Yangın ve Güvenlik Dergisi 199. Sayı (Mayıs-Haziran 2018)

36 Yangın ve Güvenlik / Mayıs-Haziran 2018 yanginguvenlik.com.tr KAPAK KONUSU / MAKALE 2.4 Patlayıcı Ortamda Kullanılacak Ekipmanların Seçimi İşletmeler patlayıcı ortamlarda kullanılacak teçhizatlar, emniyet cihazları, kumanda cihazları ayarlama donanım- ları, aksamlar ve koruyucu sistemleri ile ilgili düzenlemeleri 30.06.2016 tarihli 29758 sayılı “Muhtemel Patlayıcı Ortamda Kullanılan Teçhizat Ve Koruyucu Sistemler İle İlgili Yönetmelik de (2014/34/AB, belirtilen şartlara göre yerine getirecektir. 3. SONUÇ Dünyada ve ülkemizde birçok işletmede ciddi risk faktö- rü oluşturan patlayıcı ortamların önlenmesi teknik ve orga- nizasyonel önlemlerin sağlanması ile mümkündür. Bunlarla ilgili olarak potansiyel patlayıcı alanlar “Zone” lara ayrılmalı ve yönetmelikte belirtildiği şekilde işaretlenmelidir ve bu or- tamların tutuşturucu kaynakla buluşmasını engellenmelidir. Patlayıcı atmosferlerin (ZONE) belirlenmesi süreci, patla- yıcı ortam oluşma olasılığına, potansiyel patlayıcı atmosferin ortamda kalış süresine bağlıdır ve havalandırma bu alanlar- daki riskin azaltılmasında önemli rol oynamaktadır. Bunun yanı sıra zone belirleme çalışmaları hem elektriksel hem de elektriksel olmayan tutuşturma kaynaklarının bertaraf edil- mesinde kullanılabilecek temel parametredir. Bir diğer önemli husus ise muhtemel patlayıcı atmos- ferlerde yapılan bölge belirleme çalışmalarına göre uygun ekipman kullanılmasıdır. Bu alanlarda kullanılan elektriksel ekipmanların uygun olmaması ve ilgili diğer teknik ve idari kontrollerin uygulanmıyor olması sanayide çalışanlarımız için büyük tehdit oluşturmaktadır. Zira işyerinde patlayıcı ortamların yanlış hesaplanması, zone belirleme çalışmalarının doğru olmaması ve bu alan- larda kullanılacak Exproof ekipman seçiminin doğru olmama olasılığı oldukça yüksektir. İlave olarak, kullanılan Exproof ekipmanların bakım onarımlarının IEC EN 60079-19 stan- dardına göre ehil kişilerce yapılması gerekmektedir. Sıradan ustaların Exproof ekipmanın bakım ve onarımını yapmaları, ekipmanı Exproof kategorisinden çıkarmaktadır ve bu sektör için ciddi tehlike oluşturmaktadır. Ayrıca; Exproof cihazların montajını yapan kişilerin IEC 60079-14 kapsamında eğitim almış olması, Exproof cihazla- rın yılda 1 defa IEC 60079-17 kapsamında gözle detaylı mu- ayeneye tabi tutulması, Exproof cihazların tamir ve büyük bakımlarını yapan kişilerin IEC 60079-19 kapsamında eğitim almış olması, çalışanlara patlamadan korunma dokümanı ko- nusunda eğitimler verilmesi, topraklama yapılan alanların eş potansiyel topraklaması yapılması, olası gaz kaçak alanlarına gaz detektörlerin konulması, çalışanların iş ayakkabılarının mutlaka hem antistatik hem de ESD (Electro Static Dischar- ge) özellikte ve uygun sertifikaya sahip ürünler olması, sey- yar olanlar dahil tüm ekipmanların kullanım kuralları ile ilgili talimatların hazırlanması ve ilgili yerlere asılması, çalışanların muhtemel patlayıcı ortamlarda oluşabilecek sıvı ve gaz ka- çakları, kimyasallar, PKD (Patlamadan Korunma Dökümanı) ve GBF (Güvenlik Bilgi Formları) hakkında eğitim verilmesi ve ilgili GBF'lerin çalışma alanında bulundurulması, çalışma iş izin sisteminin kullanılması ve ilgili alanlara uygun işaretleme- lerin yapılması, çalışanların patlayıcı ortamların tehlikelerin- den korunması konusunda ciddi fayda sağlayacaktır. KAYNAKLAR 1. 26 Aralık 2003 tarih ve 25328 sayılı Çalışanların Patlayıcı Or- tamların Tehlikelerinden Korunması Hakkında Yönetmelik 2. IEC 60079-10-1:2015 Explosive atmospheres- Classificati- on of areas. Explosive gas atmospheres 3. IEC EN 60079-10-2:2015 Explosive atmospheres - Part 10- 2: Classification of areas - Combustible dust atmospheres 4. Sarı M. K., Patlayıcı Ortamlarda Kullanılan Elektrik Aygıtları ve Patlayıcı Ortamlar Hakkında Genel Bilgi. E.M.O. 5. Egri N., Patlayıcı Ortamlarda İş Güvenliği,. İş Sağlığı ve Gü- venliği Enstitü Müdürlüğü (İSGÜM). 6. Ince. A., Patlayıcı Atmosferlerin (ATEX) Patlama Davranışları 7. Terzioğlu, L. “Endüstriyel Patlamaların Modellenmesi” İTÜ, Yüksek Lisans Tezi, 1997. YANGIN GÜVENLİK VE KORUMA SİSTEMLERİ DERGİSİ Zenginleşen içeriği ve dağıtım gücüyle alanında lider dergimizde yer alarak mesajlarınızı hedef kitlenize ulaştırabilirsiniz. www.yanginguvenlik.com.tr facebook.com/Yangın-ve-Güvenlik-Dergisi-1187610591350206/ https://twitter.com/YanginGuvenlik linkedin.com/groups/13543095