Yangın ve Güvenlik Dergisi 196. Sayı (Ocak-Şubat 2018)

22 Yangın ve Güvenlik / Ocak - Şubat 2018 yanginguvenlik.com.tr Portatif yangın söndürme cihazlarının Şekil 1.1’de görül- düğü üzere pek çok çeşidi vardır. İtfaiye personelinin sıklıkla karşılaştığı söndürme cihazlarından bazıları ve kullanım özel- likleri Tablo 1.1’de gösterilmiştir. 1.1. Pompalı Depolu Sulu Söndürme Cihazları Pompalı depolu sulu söndürme cihazları, sadece A sınıfı yangınlarda kullanılır. Pompalı depolu sulu söndürme cihaz- larının bir kaç çeşidi bulunur, ancak hepsinin temel çalışma tarzı aynıdır. Genellikle çift-yönlü pompa ile donatılmışlardır. Örnek olarak Şekil 1.2’de verilmiştir [4]. 1.2. Basınç Yüklü Sulu Söndürme Cihazları Basınç yüklü sulu söndürme cihazları, (bunlara, aynı zamanda hava basınçlı sulu söndürücüler de denir) her türlü küçük A sınıfı yangınları söndürmek için kullanışlıdır. Çoğu kere, yangın kontrol çalışmalarında, ferdi sıcak noktaları ve baca dumanı yangınlarını söndürmek için kullanılır. Su, bir tank içinde basınçlı bir hava veya nitrojen altında depolanmış vaziyettedir. Cihazın başında bir adet valfle birlikte, basıncın yeterli olup olmadığını gösteren bir gösterge mevcuttur. Tablo 1.1. Seyyar Söndürücüler ve Özellikleri Şekil 1.2. Pompalı depolu sulu söndürme cihazları Çalıştırma valfi açıldığında, su sifon tüpünden yukarı ve hor- tumdan dışarı itilir. Bazen, sulu söndürme cihazlarının etkisini artırmak için, A sınıfı köpük konsantrasyonu da ilave edilir. A sınıfı köpük ilavesi, derin-tabanlı yangınlar, araç yangınları ve arazi yangınlarını söndürmeye yardımcı bir ıslatıcı etken görevini görür. Örnek olarak Şekil 1.3’te verilmiştir [4]. 1.3. Sulu Tabaka Oluşturan Köpüklü (STOK) Söndürme Cihazları Sulu tabaka oluşturan köpüklü söndürme cihazları, A ve B sınıfı yangınlar için kullanılır. Özellikle yangınla mücadelede veya küçük sıvı yakıt sızıntılarında buharı yok etmek için kul- lanılır. STOK söndürme cihazları, basınç yüklü sulu söndürme cihazlarından iki şekilde farklıdır. STOK söndürme cihazlarının depolarında su ile karışık, belli miktarda STOK konsantras- yonu bulunur. Ayrıca, standart yangın söndürücü ağzından farklı olarak köpüğü havalandıran bir emici ağız vardır. Bu ağız, daha kaliteli köpük oluşturmaya yarar [4]. Su/STOK solusyonu, depoda bulunan basınçlı hava veya nitrojenle dışarı püskürtülür. Köpüğü sıkarken oluşan köpük tabakasının dağılmasını önlemek için, doğrudan yakıt üzerine püskürtmekten kaçınmalıdır. Yakıt yüzeyi üzerine yağmur usulü nazikce inmesi temin edilmeli ya da Şekil 1.4’te olduğu gibi bir cisme çarpıtılarak saptırılmalıdır [3]. STOK ve su karıştığında ortaya çıkan köpük, sudan daha hafif olan yakıtların yüzeyinde yüzer. Su tabakasının oluştur- duğu buhar örtüsü alevi söndürür ve yeniden parlamasını önler. A sınıfı yakıtlarda, köpüğün iyi ıslatma ve nüfuz etme özellikleri vardır. Fakat alkol ve aseton gibi suda kolay çözünür benzeri parlayıcı sıvılarda etkisizdir. STOK söndürme cihazları, C ve D sınıfı yangınlar için uygun değildir. Ayrıca, yüksek bir noktadan akan ve bir flanştan basınç altında püsküren yakıt- larda olduğu gibi, üç boyutlu yangınlar için uygun değildir. En etkili oldukları yangınlar, parlayıcı sıvıların oluşturduğu durgun gölcükler üzerinde oluşan yangınlardır [4]. Şekil 1.3. Basınç yüklü sulu söndürme cihazı KAPAK KONUSU