Yangın ve Güvenlik Dergisi 173. Sayı (Mart 2015)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 65 <$1*,1 0$.$/( û ekil 3. Depo ve Boru hatt × karakteristik e ù risi û ekil 4. Ayn × üç pompan × n paralel çal × ü mas × hali KQ 2 e ù risi, boru çap × n × n, boru içindeki h × - z × n, sürekli yük kay × p katsay × s × n × n, boru bo- yunun, yersel kay × p elemanlar × n × n (vana, çekvalf, emme süzgeci, dirsek..v.b) ka- y × p katsay × lar × n × n bir fonksiyonudur. Ayn × pompalar × n paralel ba ù l × ola- rak çal × ü t × r × lmas × Bir pompalama sistemi, pompa karakte- ristik e ù risi ile depo+boru hatt × karakteris- tik e ù risinin kesi ü ti ù i noktada çal × ü × r. Ba ü ka bir deyi ü le pompalar sisteme, karakteris- tik e ù rilerin kesi ü ti ù i noktadaki debiyi ba- sar ( û ekil 4 ). Pompalama sisteminde birden fazla pompan × n paralel ba ù l × olarak çal × ü t × - r × lmas × durumunda, pompa sisteminin toplam karakteristik e ù risi, debi (Q) ekse- ninde, bir pompan × n Hm-Q karakteristik e ù risi pompa adedi kadar sa ù a kayd × r × - larak elde edilir. Bir pompal × , iki pompal × ve üç pompal × sistemin karakteristik e ù risi û ekil 4 ’de gösterilmi ü tir. Toplam pompa karakteristi ù i ile depo+- boru hatt × karakteristi ù inin kesi ü me nok- tas × (A), pompa sistemi ve depo+boru hatt × n × n ortak çal × ü ma noktas × olup ana- litik olarak H m =H g +KQ² biçiminde ifade edilir. Ortak çal × ü ma noktas × n × n debi de- ù eri (Q A ) sistemden geçen toplam debi- ye e ü ittir. (A) noktas × n × n yük de ù eri (H m ) ise boru hatt × nda olu ü an kay × plar ile emme ve basma depolar × aras × ndaki seviye far- k × n × n (Hg) toplam × na e ü ittir. Pompalar × n her birinin çal × ü ma noktas × n × bulmak için, ortak (A) çal × ü ma noktas × ndan geçen ve debi (Q) eksenine paralel olan bir do ù ru çizilir. Bu do ù runun tek bir pompaya ait olan H m -Q karakteristik e ù risini kesti ù i nok- taya kar ü × l × k gelen Q A’ ve H mA’ de ù erleri her bir pompan × n çal × ü ma noktas × d × r. Bu örnekte ayn × pompalar paralel ba ù l × ol- duklar × nda, her bir pompa için ayn × H mA’ ve Q A’ de ù erleri elde edilir. Üç pompan × n paralel çal × ü mas × halinde toplam debi Q A =3xQ A’ olacakt × r. Üç pompadan ikisinin çal × ü t × r × lmas × ha- linde iki pompan × n, yukar × da anlat × ld × ù × biçimde elde edilen pompa sisteminin toplam karakteristik e ù risi ile depo+boru hatt × n × n karakteristik e ù risinin kesi ü ti ù i nok- ta (B) olacakt × r. Her bir pompa B’ nokta- s × nda çal × ü arak Q B’ debisini H mB’ basma yüksekli ù i de ù erinde basacakt × r. ú ki pom- pan × n paralel çal × ü mas × halinde toplam debi Q B =2 Q B’ olacakt × r. Ayn × tesisatta tek pompan × n çal × ü t × r × lmas × söz konusu ise tek pompan × n karakteris- tik e ù risi ile depo+boru hatt × karakteristik e ù risi (C) noktas × nda kesi ü ecek ve pom- pan × n çal × ü ma noktas × da (C) olacakt × r. Bir pompan × n çal × ü mas × halinde debi Q C olacakt × r. Pompalar × tahrik eden elektrik motorlar × - n × n seçiminde, tasarlanan pompa istas- yonunun tüm bu çal × ü ma ko ü ullar × göz önünde bulundurulmal × d × r. Dolay × s × yla en kritik durum tek pompan × n çal × ü ma hali- dir (C noktas × ). Bu durumda pompa en büyük güç de ù erinde çal × ü acak olup, elektrik motoru Q C ve H mC de ù erlerine göre seçilmelidir. Örne ù in û ekil 4’ de üç pompan × n para- lel çal × ü mas × halinde, her bir pompan × n A’ noktas × nda mil gücü 95 kW iken tek pompa (C) noktas × nda çal × ü × rken mil gücü 107 kW’d × r. Bu nedenle 110 kW’l × k motor yerine 132 kW’l × k motor kullan × lma- l × d × r. Paralel ba ù lama ile ilgili baz × önemli hususlar Pompalar × n paralel ba ù lanmas × duru- munda, beklenen debi art × ü × pompa sa- y × s × ile do ù ru orant × l × olmayabilir. Ba ü ka bir deyi ü le, pompalar × n paralel ba ù lanmas × halinde, sistem debisinin, tek pompan × n