gerektiği ve değerlendirme ve müdahale ekibi için uygun olması gerektiği de daima akılda tutulmalıdır. Sistem tasarımı gecikme, değerlendirme ve cevap verme noktalarını içermelidir. Enerjinin elde edilebilirliği, bakımın kolay olması proje dizaynında yer almalıdır. Sensörler Günümüzdeki sensörleriyi montaj yapıldığı taktirde harici ortamlar için dizayn edilmiş güvenli sensörlerdir. Sensörleri değerlendirirken sensörlerin performansı üç standartta ölçülür: a) Algılama olasılığı (Pd) b) Çevresel yanlış alarm oranı (Nuisance Alarm Rate -NAR) c) Atlatılmaya maruz kalma (Vd). Sensör bu üç kriteri aşmalıdır. "Nuisance ve false" alarmlar çoğu zaman "yanlış alarm" adı altında eş anlamlı olarak kullanılırlar. Ancak sensör performansı tartışılırken bu iki alarm ayrılmalıdır. NAR belirsiz çevre şartlarından veya sensörün spesifikasyonlarına göre görmesi gereken (karton kutu, v.b.) şeylerden kaynaklanan alarmdır. FAR (False Alarm Rate) ise hatalı cihazdan kaynaklanan yanlış alarmdır. Kabul edilebilir FAR (yanlış alarm oranı) iki yılda bir olmalıdır. NAR performansı ise haftada en fazla zon başına bir alarmdır. Algılama Olasılığ1 (Pd). Çoğu kez yanlış anlaşılan ve bu yüzden yanlış kullanılan bir terimdir. Biz, sistem tasarımcıları olarak, ihale şartnamelerinde çoğu kez Pd oranının yüzde 97.32 olması gerektiği zorunluluğuyla karşılaşırız. Halbuki, Pd önemi bakımından dikkate alınması gereken izafi bir kavramdır. Örneğin; hedefkimdir? Yürüyenbirşahıs mı yoksa sürünen bir kişi mi? Sensörün hassasiyet ayarı nedir? Hava şartları nedir? Alan, üretici firmaların isteği doğrultusunda hazırlatıldımı?Büyük hedef ve maksimum hassasiyetle sağlanan ideal şartlar altında herhangi bir üretici firma, Pd'yi yüzde 99.9 olarak bile sağlayabilir. Tabii ki bu NAR ve Vd gibi diğer sensör performans kriterlerine uyacak demek değildir. Maksimum sensör hassasiyetindeki NAR'ı siz tahmin etmelisiniz. Nuisance Alarm Rate (NAR): Elektronik devre ve cihazdan veya saldırgandan kaynaklanan alarmlar dışındaki tüm alarmlardır. Pratikte çevre şartlarına maruz kalan hiçbir sensör, saldırgan ve diğer olaylardan kaynaklanan alarmları yüzde yüz ayırt edemezsiniz. Bu yüzden etkili oranını zon başına haftada bir olarak görmek mümkündür. Bu yüzden etkili bir alarm değerlendirme zorunludur. Birçok ihale şartnamesinde NAR oranını zon başına haftada bir olarak görmek mümkündür. Bu kabul edilebilir bir orandır. Koruma çiti bulunmayan bir mikrodalga veya aktifenfraruj bariyersistemi ne kadar iyi montaj yapılırsa yapılsın, kabul edilebilir NAR oranından fazla alarm verir. AtlatJ/maya Maruz Kalma (Vd). Sensörün alttan veya üstten atlatılmasıdır. Doğrusal koruma yapan çit korumaları eğitilmiş bir saldırgan timi tarafından kolay atlatılabilen sistemlerdir. Her ne kadar gözetim ekipmanları alarm durumunu kaydetse bile, kısa bir süre içinde çevrenin birkaç noktasında tekrarlanan alarmlar değerlendirmeyi engeller ve bu şaşkınlık anında sistem atlatılabilir. Bir sensörün Vd zayıflığı, tehdit derecesine ve risk oranına bağlı olarak değişir. Eğer yüksek tehdit oranı varsa ve içeri girilebilme riski yüksekse, değişik oranda birbirini tamamlayan sensör tipleri kademeli olarak kullanılmalıdır. Tamamlayıcı sensör ise bir diğerinin zayıflığını dolduran sensördür. Örneğin bir çit sensörü, her ne kadar yüksek Vd oranına sahip olsa da, bir mikrodalga sistemi ile desteklendiği takdirde üsten atlamaya karşı bu oranı kabul edilebilir sınırlara indirmiş olur. İki sensör kullanıldığı zaman, biri diğerinin boşluğunu takibi olarak doldurmalıdır. Yukarıdaki örnekte çit sensörünün erken uyarı sistemi olarak kullanılmış olmasını arzu ederiz. Çit sensör alarmı ve hacimsel sensör alarmının peşpeşe gelmesi gerçek alarm olma ihtimalini çok yükseltir. Budurumdagerçek bir saldırının olduğunu rahatlıkla algılayabiliriz. Bu örnekte bu iki sensör "veya" mantığıyla çalışır. Her iki sensörden alarm sinyali kullanılmıştır. "Veya" mantığında NAR oranı her bir sensörün NAR oranının toplamı kadardır. NAR oranı, risk alınarak, "ve" mantığıyla azaltılabilir. Bu durumda her iki sensör aktifolmadıkça, alarm sinyali alınmaz. Bu bağlantı NAR oranını düşürür, ama Pd oranını her bir sensörün Pd oranının altına çeker. Atlatılma riski de artmış olur, çünkü sensörlerden bir tanesinin aktif olması alarm için yeterli değildir. O da şu demektir: Sensörlerin Vd'si düşerken her birinin Pd'si artar. Sensör Sınıflandırması Çevre güvenlik uyarı sensörlerini 5 tipe ayırabiliriz. a) Pasif veya aktif b)Gizli veya görünür c) Görüş alanı veya bütün arazi takip d) Hacimsel veya çizgisel algılama e) Uygulamalar. Pasif sensör hedeften yayılan enerjiyi aygılayan, enerji yaymayan bir sensördür ve hedefin hareketi sonucu değişen ortam şartlarını algılar. Pasif sensörlere örnek olarak, sismik veya manyetik sensörleri, çit sensörlerini,video motion detection sistemlerini ve pasif enfraruj detektörleri gösterebiliriz. Genelde pasif sensörler, aktif sensörlere göre daha "aptaldırlar". Enerji yaymayan • YANGIN VE GÜVENLİK DERGİSİ SAYl-18
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=