Yangın ve Güvenlik Dergisi 175. Sayı (Mayıs-Haziran 2015)

<$1*,1 YH *h9(1/ø. 6$<, 86 h5h1 7$1,7,0, Norm Teknik ’ten CO 2 Gazl × Yang × n Söndürme Sistemleri CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemleri insanlar × n bulunmad × ù × , s × zd × rmazl × ù × sa ù lanm × ü veya kabul edilebilir dere- cede aç × kl × k bulunan mahallerde uy- gulan × r. Temiz gazlar × n aksine CO 2 gazl × söndürme sistemi lokal uygulamalarda kullan × labilmektedir. Dünyada ve Ülkemizde, CO 2 gazl × yan- g × n söndürme sistemleri için kullan × lan standart ISO – 6183 (2009) ve NFPA 12 (2015)’dir. CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemlerinin kullan × m alanlar × genel olarak, jeneratör odalar × , trafo odalar × , kablo galerileri, ups odalar × , elektrik odalar × , egzoz ka- nallar × , türbin motorlar × , içten yanmal × motorlar ve elektrik motorlar × ile ya ù ve petrol kazanlar × d × r. Ekonomik olmas × , mahalin s × zd × rmazl × k gereklili ù inin olmamas × ve lokal olarak uygulanabilmesi CO 2 gazl × yang × n söndürme sisteminin avantajlar × olarak s × ralanabilir. Avantajlar × n × n yan × nda, CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemlerinin, insan bulunma ihtimali olan mahallerde kullan × lmama- s × , çok yüksek miktarda × s × so ù urdu ù un- dan dolay × , elektronik mahallerde su kristalleri olu ü turabilmesi gibi dezavan- tajlar × bulunmaktad × r. CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemleri, silindir, bo ü alt × m vanas × , tetikleme ele- manlar × , kontrol elemanlar × , kolektör, bo ü alt × m hortumu, çek valf, nozul, rest- riktör ve gerekli durumlarda seçici vana ekipmanlar × ndan olu ü maktad × r. Kullan × lacak olan silindirlerin PED (Ba- s × nçl × Ekipmanlar Direktifi) ve TPED standartlarda yer alan dizayn de ù er- lerine göre gerekli gaz hesaplamalar × yap × labilir. CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemleri, tart × l × ve tart × s × z sistemler olarak iki ayr × ü ekilde dizayn edilebilir. Tart × s × z Sistemler, tart × l × sistemlere göre daha ekonomik sistemlerdir. Tart × l × sistemler, mekanik, elektronik ve fotoelektrik tart × l × olarak kullan × labilir. CO 2 sistemlerinin yang × n riski ta ü × yan hacime total (total flooding) yada lokal (local application) olarak uygulanabilir. Lokal sistemlerin di ù er gazlar gibi s × zd × r- maz mahallerde kullan × lma zorunlulu ù u yoktur. Bir makine veya ya ù havuzu gibi yang × n riskinin tan × mland × ù × alanlarda kullan × labilir. Total flooding, yang × n riskinin birden fazla oldu ù u ve tüm mahalin korunmas × gerekti ù i risklerde kullan × l × r. Aç × kl × ù × n olma durumu ve olmama du- rumu olarak iki a ü amada incelenmelidir. Norm Tekni k-www.normteknik.com.tr (Ta ü × nabilir Bas × nçl × Ekipmanlar Direktifi) direktiflerine uygunlu ù u zorunludur. Ka- z × nm × ü š i ü areti, ilgili silindirin PED ve TPED uygunlu ù unu belirler. Sistem, çapraz zon prensibine göre çal × ü an dedektörler vas × tas × yla yang × n × n alg × lanmas × ve silindirlerin, solenoidler vas × tas × yla aktif hale getirilerek, tüm gaz × n ayn × anda mahale bo ü almas × yla çal × ü maktad × r. CO 2 Söndürme Sistemlerin dizayn ve hesaplama kraterlerini belirlemek için Türkiye’de genel olarak NFP12 (2015) standard × kullan × lmaktad × r. Sistemi tasar- larken, do ù ru riskin belirlenmesi gerekir. CO 2 sistemlerinde risk Yüzey Yang × n × ve Derin Yang × n olarak ikiye ayr × l × r. Derin Yang × n, kablo, elektrik, mobilya ve ka ù × t gibi kor ile yanan malzeme yang × nlar × d × r. Yüzey Yang × n × ise benzin, alkol ve do ù al gaz gibi tutu ü abilir ak × ü kanlar yang × nlar × d × r. Risk s × n × f × n × n belirlenmesinden sonra, ilgili