Yangın ve Güvenlik Dergisi 194.Sayı (Ekim 2017)

YANGIN / MAKALE 54 Yangın ve Güvenlik / Ekim 2017 yanginguvenlik.com.tr - Yağmurlama deflektörü ile tavan arası minimum mesafe: 76 mm • Yağmurlama deflektörü tavana veya çatıya paralel olma- lıdır. • Genişliği 0.6 m veya daha az olan engel altına Yağmur- lama ilavesi yapılmaz ve yağmurlama engel kenarına yatayda 0.3 m veya daha fazla mesafede yerleştirilir. • ESFR yağmurlama, çelik veya boşluklu çelik kirişlerin alt kirişlerine yatayda minimum 0.3 m mesafede yerleştiril- melidir. • Çatı veya tavan yağmurlama deflektörü ile depolama üst seviyesi arası mesafe 914 mm veya daha fazla olmalıdır. Yangın esnasında yükselen duman içinde su damlacık- larının penetrasyonu ve yanan yüzeye ulaşarak söndürme işleminin gerçekleştirilmesi, çevrede ve tavan seviyesinde sıcaklığın düşürülmesi sonucu aşırı yağmurlama açılması ve konvektif ısı transferi nedeniyle yapısal yangın zararlarının önlenmesi, yanan nokta çevresini ıslatıp soğutarak yangının yayılmasını önlemek yangının kontrol altına alınabilmesi için gerekli zorunluluklardır. Yağmurlama sisteminin bu zorunlu- lukları yerine getirebilmesi için optimum damlacık çapının sağlanması gereklidir. Yağmurlama deflektöründen yayılan damlacıkların çapına bağlı olarak yangının ilerleme hızı ve sıcak gazların yapı içine transferi çok fazla değişebilir. Büyük damlacıkların yükselen duman içerisinde penetrasyonu ko- laydır, ısıl yükü yüksek yangınlarda küçük damlacıklara göre daha etkilidir. Küçük damlacıklar ise yanan bölge çevresinde ve özellikle tavan çevresinde buharlaşıp ısı çekerek soğut- ma etkisi sağlarlar. Böylece daha çok yağmurlama açılması önlenmiş olur. Ancak yükselen dumanın hızı damlacıkların terminal hızını geçiyorsa özellikle küçük damlacıklar du- man ile birlikte sürüklenecek ve söndürme ya da soğutma işlemine katkı yapamayacaktır. Eğer yağmurlama sistemi uygulanacak alan yüksek tavanlı ise bu kritere daha fazla dikkat edilmelidir. Yangın esnasında ortaya çıkan ısı mikta- rına bağlı olarak yüksek tavanlı binalarda tavan sıcaklığının yağmurlama aktivasyon sıcaklığına ulaşması daha uzun sü- recektir. Buna paralel olarak yangın büyüyecek ve yükselen alevler sonunda yağmurlamanın çalışmasını sağlayacak an- cak damlacıklar yere düşmeden buharlaşacak ya da damla- cık hızlarına bağlı olarak duman ile birlikte sürüklenecektir. Bunu önlemek için yüksek tavan uygulamalarında büyük orifisli yağmurlama kullanılması gerekmektedir. Kullanılacak yağmurlama tipinin seçimi ve yerleşimi ise en sağlıklı olarak yağmurlama su atım karakteristiklerinin değerlerine göre karşılaştırılması ya da projelendirme yapılan yükseklik için test verilerinin üreticiden sağlanması ile yapılabilir. 5. SISTEM TIPININ BELIRLENMESI Tasarım kriterleri göz önüne alınarak yapılan ön hesap- lama sonucu pompa kapasitesinin bulunmasından sonra, yağmurlama projelerinin oluşturulmasına başlanılabilir. Ön- celikle kullanılacak sistem tipine karar vermek gereklidir. Sistem Tipleri • Islak Borulu Sistem • Kuru Borulu Sistem • Baskın Sistem • Ön Tepkili Sistem • Kombine Sistemler 6. YAĞMURLAMA ZONLARININ BELIRLENMESI NFPA 13 standardı madde 8.2.1 ve madde 8.13.1’de yağ- murlama sistemi zon alanları ifade edilmektedir. Düşük Tehlike 4831 m² Orta Tehlike 4831 m² Yüksek Tehlike 3716 m² Depolama 3716 m² Raf Arası 3716 m² 7. YAĞMURLAMA YERLEŞIMININ YAPILMASI