Yangın ve Güvenlik Dergisi 184. Sayı (Temmuz-Ağustos 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 184 øù GÜVENL øöø - MAKALE 88 bir elde ta ü × n × r materyal i ü leme cihaz × kullan × larak, ceketlerde, eldivenlerde, önlüklerde ve pantolonlarda KKE giyim özelliklerinin de ù erlendirildi ù i iki senaryo göstermektedir. 2.5 Test Yöntemlerinin Detayl × Tarifi Kuma ü temelli lazer KKE ve perdelerin özelliklerinin belirlenmesi için en uygun test yöntemlerinin pratikte gerçekle ü tiri- lebilmesi için, bir dizi kar ü × la ü t × r × labilir test düzene ù i ( û ekil 3 ) olu ü turulmu ü tur. Bu sistemlerin düzgün çal × ü mas × n × sa ù laya- bilmek için, yine amac × bir lazer KKE test standard × n × n uygulanmas × n × haz × rlamak olan, basitle ü tirilmi ü bir yuvarlak-bobin testi gerçekle ü tirilmi ü tir. Bu sistemlerle gerçekle ü tirilen deneysel incelemeler; zamana ba ù l × de ù i ü iklik- ler dahil olmak üzere gerçekçi ko ü ullar alt × nda materyal davran × ü × n × göstermek amac × yla materyale hasar vermeyen ya da optik veya termofiziksel özellikle- rini de ù i ü tirmeyen dü ü ük sinyalli ölçümler ve kullan × lan yüksek lazer gücü sebebi ile tahrip edici olan yüksek-güçlü testler olarak ikiye ayr × lmaktad × r. Test düzenek- leri, yar × otomatik prosedür anlam × nda, tarif edilen testleri teknik kuma ü sistemleri üzerinde gerçekle ü tirmeye yönelik me- kanik potansiyeli sunmaktad × r. Test dü- zenek yap × s × aç × k olup alternatif ölçme ekipman × n × kurulumuna izin vermektedir ve bilgisayar destekli test prosedürleri farkl × testler için güncellenebilmektedir. Bu sebeple test düzene ù i sadece ku- ma ü lar × n sertifikaland × r × lmas × için olan Otoritelere özel de ù ildir. Bu düzenek ayn × zamanda lazer KKE geli ü tirme faaliyetleri yürüten ara ü t × rma kurumlar × ve KKE üre- ticileri için de bir ara ü t × rma arac × olarak düzenli ü ekilde kullan × labilmektedir. Örne ù in spektrometrik bilgileri belirlemek için bir entegre edici küre kullanarak ya- p × lan klasik reflektans, aktar × m ve emi ü (RTA) ölçümleri ve standart test yöntem- leri kullanarak örne ù in yanma (alev) ve a ü × nma ile ilgili olarak yap × lan inceleme- ler, optik materyal özellikler hakk × nda ge- nel fikir edinmek amac × yla test düzene ù i kullan × larak testlerden ba ù × ms × z ü ekilde ve a ü a ù × da belirtilen testlerden önce gerçekle ü tirilmektedir. Gonyometre Kol Kullanarak BRDF/BTDF ú ki yönlü Reflektans Da ù × l × m Fonksiyonu (BRDF) (bkz. Kurt et ak., 2010 ve Golebi- owski, 2013) belirli bir yüzeyden × ü × ù × n na- s × l yans × t × ld × ù × n × tan × mlayan bir 4-boyutlu fonksiyondur. Bu fonksiyonun argüman- lar × içeri gelen × ü × ù × n yönü ve d × ü ar × ç × k × ü yönüdür (her birisi yüzey normaline göre tan × mlanm × ü t × r). Fonksiyonun sonucu be- lirli bir d × ü yönde yans × t × lan radyasyonun aç × sal yo ù unlu ù udur ve anl × k radyasyo- nun bir faktörü olarak ifade edilir. Bütün d × ü ar × yönlerde (tam küre) belirli bir kuma ü için BRDF fonksiyonunun hesaplanma- s × belirli bir anl × k aç × için olan yans × t × lm × ü radyasyonun tam aç × sal da ù × l × m × n × vere- cektir (lazer × ü × n × m saç × lmas × nda oldu ù u gibi, anl × k × ü × ù × n sadece bir yönü oldu ù u varsay × m × ile) Bu ölçüm; ideal ü ekilde da ù × t × c × (radyas- yon anl × k aç × dan ba ù × ms × z olarak bütün yönlere e ü it miktarda da ù × l × r, Lambertian saç × lmas × denir) olandan ideal ü ekilde yans × t × c × (yans × man × n ayna benzeri dav- ran × ü × ) olana kadar farkl × ü ekillerde ortaya ç × kabilen yans × ma karakteri sebebi ile çok önemlidir. Yans × t × c × l × k ad × verilen bu özelli ù in lazer KKE ve perdeler için ölçül- mesi önemlidir çünkü yans × t × lm × ü radyas- yonun yüksek toplam gücü dü ü ünüldü- ù ünde, yans × yan × ü × n × n anl × k × ü × ndan çok daha az tehlikeli olmas × garantilenmeli- dir, yani koruyucu kuma ü sisteminin yan- û ekil 3. Üç test düzene ù inden ikisi. Bunlar × n ikisi de (a) lazer koruyucu kuma ü sistemleri ile ilgili tam test fonksiyonelli ù i sunmaktad × r. So ù utma (b), ölçüm tablosu ve gonyometre kolu (c) dahil olmak üzere kolorimetrenin içeriden görüntüleri. s × tma karakterinin mümkün oldu ù unca da ù × t × c × olmas × gereklidir. Benzer ü ekilde aktar × m için de benzer bir durum geçerlidir: ú ki yönlü Aktar × m Da ù × - l × m Fonksiyonu (BDTF). Bu, bir örneklem içerisinden aktar × lan radyasyonun aç × sal da ù × l × m × n × temsil eder (bu aktar × m yön- selli ù inin belirlenmesini sa ù lar). Kürenin tamam × boyunca entegrasyon ise lazer radyasyonunun belirli bir anl × k aç × s × için olan toplam yüzey aktar × m × n × verir. Test düzene ù i geli ü tirme sürecinde gon- yometre kol kullan × larak BRDF/BTDF ölçü- münün basitle ü tirilmi ü bir yöntemi geli ü ti- rilmi ü tir. (Golebiowski, 2013). Kalorimetre kullanarak Aktar × lan Enerjinin Is × l Ölçümü Lazer KKE olarak dü ü ünülen kuma ü örnek- leri × s × l özelliklerinin belirlenmesi için bir ka- lorimetrik sistem kullan × lm × ü t × r. Bu sistemin spesifikasyonu EN 61482-1-2 uyar × nca ark ar × za testi için geli ü tirilmi ü olan standart bak × r kalorimetreye dayanmaktad × r. An- cak, geometrisinin düzeltilmesi (özellikle spot çap × olmak üzere) ile deney düze- ne ù inin söz konusu lazer parametrelerine uyarlanmas × gerekti ù ine dikkat edilmelidir. Bu, daha ufak bir ölçüm alan × ve daha fazla kal × nl × k anlam × na gelmektedir. Ölçüm sistemi lazere maruz b × rakma süresinin tamam × boyunca zaman × n bir fonksiyonu olarak kalorimetre taraf × ndan sa ù lanan × s × de ù erlerini kaydedecek ü e- kilde tasarlanm × ü t × r. Stoll/Chianta 2. Dere- ce yan × k ve ac × alt s × n × r de ù erleri, opera-