Yangın ve Güvenlik Dergisi 182. Sayı (Nisan 2016)

øù GÜVENL øöø - TEKN ø K B ø LG ø YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 182 92 tehlikeli ortamlarda çal × ü × yorlarsa, i ü çiler için yeterli koruma tedbirinin al × nmas × n- dan i ü veren sorumludur. FR giysiler yan × k hasarlar × n × belirgin olarak azaltabilirler ve önlenemeyen bir kaza an × nda can kurtar × rlar. Her y × l × s × kayna ù × ya da alev- lerle do ù rudan temas etmek nedeniyle birçok FR giysisi ile alakal × yaralanma meydana gelir. Yan × klar × n ço ù unun ne- deni ise orijinal fiziksel tehlike nedeniyle de ù il, giysilerin yanmas × ndan kaynak- lanan ikincil yan × klard × r. úü yerlerinde en ciddi yan × klar i ü giysilerinin alev almas × ve deriyi yakmas × nedeniyle olu ü maktad × r. FR giysiler, ya fiziksel olarak yang × na ve yang × n × n etkilerine engel olarak, ya da yang × n × n sönmesine neden olabilecek kimyasal reaksiyonlar × ba ü latarak yang × n × söndürmektedir. Kendi kendini söndür- me ya da × s × kayna ù × veya alev orta- dan kalkt × ktan sonra yanmaya devam etmeme özelliklerinin olmas × nedeniyle alev almaz veya yanmaya devam et- mez. FR giysiler, ya ü amla ölüm aras × n- daki fark anlam × na gelebilecek biçimde yan × k yaralar × n × n ciddiyetini azalt × r. Yan × c × maddelerin alev almas × ndan kaynakla- nan yang × nlar nadir olmakla birlikte, i ü - verenler ve i ü çilerin, bu tür yang × n vuku buldu ù u takdirde haz × rl × kl × olmalar × kaç × - n × lmazd × r. Uygun i ü giysisi olmadan, yan × c × mad- delerin alev almas × ndan kaynaklanan yang × n durumunda birçok ü ey olabilir. úü çiler, yang × n × n × s × s × n × n yan × s × ra yanan giysilerden ç × kan × s × ya da maruz kal × rlar. Kuma ü taraf × ndan sal × nan × s × malzeme- nin kar × ü × m × na, i ü lem görmü ü veya gör- memi ü olmas × na, kuma ü × n a ù × rl × ù × na ve dokumas × na, temiz veya hidrokarbonlar- la kirlenmi ü olmas × na ba ù l × d × r. OSHA’ya göre aleve dayan × kl × giysilerin kullan × m × , yan × c × maddelerin alev alma- s × ndan kaynaklanan yang × ndan i ü çilerin sa ù ç × kma ve yang × ndan sonra da yük- sek kaliteli ya ü am sürdürmesi olas × l × ù × n × artt × rmaktad × r. Aleve dayan × kl × kuma ü lar vücuttaki yan × k- lar × n derecesini ve ciddiyetini azaltmak- ta, yan × c × maddelerin alev almas × ndan kaynaklanan yang × nlara kar ü × iki türlü ko- ruma sa ù lamaktad × r. Öncelikle, aleve dayan × kl × i ü giysileri, aleve maruz kald × k- lar × nda yanmamak üzere tasarlanm × ü t × r. Bu da i ü çiye, yan × c × maddelerin alev al- mas × ndan kaynaklanan yang × na maruz kald × ù × nda yaralanman × n ü iddetini azal- tarak ya da ortadan kald × rarak yeterli korumay × sa ù lar. ú kinci olarak da, FR i ü giysileri, yan × c × maddelerin alev alma- s × ndan kaynaklanan yang × n esnas × nda deriye geçen s × cakl × ù × azaltmak üzere tasarlanm × ü lard × r. Kuma ü , yan × c × mad- delerin alev almas × ndan kaynaklanan yang × n ile deri aras × nda bir bariyer olu ü - turarak deriye geçen enerjinin seviyesini azalt × r, böylelikle de i ü çiye daha fazla koruma sa ù lar. Bu durumda, ate ü e da- yan × kl × kuma ü ne kadar kal × n kullan × l × rsa, i ü çiler için koruma seviyesi o kadar yük- sek olur. Bu