Yangın ve Güvenlik Dergisi 201. Sayı (Eylül 2018)

Yangın ve Güvenlik / Eylül 2018 61 yanginguvenlik.com.tr konsantrasyonları ile ilgili gazların insana zarar vermeyen en üst limit değerler kıyaslanmıştır. Bu kıyaslamaya göre gazlı yangın söndürme ajanları içerisinde güvenlik marjı en yük- sek olan gaz Novec™ 1230’dur. Özellikle işletme esnasında mahalde insan bulunması gereken veya 24 saat kesintisiz hizmetin olması zorunlu alanlarda (hava trafik kontrol kule- leri veya enerji santralleri gibi) güvenlik marjı büyük önem taşımaktadır. HFC-227ea’nın ve inert gazların güvenlik marjları, boş odalar için sorun teşkil etmemekle birlikte hacmi azaltan mobilyalar veya silindirlere konulan fazla gazlar yüzünden ya çok azalmakta veya tamamen yok olmaktadır. ELEKTRIKSEL YALITKANLIK A sınıfı yüksek riskli yangınlarda diğer bir önemli konu ise elektriksel yalıtkanlığın değeridir. Bilindiği üzere gazlı yangın söndürme sistemlerinde deşarj olduktan sonra gazın 10 dakika boyunca mahalde kalması istenir. Bunun amacı arklardan veya diğer sebeplerden oluşabilecek yangını önlemektir. Dolayısı ile kullanılan söndürme ajanının elektriksel yalıtkanlık değeri, olası elektriksel arkları önlemek için önem kazanmaktadır. Aşağıdaki tabloda elektriksel yalıtkanlık değerleri kıyaslanmıştır. Bir gazın küresel ısınma potansiyeli, CO2 (karbondioksit) gazına oranla ne kadar sera gazı etkisi yarattığını ifade eder. Karbondioksit gazının küresel ısınnma potansiyeli 1’dir. Novec™ 1230’un da 1 olmakla beraber atmosferde asılı kalma süresi sadece 5 gündür. Bu özelliği sayesinde Novec™ 1230 sera gazı olarak nitelendirilmemektedir. Buna karşılık HFC-227ea gazı, CO2’den 3220 kat daha fazla sera gazı etkisi göstermektedir ve atmsoferde 34,2 yıl asılı kalmaktadır. SISTEM GÜVENILIRLIĞI Gazlı yangın söndürme sistemlerinin doğru ve güvenilir çalışabilmesi için söndürme ajanının seçiminin ve doğru hesap- lamaların yanı sıra arka planda bazı püf noktaları mevcuttur. • Risk Analizi • Hasar Değerlendirmesi • Oda Sızdırmazlık Testleri • Standartlardan Doğru Yangın Sınıfının Seçilmesi • Yeniden Dolum Olanakları • Doğru Algılama Sistemi • Kurulum ve İşletmeye Alma • Bakımların Yapılması • Sistemin Parça Parça Değil, Tamamının UL, FM, VDS, LPCB vb. Onayının Bulunması • Yatırımcının Toplam Yatırım ve İşletme Maliyet Hesabı Sonuç olarak; hiç bir gazlı yangın söndürme ajanı bütün yangınlar için tek çözüm olmamakla beraber, ihtiyaca ve gerek- sinimlere göre en doğru seçimin yapılabilmesi için değerlen- dirilecek kriterler bellidir. Türkiye’de ve Dünya’da birçok önemli veri merkezi, enerji santrali, üniversite, müze, hastane ve gemi hali hazırda Novec™ 1230 Gazlı Yangın Söndürme Sistemi kullanarak kıymetli var- lıklarını güvenle korumaktadır. n Tablodan da görülebildiği üzere Novec™ 1230, diğer gazlı yangın söndürme ajanlarına oranla minimum %15 daha fazla yalıtkandır. ÇEVRESEL ETKILER 3M olarak arzumuz, gezegenimizin kaynaklarına hassasiyet göstererek iş yapış şekillerimizin gözden geçirilmesi ve daha sürdürülebilir bir dünyaya katkıda bulunmaktır. Son dönemde de oldukça fazla gündeme gelen iklim değişiklerinin en önemli sebebi sera gazlarıdır. Sera gazları, dünyamıza gelen güneş ışınlarının tekrar uzaya kaçmasına önemli ölçüde engel olur ve dünyamızın ortalama sıcaklığını artırmaktadır. Ortalama sıcaklığı artan dünyamızda, buzulların Söndürme Ajanı Bağıl Dielektrik Mukavemeti (@1 atm 25 0 C N 2 =1) Novec™ 1230 2,3 HFC -227ea 2,0 IG-100 1,0 IG-55 1,01 Kaynak: NFPA 2001: 2012. Tablo: A.1.4.1(a), (b), (c) ve (d) Söndürme Ajanı Ozona Zararı Küresel Isınma Potansiyeli Atmosferde Kalma Süresi 3M NO- VEC 1230 0 1 5 gün HFC- 227ea 0 3220 34,2 yıl erimesinden aşırı yağışlara kadar birçok anormal hava olayları meydana gelmektedir. Bu çerçevede gazlı yangın söndürme ajanlarını değerlendirecek olursak aşağıdaki tablo bize yar- dımcı olacaktır.