Yangın ve Güvenlik Dergisi 183. Sayı (Mayıs-Haziran 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 183 78 YANGIN - MAKALE Bu çal × ü ma ile yan × c × - parlay × c × s × v × lar için belirlenen tehlike s × n × flar × tan × t × lm × ü ve yan × c × parlay × c × s × v × depolanan mahallerin yang × ndan korunmas × için kullan × lan köpüklü sprinkler sistemlerinde baz al × nacak standartlar ve tasar × m kriterleri incelenmi ü tir. Yan × c × ve Parlay × c × S × v × Depolar × nda Köpüklü Sprinkler Sistemleri Serkan Ceylan Makine Mühendisi Norm Teknik Malzeme Ticaret ú n ü . San. A. û . Özet Su ile söndürülmesi etkili olmayan yan × c × -par- lay × c × s × v × lar, kimyasal özelliklerinden dolay × kolayca alevlenme özelli ù ine sahiptirler ve bu s × v × lar büyük yang × n riskleri olu ü turmaktad × r. Bu riskleri, yan × c × s × v × n × n özellikleri ve yang × n duru- mundaki davran × ü ü ekline göre tasar × m × yap × l- m × ü köpüklü söndürme sistemleri ile ortadan kald × rabiliriz. Bu çal × ü ma ile yan × c × -parlay × c × s × v × lar için belirlenen tehlike s × n × flar × tan × t × lm × ü ve yan × c × parlay × c × s × v × depolanan mahallerin yang × ndan korunmas × için kullan × lan köpüklü sprinkler sistemlerinde baz al × nacak standart- lar ve tasar × m kriterleri incelenmi ü tir. 1.Yan × c × ve Parlay × c × S × v × lar Parlama noktas × 37,8°C’nin alt × nda ve 37,8°C’deki buhar bas × nçlar × 276 kPa’y × geç- meyen s × v × lara parlay × c × s × v × denilmektedir. Ya- n × c × s × v × lar ise parlama noktas × 37,8 °C ve daha üstünde olan s × v × lard × r. 1.1. Yan × c × ve Parlay × c × S × v × lar ú çin Tehlike S × n × flar × Yan × c × ve parlay × c × s × v × lar × n tehlike s × n × flar × NFPA 30 (Amerikan Ulusal Yang × nla Mücadele Der- ne ù i) standard × na göre belirlenmektedir. Bu standarda göre tehlike s × n × flar × Tablo 1 ’de ve- rilmi ü tir. Yan × c × ve parlay × c × s × v × lar petrol türevi hidrokar- bonlar ve polar solventler olmak üzere 2 s × n × fa ayr × l × rlar. Hidrokarbonlar sadece karbon ve hidrojen atomlar × içeren organik bile ü iklerdir. Ba ü l × ca hidrokarbonlar: ham petrol, gazolin, jet yak × t- lar × , benzindir. Su ile kar × ü an ve çözücü olarak kullan × lan s × v × lar polar solvent olarak adland × - r × l × r. Ba ü l × ca polar solventler alkoller, ketonlar, eterler, esterlerdir. Polar solventler AFFF tip kö- pükleri bozarak parçalar ve etkisiz hale getirir. Bu nedenle polar solvent yang × nlar × nda alkole dayan × kl × köpükler kullan × lmal × d × r. 2.Yan × c × ve Parlay × c × S × v × Depolar × nda Sprinkler Sistemi Tipleri Yang × n s × ras × nda otomatik olarak devreye gi- ren ve söndürücü ak × ü kan olarak köpük-su ka- r × ü × m × n × n kullan × ld × ù × köpüklü sprinkler sistemleri ikiye ayr × l × r. 2.1. Otomatik Köpüklü Sprinkler Sistemi Köpüklü sprinkler sistemleri × slak borulu, kuru borulu veya ön tepkili sistem olarak üç ayr × sis- tem olarak tasarlanabilmektedir. Islak borulu sistemlerde tesisata sürekli bas × nç- l × su bulunmaktad × r. Yang × n an × nda sprinklerin aktive olmas × yla birlikte tesisata su geçi ü i olur ve × slak alarm vanas × aç × ld × ù × nda köpük hatt × aç × larak oranlay × c × yard × m × yla suya belirli oran- da köpük kar × ü t × r × larak, köpüklü su olu ü ur. Kuru borulu sistemlerde, tesisat giri ü inde kuru alarm vanas × kullan × l × r. Vanan × n üst k × sm × n × n ba- s × nçl × hava veya inert gaz ile sürekli olarak ba- Tablo.1 Yan × c × ve Parlay × c × S × v × lar × n Tehlike S × n × flar × S × n × f Parlama Noktas × Kaynama Noktas × Parlay × c × S × v × lar S × n × f IA < 22,8 °C < 37,8 °C S × n × f IB < 22,8 °C > 37,8 °C S × n × f IC • 22,8 °C ve < 37,8 °C Bütün kaynama noktalar × Yan × c × s × v × lar S × n × f II • 37,8 °C ve < 60 °C - S × n × f IIIA • 60 °C ve < 93 °C - S × n × f IIIB • 93 °C -