Yangın ve Güvenlik Dergisi 201. Sayı (Eylül 2018)

50 Yangın ve Güvenlik / Eylül 2018 yanginguvenlik.com.tr YANGIN / MAKALE fazla uçağın bulunması durumunda kanat alanı 279 m²’den daha küçük olsa bile kanat altı bölgesi için bir monitor siste- mine ihtiyaç olabilmektedir. Monitor sistemi, uçağın altında belirlenen alanı kapsayacak şekilde tasarlanmalıdır. Tasarımın amacı sistem devreye girdikten sonra 30 saniye içerisinde yan- gını kontrol altına almak ve 60 saniye içerisinde söndürmektir. Monitor yerleşimi için uygun konum belirlenmelidir. Mo- nitor ile korunacak en uzak nokta arası mesafe ölçülmelidir. Bu mesafeye kadar atım yapabilen monitor nozulu seçilmesi gerekir. Monitör nozulu minimum giriş basıncı, nozulun K fak- törüne bağlı olarak seçilmektedir. Monitörün tarama açısı, alanı koruyabilecek açıda seçilecektir. Taranacak minimum alan bü- yüklüğü kanat altı ve kanat orta kısmı kesit alanı toplamıdır. Şekil 1’de gösterildiği gibi monitörün taradığı alan ark şeklinde- dir. Bu nedenle uçak gövdesi ve kanat alanından daha büyük bir alanı taramaktadır. Gerekli monitör debisi, nozulun taradığı alan ile yoğunluğun çarpımı ile bulunur. Yoğunluk 4.1 lt/dk/m² olarak alınacaktır. Sistem su ihtiyacı belirlenirken iki adet moni- tör çalışacağı düşünülmelidir. Monitör yerine yüksek genleşmeli köpük sistemi seçeneği yapılması halinde, 1 dakika içerisinde 90 cm yükseklikte köpük oluşturacak şekilde tasarım yapılması gereklidir. Hangarda manuel kontrol için ilave olarak köpüklü yan- gın dolabı sistemi gerekmektedir. Her bir yangın dolap de- bisi 227 lt/dk'dır. İki adet dolabın aynı anda çalışacağı kabul edilmelidir. Hangarda kullanılacak olan hidrant sistemi için gerekli olan su debisi 1893 lt/dakikadır. Su ihtiyacı belirlenirken dikkate alın- ması gerekmektedir. Hangarlarda draft perdeleri kullanılmalı- dır. Draft perdelerinin amacı algılama sisteminin performan- sını arttırmak ve yağmurlama tepki süresini azaltmaktır. Draft perdeleri ile bölünen alan 697 m2’den fazla olmamalıdır. Draft perdelerinin 697 m2 ile sınırlı olmasının sebebi, algılama siste- zemin drenajı ofis alanı monitör Şekil 1. Kanat Altı Monitör Yerleşimi mi tepki süreleri ile ilgilidir. Draft perdeleri yanıcı çatı ile taban arasındaki yüksekliğin 1/8’inden az olmamalıdır. 5. OTOMATİK YAĞMURLAMA SİSTEMİ VE DÜŞÜK SEVİYELİ DÜŞÜK GENLEŞMELİ KÖPÜK SİSTEMİ -2. SEÇENEK Hangarlar için ikinci seçenek, otomatik yağmurlama sistemi ve düşük seviyeli düşük genleşmeli köpük sistemi- dir. Kullanılacak olan yağmurlama sistemi ıslak borulu veya ön tepkili olmalı ve NFPA13’e göre dizayn edilmelidir. Yağ- murlama borulaması için NFPA13’e göre hidrolik hesaplar yapılmalı ve maksimum zon alanı 4831 m²’yi geçmemelidir. Sistem tasarım yoğunluğu 6.9lt/dk. m²’den az olmamalıdır ve sistem operasyon alanı 1394 m² olmalıdır. Yağmurlama K=5.6 veya K=8.0 olmalıdır. Kullanılacak olan Yağmurla- ma79C ‘ye duyarlı ve hızlı tepkili olmalıdır. Yüksek ortam sıcaklığına sahip yerlerde 93C’ye duyarlı ve hızlı tepkili yağ- murlama kullanılmalıdır. Düşük seviyeli köpük sistemleri, tüm uçak depo ve ser- vis alanına köpük dağıtacak şekilde tasarlanmalıdır. Tasarı- mın amacı, 3 dakika içerisinde köpük çözeltisinin tüm han- gar alanını kaplayacak şekilde dış duvarların ve kapıların 1.5 metre yakınına kadar dağıtılmasını sağlamaktır. Tasarımın uygulama oranı %3 köpük konsantrasyonunda asgari 10 da- kika için 4.1 L/dk./m2’dir. Sistemde düşük seviye boşaltım nozulları kullanılacaktır. Monitor nozullarının kullanımı du- rumunda her bir nozul için manuel kapama vanaları temin edilmelidir. Düşük genleşmeli köpük için su kaynağının kö- püğün üretilebilmesi amacıyla 10 dakika boyunca su sağla- yabiliyor olması gerekmektedir. 6. OTOMATİK YAĞMURLAMA SİSTEMİ VE DÜŞÜK SEVİYELİ YÜKSEK GENLEŞMELİ KÖPÜK SİSTEMİ -3. SEÇENEK Hangarlar için üçüncü seçenek, otomatik yağmurlama sistemi ve düşük seviyeli yüksek genleşmeli köpük siste- midir. Tavanda yer alan otomatik yağmurlama sistemi ıs- lak borulu veya ön tepkili olmalı ve NFPA13’e göre dizayn edilmelidir. Yağmurlama borulaması için NFPA13’e uygun olarak hidrolik hesaplar yapılmalı ve maksimum zon alanı 4831 m²’yi geçmemelidir. Sistem tasarım yoğunluğu 6.9lt/ dk./m²’den az olmamalı ve sistem operasyon alanı 1394 m² olmalıdır. Yağmurlama K=5.6 veya K=8.0 olmalıdır. Kullanı- lacak olan yağmurlama 79C ve hızlı tepkili olmalıdır. Yüksek ortam sıcaklığına sahip yerlerde 93C’ye duyarlı ve hızlı tep- kili yağmurlama kullanılmalıdır. Sistemde düşük seviye koruması için yüksek genleşmeli köpük jeneratörleri kullanılmalıdır. Tavanda yer alan yağ-