Yangın ve Güvenlik Dergisi 178. Sayı (Ekim 2015)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 178 66 YANGIN - MAKALE yüksek ark patlamas × tehlikesi olu ü tura- cak ba ü ka bir ü ekilde zaman gecikmesi ilave etmeyerek devre k × r × c × lar aras × nda- ki ileti ü imle çal × ü × r. û ekil 7 ’de görülen tek s × ral × yerle ü tirme diyagram × ndaki örnek- te, A ar × zal × noktadaki bir kaçak durumu besleyici ü alterden ana ü altere ana ü al- teri kapal × ve besleme ü alterini aç × k tuta- cak bir s × n × rlama sinyali gönderir. B ar × zal × noktadaki bir kaçak ana ü altere bir k × s × t- lama sinyali yollamaz, bu ü ekilde yükünü uygun ü ekilde bo ü altacakt × r. Bu yöntem 480V uygulamalar × nda, özellikle ana hiz- met ü ebekesi giri ü inde, en iyi uygulama olarak en yayg × n ü ekilde kullan × lmaktad × r. NEC yönetmeli ù i Madde 240.87 ile uyumlu ikinci yöntem fark röleleridir. Fark röleleri çe ü itli orta yükseklikte voltaj uy- gulamalar × için gayet iyi bir çözümdür. Bu yöntem de yukar × da anlat × lan bölge seçmeli ara kilitleme yöntemi prensibiyle çal × ü × r, yani koruma cihazlar × aras × ndaki ileti ü im seçmeli koordinasyon durumunu devam ettirir ve bir kaçak durumunda reaksiyon zaman × n × n h × z × n × art × r × r. Ancak bu sistem röle s × n × f × ak × m transformatörle- ri kullanarak di ù erinden ayr × l × r. Röle cihaz gelen ve ç × kan tüm ak × mlar × toplar ve net s × f × r olmas × için çal × ü × r. E ù er cihazda bir kaçak durumu varsa bu durum giren ç × kan ak × mlar aras × nda bir dengesizlik olacak ve rölenin çal × ü mas × n × sa ù laya- cakt × r. Cihaz × n içindeki bu ak × m trafola- r × n × n koyuldu ù u yuvan × n ölçüsü ve fiyat × nedeniyle bu trafolar genellikle orta bü- yüklükteki voltaj uygulamalar × nda kulla- n × l × r, 480V ve alt × nda tasarlanan uygula- malarda kullan × lmaz. Ark patlamas × enerjisini azaltmada 1200 A veya daha büyük cihazlarda kullan × lan uyumluluk için listelenen üçüncü yön- tem azalt × lm × ü enerjili bak × m anahtar × d × r. Giderek daha fazla tesis azalt × lm × ü ener- jili bak × m anahtar × kullanman × n önemini ay × rt etmektedir. Bu anahtar esas olarak A ü × r × Ak × m Koruma Cihaz × n × n ayar × n × ve- rilen bir cihaz × n i ü letme ve bak × m × için tehlike derecesini dü ü ürecek ü ekilde de- ù i ü tirir. Bu i ü lem yan × ndaki cihazlar × n seç- meli olarak koordine etme kabiliyetlerini ortadan kald × r × r ancak bu i ü lem persone- lin güveli ù i için hesaplanan bir ü ekilde yap × lmaktad × r. Bu yöntem birçok organi- zasyon için çok iyi bir çözüm olabilir fakat herkes için uygun de ù ildir. Ancak, bak × m personeli bu bak × m anahtar × n × n nerede yer alaca ù × n × dikkate almal × ve bak × m faaliyetleri sona erince anahtar × n orijinal ayar durumuna geçmesini sa ù layacak i ü letme prosedürlerini geli ü tirmelidir. Bu önceki yöntemlerde oldu ù u gibi otoma- tik de ù ildir ve anahtar × iki farkl × konuma almak için insan × n müdahalesini gerek- tirir. Otomatik olarak A ü × r × Ak × m Koruma Ciha- z × n × n ayar × n × odada bir kullan × m olma- s × durumunda hissederek emniyetli bir seviyeye azaltacak kullan × m sensörleri ba ù lamak için seçenek mevcuttur an- cak bu i ü letme ekibi için tasar × m sürecin- de dikkate almalar × gelen bir husustur. Son zamanlarda geli ü en bir di ù er yeni- lik ise enerji azaltan ark patlamas × ha- fifletme sistemleridir. Bu NEC Madde 240.87’de kabul edilen dördüncü yön- temdir. Bu teknoloji ark patlamas × duru- munu belirlemek için yo ù un bir ark × ü × ù × ve beraberinde yüksek oranl × bir ak × m yükselmesi arar ve ark × uygun ü alteri herhangi bir gecikme olmaks × z × n aça- rak önler. Bu sistemin üstünlü ù ü seçmeli koordinasyonu devam ettirirken standart sistemlere nazaran daha yüksek koru- ma sa ù lamas × d × r. Bu koruma yöntemi en yayg × n olarak metal muhafaza içine al × nm × ü ve IEEE C37.20.7-2007: Dahili Ark Patlamas × için 38kV’a kadar Metal Muhafaza ú çindeki Da ù × t × m Panelleri için Test K × lavuzuna göre imal edilmi ü da ù × - t × m panolar × yla kullan × l × r. Hem 480V hem de orta yükseklikteki voltaj uygulamala- r × nda yayg × n olarak kullan × l × r. Son seçenek ise e ü de ù erlik yakla ü × m × d × r. Bu personele gelecek tehlikeyi azaltmak için alternatif teknoloji ve yöntemler- le yap × lacak ileriki yeniliklere kap × y × aç × k b × rak × r. Bu baz × tesisler, mühendisler ve imalatç × lar için mevcut yöntemlerle e ü it veya daha etkili oldu ù unu kan × tlayan al- ternatif çözümlerle gelmek için ilginç bir yöntemdir. Bu ü üphesiz ki yönetmelikler- de aç × k olarak belirtilerek yer alanlardan farkl × çözümler gerektiren problemlerden ilham al × narak te ü vik etmeye yard × mc × olacakt × r. Personelin Güvenli ù ini Sa ù lamak Özet olarak yeni veya mevcut tesisler için yürürlükteki yönetmelik ve kurallara uyumlu olmay × aramada aralar × nda do- la ü × lacak birkaç dikkate al × nacak husus vard × r. Personelinizin güvenli ù ini art × rmak için i ü letmenizin hedeflerine kar ü × l × k vere- cek bir ark patlamas × n × hafifletme plan × geli ü tirmeyle ba ü lan × r. Bak × m faaliyetleri s × ras × nda cihazlar × n enerjisini kesmek için i ü letme prosedürlerini yürürlü ù e koymak ilk yakla ü × md × r. Bunun uygulanabilir olma- d × ù × durumda, elektrik sisteminin yetkili bir mühendis taraf × ndan yap × lacak ark pat- lamas × çal × ü mas × nerelerde de ù i ü ik sevi- yelerde tehlike oldu ù unu ve bu tehlikele- rin nas × l kontrol edilece ù ini gösterecektir. E ù er tasar × m × n ilk safhas × nda tamamen yeni bir elektrik sistemine geçecek lük- sünüz varsa uygulaman × z için en yeni teknolojilerin ba ü tan a ü a ù × dikkatli bir tasar × m ve uygulamayla ark patlama- s × n × hafifletmeye etki edecek birçok yol mevcuttur. E ù er emniyet tedbirleriyle iyile ü tirmeye çal × ü t × ù × n × z çal × ü an bir sisteminiz varsa, yenileme teknolojileri için de seçenekler bulunmaktad × r. Tasar × m özelliklerinin uy- gun bir ü ekilde birle ü tirilmesi, etiketleme ve bak × m faaliyetleri i ü letme prosedürleri size tesisinizdeki personelin güvenli ù i için mümkün olan her ü eyi yapt × ù × n × z konu- sunda tatmin edecektir.