Yangın ve Güvenlik Dergisi 176. Sayı (Temmuz-Ağustos 2015)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 176 77 øù GÜVENL øöø - MAKALE Floklama eldivenlerin mekanik direnç- lerini ve kullan × c × n × n rahatl × ù × n × art × rmak- tad × r. Ayr × ca, flok katman × n × n alt × nda bir kat daha koruyucu malzeme olabil- mektedir. Bazen, do ù al lastik üzerine kaplanm × ü neopren kullan × larak üretil- mi ü eldivenlerde oldu ù u gibi, kimyasal direnci, mekanik sa ù laml × k ve dayan × k- l × l × ù × iyile ü tirmek üzere de ù i ü ik malze- melerden yap × lm × ü birkaç kat kullan × la- bilmektedir. Ergonomik ve kayganl × ù × önleyici özel- likleri art × rmak üzere eldivenlerin avuç k × - s × mlar × da dokulu olabilmektedir. Böylelik- le kaygan, küçük, pürüzsüz ve × slak mal- zemeler kolayl × kla elle tutulabilmektedir. Eldivenlerin ergonomisini art × racak bir ba ü ka çözüm de hem floklanm × ü astar, hem de dokulu bir avuç içi olabilmek- tedir. Koruma amaçl × eldivenlerde kul- lan × lan ergonomik çözümlere dokumal × veya üzeri noktalarla ya da farkl × ü ekillerle kaplanm × ü yüzeyler de eklenebilir. Eldivenlerde kullan × lan di ù er malze- melere, zararl × güne ü × ü × nlar × n × ba ü ar × l × bir biçimde süzen anti-UV tekstil mal- zemeler de dâhil edilebilir. Bu lifler ve kuma ü lar, 30 faktörlü güne ü kremlerine denk gelebilecek biçimde deriyi koru- yan seramik parçac × klar içermektedir. Son dönemlere kadar bu tür özelliklere sahip tekstil malzemeleri spor, temizlik ve t × bbi malzemelerde kullan × lmakta idi. S × ras × yla, gözenekli yap × s × nedeniyle mükemmel termal koruma sa ù layan ve bir zamanlar dalg × ç k × yafetlerinde kullan × lan neopren lastik, art × k mineral ya ù lar gibi kimyasal maddelerin nüfuz etmesini önlemek üzere koruyucu eldi- ven üretiminde kullan × lmaktad × r. Mineral ya ù lara kar ü × direnci art × racak ve ya ù - la kapl × nesnelerin elle tutulmas × n × ve ta ü × nmas × n × kolayla ü t × racak çözümlere mikro kanallar × olan polimer kaplamalar da dâhil edilebilir. Bunlar kimyasal mal- zemeleri süzerek, eldiven ile tutulacak nesnenin yüzeyinde iyi bir temas elde edilmesini sa ù lar 4. Nano Malzemeler Nanometre boyutlu parçac × klarla ifade edilen, ilgi çekici fiziksel ve kimyasal özel- likleri olan, son y × llarda geli ü tirilen malze- meler de el ve kol korumas × için birçok yeni çözümün ortaya at × lmas × na neden olmu ü tur. Geleneksel mikrometre boyut- lu bile ü enli malzemelere göre iyile ü tirilmi ü ya da hakikaten yeni özellikleri ile nano malzemeler bilim dünyas × n × n, sanayinin ve mesleki güvenlik kurumlar × n × n ilgisini çekmektedir. Polimer kompositler için nano katk × mad- delerinin ortaya ç × kmas × , kimyasallara kar ü × dirençli eldivenler gibi koruyucu maddelerin ortaya ç × kmas × olas × l × ù × n × yaratm × ü t × r. Bunun temelinde, uygun mik- tarlarda kullan × lan nano katk × larla malze- melerin mekanik özelliklerinin iyile ü tirildi- ù ini, alev ve kimyasallara kar ü × direncin artt × ù × n × ve sertlik ile sa ù laml × ù × n denge- lendi ù ini gösteren di ù er sektörlerde elde edilen deneyimler yatmaktad × r. Art × k, mi- neral ya ù lar gibi kimyasal malzemelerin zararlar × na kar ü × bir bariyer olu ü turacak özel malzemelerde nano parçac × klar × n kullan × lmas × na ba ü lanmaktad × r 5. Tekstil mühendisli ù inde nano teknoloji, seçilen harici tehditlere kar ü × belirli ba- riyer özelliklerine sahip olarak üretimde yer almas × halinde tekstillerin i ü levselli ù ini art × rma f × rsat × n × vermektedir. Çe ü itli sera- mik nano parçac × klar × n, metalik nano tozlar × n ve fulerilerin ya da nano tüple- rin eklenmesi, art × r × lm × ü termal direnç ve azalt × lm × ü alev alma özelli ù inin yan × s × ra iyile ü tirilmi ü güç, emme, optik, elektro iletkenlik ve hatta anti bakteriyel özellikler kazand × rabilir. Nano teknoloji ayr × ca, de ù i ü tirilmi ü mikro topografiye yol açacak ve yüzeyin do- ù all × ù × n × etkileyebilecek, böylelikle de bu teknoloji ile üretilmi ü malzemelerin kulla- n × m × n × etkileyecek lif yüzey de ù i ü imi ile de ilgilenmektedir. Nano teknoloji kullan × larak üretilen tekstil malzemeleri eldivenlere a ü a ù × daki özel- likleri kazand × rmaktad × r: • Kir, su ve ya ù × bar × nd × rmama • Nemin h × zla buharla ü mas × • Su buhar × geçirgenli ù i • Dokunulunca hissedilen s × cakl × k • Kokular × n emilmesi Sporda Koruma Transferi Dövü ü sanatlar × , kayak, bisiklete binme ve da ù c × l × k gibi eldivenlerin yayg × n ola- rak kullan × ld × ù × sporlar × n yan × s × ra sanayi- de çal × ü an i ü çiler de koruyucu eldivenle- rinde konfor aramaya ba ü lam × ü lard × r. Malzeme mühendisli ù inde süregelen geli ü meler ve spor malzemelerinden uyarlanm × ü iyile ü tirilmi ü tasar × mlar, koru- yucu eldivenlerin üretiminde ilgi çekici ergonomik çözümler ortaya ç × karm × ü t × r 6. Hali haz × rda piyasada bulunan koruyucu eldivenler, spor eldivenlerinin tasarlan- mas × ve üretim teknolojileri ile benzerlikler göstermektedir. û imdi, mekanik tehlikeler içeren, mü- kemmel termal ve su geçirmezlik özellik- leri olan, ergonomik koruyucu eldivenleri göz önünde bulundural × m. Tasar × m yö- nünden, sporcular × nkine benzeyen özel- likleri aras × nda parmak ve bilek bölge- sinde yap × lan özel tasar × mlar sayesinde ergonomik tutu ü sa ù lanmas × , avuç böl- gesinde ise farkl × sa ù laml × k özelliklerine haiz malzemelerin kullan × lmas × söz ko- nusu olabilir. Üretimleri modern da ù c × l × k eldivenlerinin üretiminden uyarlanm × ü t × r ve nefes alma, su geçirmezlik özelliklerini sa ù larken elle yap × lan beceri gerektiren i ü leri engellemeyen bir membran da kul- lan × lm × ü t × r. Man ü ette ise, enine ve boyu- na yerle ü tirilmi ü , eldivenlerin kullan × c × n × n