Yangın ve Güvenlik Dergisi 185. Sayı (Eylül 2016)

YANGIN ve GÜVENL ø K SAYI 185 øù GÜVENL øöø - MAKALE 88 Evsel at × k yönetimi hizmetleri genel ola- rak yerel yönetim yetkililerince sa ù lan- maktad × r. Kore’de ev at × klar × toplay × c × lar × , yerel yönetimlerce görevlendirilen özel ta ü eron ü irketlerin personelidir. Ancak sokak temizleyicileri yerel yönetimin tem- silcilerine aittir. Evlerde kullan × lan mallar çe ü itli tipte malzemelerden meydana geldi ù inden, at × klar × n cins ve miktarlar × da de ù i ü mektedir. At × k toplay × c × i ü çiler için, sosyal ve kamu için oynad × klar × rol geni ü lemesine ra ù men, kendilerine çok az dikkat edilmekte ve önem verilme- mektedir. ú lave olarak at × klar × n yeniden dönü ü türülmesi üzerine mevcut olan ulus- lararas × anla ü malar çerçevesinde at × ù × n ani olarak ar × t × lmas × ve seçilmesi daha da karma ü × k hale gelmi ü tir. Bu nedenle, at × k toplay × c × i ü çilerin kaza ve yaralanmalar × y- la ili ü kili verilerin analizine dayanan, genel maksatl × bir koruyucu plana ihtiyaç du- yulmaktad × r. Bu çal × ü ma ev at × klar × n × top- lay × c × lar × n × n mesleklerinden kaynaklanan kazalar × ve i ü leriyle ilgili hastal × klar × n × n tipik özelliklerini ara ü t × rmaya yöneliktir. 2. Malzemeler ve yöntemler 2.1 Tan × m ve veri toplama Ev at × klar × terimi belediyelerin alanlar × içindeki evlerden toplanan at × klar × ifade eder. Bunlar genellikle belediye veya di ù er kamu yetkililerinin sorumluluklar × al- t × ndad × r. Bu yaz × da ‘ev at × klar × n × toplay × - c × lar’ g × da ve yeniden dönü ü ebilir at × klar × toplayanlar d × ü × nda standart plastik çöp torbalar × n × toplayan insanlard × r. Bu çal × ü - mada 2010 ve 2011 y × llar × aras × nda at × k toplama i ü leri s × ras × nda yaralanma veya hastal × ù a maruz kalan 325 erkek çal × ü an ara ü t × r × lm × ü t × r. Çal × ü ma s × ras × nda odaklan- d × ù × m × z durum hastal × k veya yaralanma nedeniyle i ü ten 4 günden fazla uzak ka- lanlard × . û ekil 1 bu i ü çilerin da ù × l × mlar × n × göstermektedir: i ü çilerin %2,5’u ölüm, %86,4’ü yaralanma ve %11,1’i ise i ü le ilgili hastal × klara maruz kalm × ü lard × r. 2.2 Veri analizleri Yaralanan ü ah × slar için kaza verileri ya- ralananlar × n ya ü lar × ve çal × ü ma süreleri, vücutlar × n × n yaralanan k × sm × , kazan × n ü ekli, çal × ü ma süreci ve kazaya neden olan vas × ta bak × m × ndan analiz edilmi ü - tir. Çal × ü man × n ba ù × ms × z de ù i ü kenlerinin aras × nda ya ü , çal × ü ma süresi, i ü yerinin büyüklü ù ü, yaralanman × n oldu ù u gün ve ay, yaralanma ü ekli, kazaya neden olan vas × ta, çal × ü ma süreci ve vücutta yaralanman × n oldu ù u k × s × m bulunmak- tad × r. Ba ù × ml × de ù i ü ken ise i ü çilerin ma- ruz kald × ù × yaralanma ve hastal × klar × n da ù × l × m × d × r. Yaralanma ve hastal × klar × n aç × klay × c × de ù i ü kenlere göre de ù i ü ip de- ù i ü medi ù ini anlamada, istatistik olarak belirleyici olan p de ù erlerini <0,1 olarak kabul eden Ki-kare testini çal × ü t × rmak için istatistiksel analize yönelik bir bilgisayar program × olan SPSS kulland × k (Chicago, IL eyaleti, ABD firmas × SPSS). 3. Sonuçlar 3.1. Yaralanan ü ah × slar × n özellikleri 3.1.1. Çal × ü ma sürelerinin uzunlu ù una göre da ù × l × m Tablo 1 i ü çilerin çal × ü ma sürelerinin uzun- luklar × na göre da ù × l × m × göstermektedir. Tablo 1 yaralanan ve hasta olan ü ah × slar aras × ndaki çal × ü ma süreleri da ù × l × m × n × n güven seviyesi 0,1 ile farkl × oldu ù unu gös- termi ü tir (x 2 = 6,6632, p=0,084). Tablo 1 den, çal × ü ma deneyimlerine göre kaza oranlar × nda oldukça az bir fark oldu ù u anla ü × lmaktad × r. Zira bu i ü çok karma ü × k teknik deneyime ihtiyaç duymamakta- d × r. Bu arada, i ü le ilgili hastal × klar × n oran × i ü deneyimiyle beraber de ù i ü mektedir. úü çilerde meydana gelen hastal × klar × n toplam %41,7’i 5-10 senelik deneyimi olanlar aras × nda olmu ü tur. 3.1.2. Ya ü a göre da ù × l × m û ekil 2 yaralanma veya hastal × ù a maruz kalan i ü çilerin ya ü da ù × l × m × n × göstermek- tedir. 50’li ya ü larda olan erkekler en yay- g × n olan gruptur (%46,7). Bunu %28 ile 40’l × ve %14,2 ile 60 ve üstü ya ü lar takip etmektedir. 50’li ya ü ve yukar × s × nda olan- lar toplam × n %60,9’udur. Bu sonuç daha ya ü l × i ü çilerin kazalara kar ü × daha fazla hassas olduklar × n × göstermektedir. Zira i ü çiler gün boyunca devaml × ayakta du- rarak hareket etmekte ve ta ü × mas × kolay olmayan plastik torbalar × tutmaktad × r. Bu i ü de yorulma ve konsantrasyon kayb × - na yol açmaktad × r. Ya ü × n yaralanma ve hastal × k üzerine fazla bir etkisi yoktur (x 2 = 5,686, p=0,128). 3.1.3 Çal × ü an say × s × n × n büyüklü ù ü- ne göre da ù × l × m û ekil 3 çal × ü an say × s × n × n büyüklü ù üne ya da i ü yerinin büyüklü ù üne göre da ù × l × m × Tablo 1. Çal × ü ma süresinin uzunlu ù una ba ù l × olarak yaralanma ve hastal × klar × n da ù × l × m × Çal × ü ma süresi (y) Yaralanma Hastal × k Toplam Adet % Adet % Adet % < 1y 77 26,6 6 16,7 83 25,6 1-5 73 25,3 8 22,2 81 24,9 5-10 65 22,5 15 41,7 80 24,6 • 10 74 25,6 7 19,4 81 24,9 TOPLAM 289 100 36 100 325 100 û ekil 2 Yaralanma ve hastal × klar × n ya ü a göre da ù × l × m × 60 ya ü -39 ya ü 40-49 ya ü 50-59 ya ü û ekil 3. Yaralanma ve hastal × klar × n i ü letme- nin büyüklü ù üne göre da ù × l × m ×