art × rmak, emme yüksekli ù inin azalt × lmas × , boyunu k × sa tutmak vb) dü ü ünülmelidir. Pompa istasyonu ile ilgili olarak, x Pompa seçimi ve say × s × i ü letmenin kullan × m senaryosuna uygun belirlenmelidir. x Frekans kontrolüne ihtiyaç olup olmad × ù × , pompalama sistemindeki debi ve bas × nç de ù i ü imlerine ve ihtiyac × na göre belirlenmesi Boru hatt × karakteristi ù i e ù risi Boru hatt × karakteristi ù i, bir pompalama siste- mindeki toplam yük kayb × n × debiye göre de ù i- ü imini veren e ù ridir. Boru hatt × karakteristik e ù risi ( KQ 2 ) ü eklinde ifade edilir. Boru hatt × karakteris- tik e ù risine, emme ve basma depolar × aras × n- daki yükseklik (Hg) fark × ilave edilerek “depo+- boru hatt × ” karakteristi ù i e ù risi elde edilir. Bu grafiksel olarak û ekil 3 ’de gösterilmi ü tir. û ekil 1. Bir pompa istasyonunda paralel ba ù l × pompalar × n yerle ü im resmi û ekil 2. Optimum boru çap × n × n belirlenmesi Ufuk KALMANO ø LU Makine Mühendisi, TÜRBOSAN A. û . Genel Müdürü Pompalama sistemlerinde, hedeflenen amaçlar × sa ù layacak biçimde, pompalar tekil, seri, veya paralel çal × ü acak ü ekilde monte edilirler. Bunlardan paralel çal × ü ma en yayg × n kullan × land × r.