A. ÖZKAYA dar kalıplara indirgenmiş, öznel koşulları dikkate almayan çözümler ise verimlilik açısından kısır kalmaktadır. Halon 1 3 0 1 'in yarattığı "en iyi, en etkili" olma anarşisi en çok bu aşamaya zarar vermiştir. Tehlikeyi saptamayı bir köşeye iterek, konuya parasal yeterliliğin sağlanması durumunda, tehlikeden ve koşullardan bağımsız en etkili çözüm olarak görmek, yangın tehlikesinin saptanması sürecindeki beceri ve etkinliği köreltmiş, çarpık uygulamalar yaratmıştır. •Kullanıcının Eğitimi Tam otomatik ve en hızlı etki eden gaz ile oluşturulabilen sistemler, insan müdahalesi ve katkısı olmayacak sistem düşüncesini yaşama geçiren ve destekleyen bir araç olmuş ve insanın etkisi konudan iyice soyutlanmıştır. Oysa sadece söndürme aşamasındaki etkisi düşünülen insan, yangına neden olma ve oluşmasına engel olma süreçlerinden soyutlanmıştır. Halon 1 3 0l 'in ortadan kalkmasıyla diğer sistemler kavramı da gözden geçirilmeli, insanın tüm yangın sürecinin dışına çıkarılmasına son verilmelidir. İnsanın bu sürecin içinde tutulması ancak eğitimle olacağından, makinalara ve aletlere verilen önemin yanı sıra insana, yani eğitimine gereken önem verilmelidir. •Algılama Sistemleri Otomatik ve etkili söndürmenin mümkün olması algılamayı söndürmeye hizmet eden bir çerçeveye oturtmuş, erken ve doğru algılama, söndürmeye katkısı, söndürmenin gereksinmeleri doğrultusunda biçimlenmesine yol açmıştır. Oysa, algılama· gerek söndürme dışı bazı müdahaleler (elektriği kesme,bölme,kapatma) gerekse otomatik olmayan el müdahaleli söndürme etkinliklerine yönelik ele alınmamıştır. Bunların sonucunda Halon 1 30 l 'in şemsiyesinden kurtulan algılama sistemleri daha etkin, güvenilir olmak zorundadır. Bunun ilk adımı olarak noktasal algılama yerine doğrusal algılama söndürme güdümlü • anlayışından kurtuluşu getirmekte ve algılama amacını öne çıkartmaktadır. Yeni durumda algılamanın görev ve işlevleri eskiye göre daha farklı bir anlayışın yansıtıcıları olacaktır. •Diğer seçenekler Söndürmede uygun araçların arayışı ve seçimi Halon 1 30 1 'in çıkmasından sonra büyük ölçüdegölgelenmiş olduğunuve parasal olanaklılığa indirgenmiş olduğunu belirtmiştik. Bu olumsuz etkinin kalkmasıyla Halon 1 3 0 l 'den daha etkili • diğer söndürme araç seçenekleri daha da öne çıkarılmalıdır. Karbondioksit, su, su bulutu, köpük, kuru toz v.b.seçenekler, uygunluk ölçütlerine bağlı olarak daha etkin bir anlam kazanacak, hem parasal hesaplılık hem de mücadelede etkinlik sağlayacaktır. Bu bağlamda aynı binada, hatta aynı mekanda birden çok söndürme aracının kullanılması olağan hale gelecektir. Örneğin, bir bilgisayar odasında asma tavan ve mekana bakan tavanda ön tepkili sulu söndürme, yüzer döşeme altında karbondioksit, bilgisayar ve kabin içlerinde su bulutu, kablo tavalarında tozlu söndürme gibi, çözümler uygulanabilecektir. •Anlayış Kuşkusuz tüm bu tek tek sunulan ögeleri bir araya getirip kullanıcının gereksinimlerini, hesaplılığı, teknik verimi sağlayacak ana malzeme, birleştirici, çözüm anlayışı olacaktır. Ayrıntıya inen ve önemseyen, kendine sunulan olanakları ayrıntılarıyla sorgulayabilen, tasarım, çözüm, uygulama sonrasında eğitim ve bakımla bunları sürdürebilen bir anlayış yeni yaklaşımın ana taşıyıcısı olacaktır. SONUÇ Yazımız boyunca tanıtılmaya çalışılan ve savunulan yaklaşım, Halon 1301 uygulamasının kalkmasından sonra daha zor ama kapsamlı olan, ancak konuyu "Halon 13O1 yerine hangi yeni gaz" tartışmasının ötesine taşıyan bir yaklaşımdır. Halon 1 30 1 'in kalkmasıyla savunduğumuz yaklaşımın öne çıkması ve benimsenmesi sağlanacak olursa, bu gazın yangınla mücadele ve yangından korunma çevreleri arasında yarattığı düşünce ve uygulama anarşisi ortadan kalkacaktır. Böylece Halon 1301 yangını söndürmekten çok daha önemli, fakat düşünsel bir katkıyl a tarihsel görevini tamamlamış olarak sahneden çekilecektir. Yangınla mücadele ve yangından korunma çevreleri bu yararı göz ardı etmemeli, bu tarihsel fırsatı kaçırmamalıdır. YANGIN VE GÜVENLİK DERGİSİ SAYI 2
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=