nedenledir ki, i ü giysisinin ilgili yaralanmalar × artt × rma veya yok etme imkân × bulundu ù undan, yang × n potansi- yeli bulunan i ü yeri için gerekli giysileri göz önünde bulundurmak faydal × d × r. Aleve dayan × kl × giysiler söz konusu oldu- ù unda, yap × lan ortak hatalar mevcuttur. Ço ù u esas olarak FR giysilerin birbirleri ile de ù i ü tirilebilece ù ine inan × rlar. Bu her za- man için geçerli de ù ildir. FR giysileri söz konusu oldu ù unda, sat × n almadan önce yak × ndan incelenmesi gereken pek çok husus mevcuttur. Petrol ve gaz i ü çileri için FR giysileri bir ayr × cal × k olmaktan ziyade kural haline geldi ù inden, ki ü i kafa kar × ü t × r × c × giysi ve ku- ma ü seçenekleri ile kar ü × kar ü × ya kalabil- mektedir. Herhangi bir karara varmadan önce, gereksinimlerinizle uyumlu kuma ü ve giysileri belirlemeniz önemlidir. Bu, uyumun anlam × n × n bilinmesini ve nas × l belirlendi ù i ile birlikte performans özel- liklerinin neler oldu ù unun anla ü × lmas × na ba ù l × d × r. Özel û artlar Herkes, i ü kazalar × n × n bir i ü in kârl × l × ù × n × art- t × rd × ù × ve devams × zl × k, yeniden adam kiralama, yeniden e ù itme ve tazminat ödeme gibi nedenlerle masraflar × artt × r- d × ù × nda hem fikirdir. ú statistikler, tüm i ü - yeri vakalar × nda patlama ve yang × nlar × n i ü yeri kazlar × n × n yüzde üçüne denk geldi- ù ini ve en yüksek ölüm oranlar × na sahip olduklar × n × göstermektedir. Yang × n ve patlamalarla ili ü kilendirilen dört tür yaralanma mevcuttur. Bunlar birinci derece, ikinci derece, üçüncü derece ve dördüncü derece patlama yaralanmalar × olarak bilinirler. Birinci derece patlama yaralanmalar × vücut dokular × üzerinde olu ü an bas × nç nedeniyle ortaya ç × karlar, kulaklar × ve ak- ci ù erleri etkilerler. ú kinci derecede patla- ma yaralanmalar × havada uçan nesne- lerin yak × ndaki i ü çilere çarpmas × nede- niyle olu ü ur. Üçüncü derecede patlama yaralanmalar × ise insanlar × n ayaklar × n × yerden kesen ve etraftaki nesnelerin üzerine dü ü melerine neden olan yüksek enerjili patlamalard × r. Dördüncü dere- cede patlama yaralanmas × ise bunlar × n d × ü × ndaki her türlü patlama sonucu olan yaralanmalard × r. Bu en sonuncusunda i ü çiler, ciddi yaralanmalar, hatta ölümle kar ü × kar ü × ya kalabilirler. Kar ü × laman × z gereken standartlar × bil- dikten sonra, çal × ü anlar × n × za alaca ù × n × z giysilerle ilgili olarak iyi özellikleri bilmeniz önemlidir. Kullan × lacak giysilerin iyi özel- liklerini bilmek önemli iken, kuma ü lar × n bu özelliklere uyup uymad × klar × n × belirleyen test yöntemlerini kullanmadan bunlar k × ymetsizdir. úü çilerin yan × c × maddelerin alev almas × n- dan kaynaklanan yang × nlara kar ü × kulla- nacaklar × aleve dayan × kl × giysilerin NFPA 2112 standartlar × n × kar ü × lamalar × için, giy- silerin birçok test ü art × n × yerine getirmeleri gerekmektedir. Dikey alev testlerinin ya- n × nda yan × c × maddelerin alev almas × n- dan kaynaklanan yang × nlarda kullan × lan kuma ü lar × n termal koruyucu performan- s × n × belirleyen ba ü ka testler de mevcut- tur. Termal koruyucu performans × , bir ki ü i kuma ü × giydi ù inde ikinci derecede yan × k- lar × n olu ü mas × için gerekli enerji miktar × d × r.