Yangın ve Güvenlik Dergisi 2. Sayı (Şubat 1994)

T J ZMAN GÖZÜYLE Mehmet HIZ, 1947 doğumlu olup; 1969'da İTÜ Makina Fakültesi'nden mezun oldu. 1971 yılında Aygaz A.Ş Ue göreve başlayan HIZ, halen aynı şirkette Tesis İşletme Müdürü olarak görevini sürdürmektedir. LPG, likit petrol gazının kısaltılmış şeklidir. LPG petrol ve gaz kuyularından elde edilen ürünün gaz proses ünitelerinde işlenmesi veya rafinerilerde petrolün damıtılması sırasında elde edilen, basınç altındasıvılaştırılan,başlıca propan,bütan ve izomerleri gibi hidrokarbonlar veya bunların karışımıdır. Bütan ve propan genellikle karışım şeklinde kullanılmakta olup; ülkemizde LPG % 70 bütan, % 30 propan şeklinde pazarlanmaktadır. LPG, oda sıcaklığında ve atmosferik basınçta gaz halindedir. Basınç altında likit haline ve basıncın kalkmasıyla birlikte derhal buharlaşarak tekrar gaz haline dönüşür. Sıvılaştırıldığında, gaz haline nazaran yaklaşık 25 O kez küçültüldüğü için, çok az yer tutar. Bu özelliği de LPG'ye nakliye ve depolama yönünden diğer yakıt türlerine göre büyük avantaj sağlar. LPG, renksiz, kokusuz ve zehirli olmayan, çevre dostu bir yakıttır. Kullanım sırasında oluşabilecek bir kaçağın hissedilebilmesi için, üretim aşamasında etil merkaptan veya tiyofan benzeri maddelerle kokulandırılır. LPG,havadan ağır olduğu için alçak yerlerde toplanır ve rüzgar hızı fazla olmadığı sürece ağır bir şekilde havaya karışır. Açık ateş, LPG-hava karışımını tutuşma aralığı arasında bulduğunda, tutuşmasına sebep olur. LPG, ısıl değerinin yüksek olması, çevreyi kirletmemesi, düşük basınç altında sıvılaştırılarak kullanılabilmesi sebebiyle çok geniş bir kullanıma sahiptir. 1500'den fazla olduğu söylenen kullanım alanları genelde ısıtma, ısınma, aydınlatma, soğutma,.lcurutma ve otomotiv kullanım amaçlıdır. Ulkemizde 1960'lı yılların başında kullanımına başlanan LPG, güvenliği ve kolaylığı ile büyük bir tüketim artışı göstermiştir. 1994 yılı için 2 milyon ton /yıl olacak olan tüketimin 2000 yılında 3 milyon ton/yıl'ı aşması beklenmektedir. Türkiye'de tüketilen LPG'nin % 90'ı tüplü olarak, % 1 O'u ise dökme olarak tüketilmektedir. Halen yaklaşık 40 milyon adet tüp sirkülasyonda olup; bu tüpler piknik (2 kg), ev (12kg) ve sanayi (24 ve 45 kg) şeklinde sınıflandırılmaktadır. BÜTAN PROPAN Formül Molekül Ağırlığı (kg/kmol) Donma Noktası (°C) Kaynama Noktası (°C) Buhar Basıncı (20°C, kg/cm2 ) Buhar Basıncı (55°C,kg/cm2 ) Sıvı Yoğunluğu (15°C, kg/m3 ) Sıvı Özgül Isısı (15°C, kJ /kg) 1 lt. Sıvının Gaz Hacmi (15 °C, m3 ) 1 kg. Sıvının Gaz Hacmi (15°C, m3 ) Özgül Ağırlık İzafi Yoğunluk (hava=!) Parlama Noktası (°C) Tutuşma Noktası (havada, °C) Alev Sıcaklığı (havada, °C) Toplam Isıl Değeri ( kJ / m3) C4HIO 58.12 -13 8.3 -0.5 1 .20 4.85 582 1 .276 0.235 0.410 0.582 2.09 -60 482-538 2008 121280 C3Hs 44.1 -187.8 -42.3 8.93 20.18 504 1 .464 0.271 0.539 0.504 1.55 -105 493-549 1980 92430 LPG'nin gelişimine bağlı olarak, Türk Standartları Enstitüsü tarafından pekçok standart çıkartılmış ve piyasanın disiplin altında tutulması temin edilmiştir. Bu standartlar zaman zaman günün şartlarına uygun olarak revize edilmektedir. Bu standartlar içinde önem arzedenler aşağıda belirtilmiştir. TS 55 Tüpler (Sıvılaştırılmış Petrol Gazları için) TS1445 Sıvılaştırılmış Petrol Gazlarının (LPG) Taşıma Kuralları YANGIN VE GÜVENLİK DERGİSİ SAYI 2 m

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=