Yangın ve Güvenlik Dergisi 184. Sayı (Temmuz-Ağustos 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 184 øù GÜVENL øöø - MAKALE 84 C. HENNIGS M. HUSTEDTA S. KAIERLE Laser Zentrum Hannover e.V. (LZH), Hollerithallee 8, 30419 Hannover, Germany , , D. WENZEL S. MARKSTEIN Sächsisches Textilforschungsinstitut e.V. (STFI), Annaberger Str. 240, 09125 Chemnitz, Germany A. HUTTER Centre Suisse d´Electronique et de Microtechnique SA, Jack- et-Droz - 1, 2002 Neuchâtel, Switzerland Yüksek-Güçlü Lazer Radyasyonuna Yönelik Pasif ve Aktif Koruyucu Giysiler Bu makalede anlat × lm × ü olan çal × ü man × n ana amac × insan cildinin kaza eseri lazer × ü × n saç × m × na kar ü × korunmas × için pasif ve aktif koruyucu giysi ve aktif koruyucu perdelerin geli ü tirilmesidir. Özet Bu makalede anlat × lm × ü olan çal × ü man × n ana amac × insan cildinin kaza eseri lazer × ü × n saç × - m × na kar ü × korunmas × için pasif ve aktif koruyu- cu giysi ve aktif koruyucu perdelerin geli ü tiril- mesidir. Burada pasif sistem yüksek seviyede pasif lazer direnci sa ù layan çok-katmanl × fonksiyonel kuma ü lardan meydana gelmek- tedir. Buna ilave olarak, aktif fonksiyonel çok-katmanl × kuma ü lar lazer saç × m × n × tespit eden ve güvenlik kontrolü mekanizmas × ile la- zer × ü × n × n × otomatik olarak deaktive edebilen sensörler içermektedir. Lazer KKE (Ki ü isel Koruyucu Ekipman) olarak kullan × lacak olan kuma ü lar × n test edilmesi ve onaylanmas × na yönelik düzenlemelerin ol- mamas × sebebi ile test yöntemleri tan × mlan- m × ü ve geçerlenmi ü tir. Buna ilave olarak, bu- nunla ilgili test ortamlar × olu ü turulmu ü tur. Son olarak, bir test prosedürünün ve lazer KKE ile ilgili gerekliliklerin tan × mlanmas × ile standar- dizasyon anlam × ndaki bo ü luk da giderilmi ü tir. Bu çal × ü malar, bir dizi özel tasar × m fonksiyonel pasif ve aktif lazer-koruyucu giysi prototiple- ri (eldivenler, montlar, önlükler, pantolonlar) ve aktif perdeler kullan × larak ve de ayn × za- manda, belirtilmi ü olan dü ü ük-güçlü ve yük- sek-güçlü kuma ü test prosedürünü gerçekle ü - tirme imkan × veren bir prototip test donan × m × kullan × larak ortaya konulmu ü tur. 1. Giri ü Malzeme i ü leme amac × yla geli ü tirilmi ü lazerler genelde otomasyonlu üretim sistemlerin bir parças × olarak kullan × l × rlar. Bu lazer makineler genelde kapal × d × r (EN 60825-1:2007 S × n × f 1 uyar × nca). Ancak bir s × n × f 4 lazer makinesinin içerisinde çal × ü × r durumdad × r. Standart ça- l × ü ma ko ü ullar × nda bu s × n × f 1 sistemler, içinde bulundu ù u makine haznesinin aç × lmas × üzeri- ne otomatik olarak lazer kayna ù × n × kesen özel bir devre kesme mekanizmas × na sahip oldu- ù u için güvenlidirler. Bak × m durumunda ser- vis personeli s × n × f 4 ko ü ullar × alt × nda çal × ü abilir. Burada, × ü × n yay × l × m × bulunan yüzey üzerindeki güç yo ù unlu ù una ba ù l × olarak kaza eseri lazer × ü × n saç × m × ndan ötürü ciddi bir yaralanma riski vard × r. Bu sadece insan gözünün korunmas × ile ilgili bir konu de ù ildir ve piyasada EN 207 ve En 208 ile uyumlu lazer gözlükleri ü eklinde ki ü isel koruyucu ekipman (KKE) bulunmaktad × r ve bu gözlükler 2006/25/EC’de tan × mlanm × ü olan gözler için olan Maksimum ú zin Verilebi- lir Maruz Kalma Seviyesi (MPEeye) gereklili ù ini kar ü × lam × ü t × r. Bu konu ayn × zamanda insan cil- dinin korunmas × ile de ilgilidir ve bununla ilgili Maksimum ú zin Verilebilir Maruz Kalma Seviyesi (MPEskin) 2006/25/EC’de mevcuttur. Ancak, ü u ana kadar cildin korunmas × na yönelik hiç bir uygun sertifikal × lazer KKE geli ü tirilmemi ü tir ve yo ù un lazer × ü × n × m × sebebi ile ortaya ç × kabilen cilt yaralanmalar × n × n sonuçlar × çok ciddi ola- bilmektedir (Sliney ve Wolbarsht, 1980, Sutter, 2008). Giyilecek k × yafet türü ile ilgili, örne ù in dü- ü ük yan × c × l × k seviyesine sahip olan, sadece çok az say × da ortak öneri vard × r (bkz. EN ISO 11611 ve EN ISO 11612). Lazer-koruyucu k × yafetler ve bu lazer KKE’ni do ù ru ü ekilde incelemeye uy- gun standart ölçüm yöntemleri ve test prose- dürleri ile ilgili kurallar ve standartlar mevcut de- ù ildir. Lazer KKE’nin gerekli oldu ù u durumlarda, di ù er endüstriyel sektörler için geli ü tirilmi ü olan, örne ù in kaynak ustalar × için geli ü tirilmi ü olanlar gibi, koruyucu k × yafetler kullan × lmaktad × r. Elde ta ü × n × r lazer i ü leme cihazlar × (HLDler) en- düstriyel lazer i ü leme alan × nda bir ni ü uygula- ma sunmaktad × r. Bu tür elde ta ü × n × r sistemler yüksek oranda mobilite sa ù larlar ve bu sebep- le de lazer × ü × n saç × m × na maruz kalma anla- m × nda ciddi oranda daha yüksek potansiyel risk arz ederler. Bu da HLD operatörünün ge- nelde S × n × f 4 ko ü ullar × alt × nda çal × ü t × ù × anlam × n- da gelmektedir. Otomatik sistemlerin tipik kul-