Yangın ve Güvenlik Dergisi 176. Sayı (Temmuz-Ağustos 2015)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 176 60 YANGIN - MAKALE Hastanelerde Dü ü ey Tahliye Ara ü . Gör. Dr. Zuhal ûú M û EK Uluda ù Üniversitesi Mimarl × k Fakültesi Mimarl × k Bölümü Hastanelerde yang × n s × ras × nda hastalar ilk olarak ayn × kattaki yang × na dayan × kl × duman s × zd × rmaz kompart × manlara aktar × l × rlar. Fakat yang × n × n bu alanlara yay × lmas × veya alevlerin ve duman × n yatay tahliye ç × k × ü kap × lar × na ula ü × lmas × n × n engellenmesi durumunda, ikinci tahliye stratejisi olan dü ü ey tahliye gerçekle ü tirilir. Fakat dü ü ey tahliye, hastalar × n ta ü × nmas × s × ras × nda ya ü anan güçlüklerden dolay × en son çare olarak gerçekle ü tirilir. Bu nedenle zorunlu ko ü ullarda hastalar × n dü ü ey tahliyesinin yap × lmas × durumunda, tahliyenin sorunsuz ve h × zl × bir ü ekilde gerçekle ü ebilmesi için dü ü ey kaç × ü yollar × n × n sahip olmas × gereken özellikler ve tasar × m kriterleri ara ü t × r × lm × ü t × r. Anahtar kelimeler: Yang × n güvenli ù i, dü ü ey tahliye, hastane yap × lar × , hasta tahliyesi 1. Giri ü Yang × nlarda hastanelerde ilk olarak hastala- r × n yatay tahliyesi gerçekle ü tirilir. Yatay tahliye gerçekle ü tikten sonra yang × n × n kontrol alt × na al × namamas × veya itfaiye ekiplerinin müdaha- lelerinin gecikmeleri durumunda, hastalar bir alt kattaki güvenlikli bölgelere al × n × rlar. E ù er bu alanlar × n dumandan etkilenmeleri söz konusu ise en k × sa sürede yap × d × ü × na do ù ru tahliye gerçekle ü ir. Tüm katlar × n ayn × anda bo ü alt × lma- s × , merdivenlerde kullan × c × yo ù unlu ù unun ya- ü anmas × na ve tahliyede gecikmelere neden olur. Bu nedenle dü ü ey tahliyenin kademeli olarak yap × lmas × öngörülmektedir. Dü ü ey tah- liyeye ilk olarak, yang × n × n ba ü lad × ù × kat × n bo- ü alt × lmas × ile ba ü lan × r. ú kinci a ü amada yang × n mekan × n × n bir üst kat × ve s × ras × ile di ù er katlar, en son ise alt katlar × n tahliyesi ile gerçekle ü - tirilmelidir. Bu yöntem ile kullan × c × yo ù unlu- ù undan dolay × ya ü anacak s × k × ü × kl × ù × n önüne geçilerek hastalar × n daha h × zl × bir ü ekilde yap × d × ü × na al × nmalar × sa ù lanabilir (Butcher ve Par- nell 1983). Ayr × ca, kalabal × kla kar ü × la ü × labilecek yaralanmalar × n da önüne geçilmi ü olur. Ya- p × n × n çok katl × olmas × veya kullan × c × yükünün fazla olmas × durumunda kademeli tahliyenin yap × lmas × bile ya ü anacak s × k × ü × kl × ù × n önüne ge- çemez. Bu gibi durumlar için kullan × c × yüküne ve kompart × man boyutlar × na göre birden fazla merdiven tasarlanmal × d × r. ú kinci merdiven için yeterli alanlar × n bulunmad × ù × ko ü ullarda, genel kullan × m merdivenleri birer yang × n merdiveni ve ü aft × olacak ü ekilde tasarlanarak kaç × ü yolu olarak de ù erlendirilebilir. Yüksek yap × larda ve kullan × c × karakterinin k × s × tl × hareket kabiliyetine sahip hastanelerde dü- ü ey tahliyenin gerçekle ü tirilmesi uzun zaman almakta, hasta ve engelli bireylerin ta ü × nma- lar × nda yaralanmalar ile kar ü × la ü × lmaktad × r. Özellikle hiç hareket edemeyen ve yata ù a ci- hazlar ile ba ù × ml × hastalar × n dü ü ey tahliyesinin merdivenler ile gerçekle ü tirilmesi olanaks × zd × r. Bu gibi acil durumlarda yang × n × n ilk a ü amala- r × nda, özellikle itfaiye ekiplerinin kurtarma ve söndürme i ü lemlerini gerçekle ü tirebilmeleri için acil durum asansörleri kullan × lmaktad × r. Asansörlerin yang × n × n ba ü lad × ù × katta kap × la- r × n × n aç × lmas × tüm duman × n ü aftlara girme- sine neden olur ve kurtarma ekiplerini tehli- kenin ortas × na atar. Yang × n × n bu ba ü lang × ç a ü amas × nda û ekil 1.1 ’deki gibi asansörler ile mekan × n bir alt kat × na ula ü × p buradan korun- mu ü merdiven ü aftlar × n × kullanarak yang × na müdahale edilmesi ve kalan hastalar × n kurta- r × lmas × en uygun strateji olarak bilinmektedir. Fakat acil durum asansörleri ancak, duma- n × n asansör ü aft × na girmesinin engellenmesi ve duman tahliyesinin yap × lmas × durumunda kullan × labilir. Nakagawa (2001) yapt × ù × çal × ü malarda asan- sörlerin kesinlikle yang × n s × ras × nda kullan × lma- mas × tezini ü iddetle savunmaktad × r. Bu konu- da yapt × ù × çal × ü malarda 3 sorunun cevab × na ula ü may × hedeflemi ü tir. • Her zaman asansör ü aftlar × baca görevi görür mü? • Asansör ü aftlar × n × bacaya dönü ü türen ko ü ul- lar nelerdir? û ekil 1.1. ú tfaiye ekiplerinin asansörleri kullanma teknikleri