Yangın ve Güvenlik Dergisi 181. Sayı (Mart 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 181 81 YANGIN - MAKALE sistemlerine entegre edilmi ü ses ileti ü im sistemleri kullan × l × r. Ses ileti ü im sistemlerini tasarlarken, sistemin güvenilir ve do ù - ru bilgi verdi ù inden emin olmak çok önemlidir. Yang × n alarm sistemi tasar × m × nda göz önünde bulundurulmas × gereken bir di- ù er faktör de alarm sisteminin bekaas × - d × r. Yüksek binalar için, bir tahliye alan × n- da yang × n taraf × ndan yap × lan bir sald × r × - n × n, alan d × ü × ndaki ses mesaj × sistemine zarar vermemesine dikkat etmek gerekir. Bekaay × art × r × c × sistemlerde tasar × m kriter- lerinden baz × lar × ü unlar olabilir: 1) Kontrol ekipmanlar × n × n yang × ndan korunmas × 2) Devrelerin korunmas × 3) Devrelerin konfigürasyonlar × 4) Panellerin ekranlanmas × Duman Kontrolü Duman da ù × l × m × n × n kontrolü yüksek bi- nalarda daha da komplikedir. Örne ù in, yüksek binalarda baca etkisi denen bir olay ya ü an × r. Baca etkisi, d × ü ardaki hava s × cakl × ù × ile bina içindeki s × cakl × k fark × n- dan dolay × bina yüksekli ù ince bas × nç far- k × olu ü mas × ndan dolay × ortaya ç × kar. Bu da, d × ü ardaki havan × n s × cakl × ù × na ba ù l × kalarak havan × n dikey olarak hareket et- mesine – binada ya a ü a ù × ya da yukar × do ù ru – neden olur. Bu ayn × zamanda, kontrol edilmedi ù i takdirde, binada ç × - kan yang × n sayesinde olu ü an duman × n tüm binaya yay × lmas × na neden olabilir. Bu nedenledir ki, yüksek binalarda du- man × ya bo ü altan ya tahliye eden ya da duman × n yay × lmas × n × s × n × rlayan duman yönetim sistemleri kullan × l × r. Yüksek binalarda kayg × duyulan bir di- ù er husus da asansörlerin piston etkisi ve rüzgar etkisi ile olu ü an hava hareketidir. Asansör bo ü lu ù unda a ü a ù × yukar × hare- ket eden asansör kabinleri ve rüzgâr × n etkisi ile yüksek binalarda duman hare- keti olabilir. Binan × n yüksekli ù i artt × kça bu etkiler de daha da artmaktad × r. Çok yüksek binalar duman yay × l × m × n × komplike bir hale getirdi ù inden, etkin bir duman kontrolü daha da zor bir hale gelmektedir. Olas × çözümler çe ü itlidir ve burada belirtilen ancak bunlarla s × n × rl × kalmayan çe ü itli aktiif ve pasif özelliklerin bile ü imini kapsamaktad × r: 1) Duman bariyer duvarlar × ve dö ü eme- leri 2) Merdiven bo ü lu ù u bas × nç sistemleri 3) Hava tahliye ekipmanlar × taraf × ndan sa ù lanan bas × nçl × bölge duman kontrolü 4) Duman perdeleri. Çözüm, binan × n kendisine hizmet etmek üzere tasar × m gereksinimlerinde, kulla- n × mlar × nda, ilgili sakin özelliklerinde ve gü- venilirliklerinde uygulamaya konmu ü tur. ú lk Servis Hususlar × Söylemeye gerek yok ki, yüksek binalar itfaiyeye benzersiz zorluklar yaratmakta- d × r. Planlama ve tasarlama evreleri es- nas × nda, bir olay × yat × ü t × rmak için yap × l- mas × gerekecek i ü ler, bir olay için gerekli olabilecek kaynaklar × n türünü tart × ü mak üzere tasar × m ekibinin itfaiye ile birlikte çal × ü mas × çok önemlidir. Bunlara yap × m geli ü tirme ve in ü aat sonras × ön planlar × da dâhildir. Bu ön planlara, burada belir- tilenlerle k × s × tl × kalmamak kayd × ile: 1) Binan × n en üst katlar × na nakliye de dâhil olmak üzere itfaiyenin eri ü im kapasitesi 2) Su kayna ù × n × belirleyebilmek 3) Boru sistemleri (geçici ve sabit), 4) ú leti ü im sistemleri 5) Binada yang × ndan korunma sistem- lerinin çal × ü mas × n × anlamak dâhil ol- mal × d × r. Bir olayda itfaiyenin yüksek binalarda yüz yüze geldi ù i zorluklardan biri de itfaiye- cilerin cihazlar × n × olay × n oldu ù u bölgeye götürebilme yetene ù idir. Tasar × mc × lar it- faiyenin ekipmanlar × n × güvenli bir biçim- de harekât kat × ndan en üst kata nas × l ta- ü × yabilece ù ini hesaba katmal × d × rlar. Ayr × ca, itfaiyecilere olay hakk × nda gerekli bilgileri sa ù layaca ù × ndan, yang × n komu- ta merkezinin tasarlanmas × nda dikkatli olunmal × d × r. Yang × n komuta merkezi eri- ü ilebilir olmal × ve: 1) Yap × sistemleri için kontrolleri 2) Bina yönetimi için kontak bilgileri 3) Mevcut bina planlar × 4) Acil harekat ve tahliye planlar × , 5) Ön planlar × içermelidir. Referans 1 Uluslararas × Kanun Konseyi/SFPE. (2013). Mühendislik K × lavuzu: Çok katl × Binalar ú çin Yang × n Güvenli ù i. Country Club Hills, IL. 2 SFPE. (2011). SFPE Standart S.01 2011, Ya- p × lar × n Yang × na Maruz Kalmalar × n × Hesap- lamada Mühendislik Standartlar × . Gaithers- burg, Maryland. 3 SFPE. 2015). SFPE Standart S.02 2015, SFPE Yap × sal ve Yang × na Dirençli Düzenlemele- rin Termal Performans × n × Öngörmek ú çin Hesaplama Yöntemlerinde Mühendislik Standartlar × . Gaithersburg, Maryland. Yüksek binalarda duman kontrol sistemleri genelde dumanlar × ya bo ü alt × l × r ya tahliye eder ya da duman yay × l × m × n × s × n × rlarlar.