Yangın ve Güvenlik Dergisi 184. Sayı (Temmuz-Ağustos 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 184 96 ÜRÜN TANITIMI Norm Teknik’ten CO 2 Gazl × Yang × n Söndürme Sistemleri Norm Tekni k-www.normteknik.com.tr CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemleri insanlar × n bulunmad × ù × , s × zd × rmazl × ù × sa ù lanm × ü veya aç × kl × k hesab × yap × lmas × kayd × ile aç × kl × k bulunan mahallerde uygulan × r. Temiz gazlar × n aksine CO 2 gazl × söndürme sistemi lokal uygulamalarda kullan × labil- mektedir. Dünyada ve ülkemizde, CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemleri için kullan × lan standart; ilgili EN Standard × ve NFPA 12 (2015)’dir. CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemlerinin kullan × m alanlar × genel olarak, jeneratör odalar × , trafo odalar × , kablo galerileri, egzoz kanallar × , türbin motor test odalar × , içten yanmal × motor test odalar × ve elektrik motorlar × test odalar × ile ya ù ve yak × t kazanlar × d × r. Ekonomik olmas × , mahalin s × zd × rmazl × k gereklili ù inin olmamas × ve lokal olarak uygulanabilmesi CO 2 gazl × yang × n söndürme sisteminin avantajlar × olarak s × ralanabilir. Avantajlar × n × n yan × nda, CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemleri- nin, insan bulunma ihtimali olan mahallerde kullan × lmamas × , çok yüksek miktarda × s × so ù urdu ù undan dolay × , elektronik devrelerde su kristalleri olu ü turabilmesi gibi dezavantajlar × bulunmaktad × r. CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemleri, silindir, bo ü alt × m vanas × , tetikleme elemanlar × , kontrol elemanlar × , kollektör, bo ü alt × m hortumu, çek valf, nozul, restriktör ve gerekli durumlarda seçici vana ekipmanlar × ndan olu ü maktad × r. Kullan × lacak olan silindirlerin PED (Bas × nçl × Ekipmanlar Direktifi) ve TPED (Ta ü × nabilir Bas × nçl × Ekipmanlar Direktifi ) direktiflerine uy- gunlu ù u zorunludur. Kaz × nm × ü š i ü areti, ilgili silindirin PED ve TPED uygunlu ù unu belirler. Silindir test bas × nçlar × 250 bar olmal × d × r. Sistem, çapraz zon prensibine göre çal × ü an dedektörler vas × ta- s × yla yang × n × n alg × lanmas × ve silindirlerin, solenoidler vas × tas × yla aktif hale getirilerek, tümgaz × n ayn × andamahale bo ü almas × yla çal × ü maktad × r. CO 2 Söndürme Sistemleri dizayn ve hesaplama kraterlerini belirlemek için Türkiye’de genel olarak ilgili EN Standard × , NFP12 (2015) standard × kullan × lmaktad × r. Sistemi tasarlarken, do ù ru riskin belirlenmesi gerekir. CO2 sistemlerinde risk Yüzey Yang × n × (Surface Fire) ve Derin Yang × n ( Deep- Sealed Fire) olarak ikiye ayr × l × r. Derin Yang × n, kablo, elektrik, mobilya ve ka ù × t gibi kor ile yanan malzeme yang × nlar × d × r. Yüzey Yang × n × ise benzin, alkol ve benzeri gibi tutu ü abilir ak × ü kanlar yang × nlar × d × r. Risk s × n × f × n × n belirlenmesinden sonra, ilgili standartlarda yer alan dizayn de ù erlerine göre gerekli gaz hesaplamalar × yap × labilir. CO 2 gazl × yang × n söndürme sistemleri, tart × l × ve tart × s × z sistemler olarak iki ayr × ü ekilde dizayn edilebilir. Teknik olarak CO 2 silin- dirlerine manometre tak × lamaz. Bu nedenle silindirlerin dolu veya bo ü olduklar × n × takip etmek için ya a ù × rl × k ölçüm metodu ya da ultrasonik seviye tespit metodu kullan × lmal × d × r. Ancak bu ü artlar alt × nda sistemin y × llar içerisinde sa ù l × kl × oldu ù unu tespit edebiliriz. Tart × s × z sistemler, tart × l × sistemlere göre daha ekonomik sistemlerdir. Tart × l × sistemler, mekanik, elektronik ve fotoelektrik tart × l × olarak kullan × labilir. CO 2 sistemleri yang × n riski ta ü × yan hacme total (total flooding) ya da lokal (local application) olarak uygulanabilir. Lokal sistemlerin di ù er gazlar gibi s × zd × rmaz mahallerde kullan × lma zorunlulu ù u yoktur. Bir makinenin ta ü × d × ù × riske veya ya ù havuzu gibi yang × n riskinin tan × mland × ù × alanlarda kullan × labilir. Total flooding, yang × n riskinin bölgesel olarak tespit edilemedi ù i ve tüm mahalin korunmas × gerekti ù i risklerde kullan × l × r. Aç × kl × - ù × n olma durumu ve olmama durumu olarak iki a ü amada incelenmelidir.