Yangın ve Güvenlik Dergisi 201. Sayı (Eylül 2018)

48 Yangın ve Güvenlik / Eylül 2018 yanginguvenlik.com.tr YANGIN / MAKALE 2- Farklı konstrüksiyon tipleri için tek yangın alanı Tablo 1’e uygun olduğunda (Yangın alanı ile bölümlendirme yapıl- mayan alan tariflenmektedir.) Hangar aşağıdaki özelliklerden her ikisine de sahip ise Grup III hangar olarak tanımlanmaktadır. 1- Hangar, kapı yüksekliği 8.5 m veya daha az olduğunda. 2- Farklı konstrüksiyon tipleri için maksimum tek yangın alanı Tablo 2’ye verilen değerleri geçmediğinde. Hangar, membranla kaplanmış, rijit çelik kafesli olduğunda Grup IV sınıfında yer almaktadır. 3. SÖNDÜRME SİSTEMİ SEÇENEKLERİ Hangar sınıfının belirlenmesinin ardından, hangar grubuna göre NFPA409 standardında söndürme sistemi seçimi yapılır. Grup I hangarlar için NFPA409’da üç farklı söndürme siste- mi seçeneği tanımlanmaktadır. Ancak uçağın yakıtsız olması ha- linde sadece otomatik yağmurlama sistemi yapılması yeterlidir. Tek Yangın Zon Alanı Konstrüksiyon Tipleri m 2 ft 2 Tip I (443) ve (332) 2787-3716 30001-40000 Tip II (222) 1858-3716 20001-40000 Tip II (111), Tip III (211) ve Tip IV (2HH) 1394-3716 15001-40000 Tip II (000) 1115-3716 12001-40000 Tip III (200) 1115-3716 12001-40000 Tip V (111) 743-3716 8001-40000 Tip V (000) 465-3716 5001-40000 Tablo 1. Grup II Hangar Yangın Alanı Tablo 2. Grup III Hangar Maksimum Yangın Alanı Maksimum Tek Yangın Alanı Konstrüksiyon Tipleri m 2 ft 2 Tip I (443) ve (332) 2787 30000 Tip II (222) 1858 20000 Tip II (111), Tip III (211) ve Tip IV (2HH) 1394 15000 Tip II (000) 1115 12000 Tip III (200) 1115 12000 Tip V (111) 743 8000 Tip V (000) 465 5000 1- Köpüklü baskın yağmurlama sistemi ve tamamlayıcı sis- tem (uçak kanat alanı 279m²’nin üzerinde olduğunda kanat altı monitor sistemi veya yüksek genleşmeli köpük jeneratörü) 2- Otomatik yağmurlama sistemi ve düşük seviyeli düşük genleşmeli köpük sistemi 3- Otomatik yağmurlama sistemi ve düşük seviyeli yüksek genleşmeli köpük sistemi Tüm seçenekler için ilave olarak aşağıdaki sistemlerin de tasarlanması gerekmektedir. • Hangarda manuel kontrol için ilave olarak köpüklü yangın dolabı sistemi • Hangar içinde depo, ofis gibi alanlar otomatik yağmurlama sistemi • Hidrant Sistemi Hangar içerisinde yangın riski oluşturan ana madde uçak yakıtıdır. Büyük bir yakıt sızıntısı erkenden fark edilmez ve alev alırsa hızlı bir şekilde uçağı ve çevresindeki alanı içine alabi- lir. Kaza ile yakıt sızması riski kanat altında bulunan alanda en yüksektir. Olası alev alma sebepleri arasında statik elektrik bo- şalması, elektrik sistemlerinin arıza yapması ve bakım faaliyet- leri gösterilebilir. Ayrıca, bazı uçaklarda yakıt ısıtıcıları bulun- maktadır ve bu ısıtıcılar ortamda yanıcı yakıt buharı oluşması riskini arttırmaktadır. Uçakların kanat altında yangın riskinin yüksek olması nedeni ile hem uçak, hem de hangar için yangın söndürme sistemi dizayn edilmelidir. Dolayısıyla hangarda kö- püklü baskın sistem kullanmak, ilave olarak kullanılan monitör sistemle birlikte hangarın ve uçağın korunmasını sağlamak- tadır. Günümüzde de hangarlar için en çok kullanılan sistem köpüklü baskın sistemdir. 4. KÖPÜKLÜ BASKIN YAĞMURLAMA SİSTEMİ - 1. SEÇENEK Hangarlar için birinci seçenek köpüklü baskın yağmurlama sistemidir. Köpüklü baskın sistem zon alanı 1394 m²’yi geçme- melidir. Çalışması gereken zon sayısı hangarda yer alan uçak sayısına ve uçak büyüklüğüne göre belirlenmelidir. Hangarda kullanılacak olan yağmurlama koruma alanı maksimum 12 m² olmalıdır. Yağmurlama arası mesafe veya branşmanlar arası mesafe en fazla 3.7 m olmalıdır. Kullanılacak olan yağmurlama açık tip olmalıdır. Orifisi 6.4 mm’den az olmamalıdır. Standart sprey yağmurlama için köpüklü baskın sistem tasarım yoğun- luğu 6.5lt/dk./ m²’den az olamaz. Uçağın kanadı altındaki alana AFFF köpük su karışımını atmak için monitör veya yüksek genleşmeli köpük jeneratörü kullanılmalıdır. Uçak kanat alanı 279 m²’nin üzerinde olduğu durumda monitor tasarımı gerekmektedir. Hangarda birden C M Y CM MY CY CMY K