Yangın ve Güvenlik Dergisi 180. Sayı (Ocak-Şubat 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 180 70 GÜVENL ø K - MAKALE ettirmek için gönderilen video sinyalinin kendisine güvenmelidir. Bu uygulamalar × n her birinde, pilotsuz hava araçlar × n × n kullan × lmalar × alternatif araçlarla kar ü × la ü t × r × ld × klar × nda ilave ola- rak araman × n h × zlanmas × ve operasyon esnekli ù i gibi faydalar sunarlar. Pilotsuz hava araçlar × çal × ü malar × n kritik ba ü lan- g × ç a ü amalar × nda operasyonlar × süratle desteklemek için - saatler veya günler içinde de ù il- birkaç dakika içinde gö- reve gönderilebilir. Bu çabuk harekete geçme imkânlar × altyap × incelemele- rinde operasyonlar × n daha az kesintiye u ù ramas × ve maliyeti dü ü ürme, kaçak- lar × n daha h × zl × aranmas × ise arama ya- p × lacak alan × n daralt × lmas × na yard × mc × olmas × ü eklinde ifade edilebilir. Uygulamadaki Zorluklar Son zamanlarda gerek küçük pilotsuz hava araçlar × n × n imkânlar × n × n art × r × lmas × gerekse maliyetlerinin a ü a ù × çekilmesin- de gerçekten büyük ad × mlar at × lm × ü t × r. Ancak hâlâ bu araçlar × n yayg × n olarak kullan × lmas × nda önemli engeller mev- cuttur. Bunlar × n ilk ve en önemlisi pilotsuz hava araçlar × dâhil, havada uçan ve FAA (Federal Havac × l × k Ajans × ) taraf × ndan kapsanan tüm sistemlerdir. 2012’den önce operatörler pilotsuz hava araçlar × n × “model uçak” olarak de ù erlendiriyordu ve bu nedenle di ù er hava araçlar × için gereken zorlu ve sert havaya dayan × rl × k testlerinin ü artlar × na ba ù l × de ù illerdi. 2012 y × l × nda yeni Federal yasa özel olarak bunlar × , yetkili hükümet kurumlar × ve kesin hobi s × n × rlar × içinde kullan × lmalar × na izin vererek, FAA’n × n kontrol alan × içine aç × k olarak tan × mlad × . Halen tüm ticari kulla- n × mlar FAA’n × n özel izni olmadan yasak- lanm × ü durumdad × r, ancak durumun k × sa süre içinde de ù i ü ece ù i beklenmektedir. FAA her vakaya özel olmak üzere yakla- ü × k 1.000 kadar istisnaya izin vermi ü tir ve önümüzdeki birkaç ay içinde önerilen yeni kurallar × uygulamaya geçirece ù i dikkate al × nmal × d × r. E ù er amaçlanan ku- rallar uygulamaya koyulursa, ticari ope- rasyonlar için koyulmu ü kurallar × n ço ù u mevcut hobi olarak i ü letme kurallar × yla ayn × olacakt × r. Örne ù in; pilotsuz hava araçlar × 55lb’den (25 kg’dan) hafif ol- mal × , sadece gündüz saatlerinde kulla- n × labilmeli ve operatörün göz temas × n × sa ù layacak ü ekilde yerden 500 feet, 150 m, yüksekli ù in alt × nda olacakt × r. Yeni ve en büyük ü art belki de operatörler içindir – amaçlanan kurallar operatörlerin en az 17 ya ü × nda olmalar × n × , TSA (Transpor- tation Security Administration - Ta ü × na Güvenli ù i ú daresi) taraf × ndan de ù erlendi- rilmeleri yap × lm × ü ve FAA taraf × ndan her 24 ayda bir tekrarlanan havac × l × k bilgi testini geçerek belgelendirilmi ü olmak zorunlulu ù u vard × r. Bunun büyük bir i ü lem olarak gözükmesine ra ù men gerçekte herhangi bir ticari operatör için tam bir pilot lisans × almas × için gereken yürürlük- teki ü artlar × n çok daha alt × ndad × r. ú lave olarak gizlilik konular × bak × m × ndan pilotsuz hava araçlar × na ili ü kin hat × r × say × l × r olumsuz bir kanaat ve endi ü e mevcut- tur ve bu kanaatin pilotsuz hava araç- lar × n × n ticari kullan × m × çok yayg × nla ü sa dahi ortadan kalkmas × imkân dâhilinde gözükmemektedir. Bu konuya yard × mc × olmak maksad × yla en az 13 eyalet gizlilik haklar × n × ve ilgili amac × öncelikli olarak güvenli ù e yönelik olan FAA taraf × ndan kontrol edilmeyen konular × güvenceye alan yeni mevzuat × yürürlü ù e koymu ü tur. Baz × uzmanlar ayn × zamanda “izinsiz gir- me veya mülke tecavüz” ve “röntgenci- lik” yasalar × n × n kamuoyunun mahremiyet hakk × ndaki endi ü elerini giderecek baz × davran × ü lar × k × s × tlad × ù × n × ve k × s × tlamaya devam edece ù ini i ü aret etmektedir. Geli ü meler Pilotsuz hava araçlar × n × n güvenlik en- düstrisine sundu ù u olanaklar × anlama- n × n hâlâ ilk a ü amalar × nday × z, ancak bu araçlar × n giderek de ù erli bir araç haline gelece ù i aç × kt × r.