Yangın ve Güvenlik Dergisi 179. Sayı (Kasım-Aralık 2015)

KAPAK KONUSU - MAKALE YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 179 62 ù undan daha yak × n monte edilmezler ki birbirini × slat × p so ù utmas × nlar… • Max. mesafe sprinkler ile duvar veya bölme aras × : 6 ft (1.8 m) • Konutsal sprinklerler art × k tek sprinkler ile 400 ft2 (37.2 m²) alana kadar kullan × l- maktad × r. a. Çok amaçl × borulama sistemi: NFPA 13D hem evin su temini için kulla- n × lan mekanik tesisat × na sprinklerlerin de ba ù lanmas × anlam × na gelen çok amaçl × borulama sistemine çok eskiden beri mü- saade etmesine ragmen 1999’da teknik komite listelenmemi ü , onays × z borular × n da kullan × lmas × na, sadece 8,9 bar (130 psi) bas × nca 49°C’de (120°F) dayan × kl × olma ko ü ulu ile müsaade etmi ü tir. Bu kural yeni yap × lan evlerde standart bir uygulama olarak maliyet azalt × c × bir faktör olacakt × r. ú lave olarak böyle bir sistemde geri ak × ü önleyici vana (backflow prevention devi- ces) konmas × gerekmeyecektir. Yukar × da bahsedildi ù i gibi CPCV boru kullan × m × na olanak sa ù lamaktad × r. b. Yap × kodlar × gereksinimleri: 1991 ba ü × nda NFPA 101®, Life Safety Code®, Ya ü am Güvenli ù i Kodu; sa ù l × k yap × lar × nda, hasta odalar × nda ve ko- ridorlar × nda da h × zl × tepkili ve konutsal sprinklerlerin kullan × m × n × istemi ü tir. 1994 bask × s × nda, h × zl × tepkili ve konutsal sprinklerlerin kullan × m × tüm yeni otel oda- lar × nda ve yurt binalar × nda da istenmi ü tir. 1996 ba ü × nda NFPA 13 tüm LH – Alçak Risk grubu binalarda h × zl × tepkili ve ko- nutsal sprinklerlerin kullan × m × n × istemi ü - tir. Önemli kilometer ta ü lar × ndan biride A ù ustos 2005’de gelmi ü ve 2006 bask × - s × nda NFPA 101 ve NFPA 5000 Building Construction and Safety Code®, gibi iki standartda bir ve iki aile için olan tek ev- lerde sprinkler sistemi istemektedir. Özetle; • IBC – Int. Building Code; tüm konutlarda sprinkler sistemi korumas × istemektedir. • Int. Fire Code ; tüm konutlarda sprink- ler sistemi korumas × istemektedir. • NFPA 101 Life Safety Code ; yeni villa tipi evlerde sprinkler uygulamas × iste- mektedir. • NFPA 5000 Building and Constructi- on Code ; yeni villa tipi evlerde sprink- ler uygulamas × istemektedir. 7. Özel Sprinklerler Farkl × amaçl × binalar ve çal × ü ma ko ü ullar × için çok farkl × sprinklerler geli ü tirilmi ü tir an- cak yeteri kadar tan × nmamaktad × r. Bunlar; • MR odalar × nda kullanmaya uygun sprinkler • Temizoda sprinkleri • Çat × aras × sprinkleri, e ù imli çat × lara uy- gun modeller • Korozyana dayan × kl × ENT (Electroless Nickel PTFE) sprinklerler • EC – Extended Coverage _ Geni ü letil- mi ü koruma alan × sprinklerleri • So ù uk oda sprinklerleri (kuru borulu) • Koridor sprinkleri • Gömme sprinkler (Beton içi montaj) • Pencere tipi sprinklerler • Preaction Sprinkler • Instutitional - Cezaevi sprinkleri Sonuç Konutsal sprinklerlerin uygulanmas × pa- hal × de ù ildir. Tek sprinklerin aç × lmas × ile %90 yang × n tek odada kontrol alt × na al × - nabilmekte veya söndürülebilmektedir. Yap × lan uluslararas × ara ü t × rmalar göster- mi ü tir ki konutsal yang × nlar × n ço ù u mut- faktan, bacalardan, ya ü am veya yatak odalar × ndan ba ü lamaktad × r. Yang × n ba ü lad × ktan sonra en geç 15 dak. için- de tüm ev alevler içinde kalmaktad × r. Modern evler eski evlere göre daha ça- buk yanmaktad × r. Bilinen bir gerçek var ki, yang × n tek ev ile kalmamakta, kom- ü ular, tüm bina ve hatta bölge ve ü ehir için felakete dönü ü ebilmektedir. Tarihteki büyük ü ekir yang × nlar × ile köy ve mahalle yang × nlar × n × hat × rlayacaks × n × z. Türkiye’de ev, apartman ve bölgesel yang × nlar × n önemsenmesi, can ve mal kay × plar × n × n azalmas × için kanun, yönet- melik yapanlar ile profesyonelce bina taras × m × ve in ü aatlar × n × yapan, izinlerini veren, yang × n an × nda insanlar × ve mülkü korumaya yang × n × söndürmeye giden it- faiyeler ve ba ù l × bulunduklar × belediyeler ve bakanl × klara kadar kamu görevlile- rinin, mühendis ve mimarlar × n ve oda- lar × n × n yan × nda, üniversitelerdeki yang × n konusunu ara ü t × ran, i ü leyen hocalar × m × z ile fakültelerin, dernekler ve Tüyak gibi önemli vak × flar × n bu konunun ileride ya- ratabilece ù i çok büyük kay × plar × n ve in- san hayat × n × n önemini benimseyerek, ülkemizde konutsal sprinklerlerin kullan × - m × n × n yayg × nla ü t × r × lmas × için bir ortak ara ü - t × rma ve geli ü tirme ile kamuoyu yaratma faaliyeti sürdürmesini öneriyorum. Kaynaklar: 1. NFPA 13D ve NFPA 13R 2. NFPA Residential sprinkler yay × nlar × 3. UFSA – US Fire Administration (www. usfa.dhs.gov/citizens/focus) 4. VIKING Sprinkler Sistemleri Kaynaklar × 5. NIST yay × nlar × : Residential Sprinkler Systems / Daniel Madrzykowski & Russell P. Fleming (National Institute of Standards and Technology) 6. The Fire Protection Research Foun- dation – Final report 7. Technical Article: Residential Sprink- lers: Application and Basic Hydrauli- cs / Scott Martorano, CFPS