Yangın ve Güvenlik Dergisi 202. Sayı (Ekim 2018)

Yangın ve Güvenlik / Ekim 2018 57 yanginguvenlik.com.tr Kamu gücünü temsilen Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB), iş hayatının iki temel aktörü olan çalışan ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleme ve yönetme göre- vini üstlenmektedir.⁷ İş kazalarının ortaya çıkardığı sosyal/ ekonomik olumsuzluklar göz önüne alındığında, İSG’nin geliş- tirilmesi ve sürdürülebilir hale getirilmesine yönelik çalışmalar ayrı bir önem kazanmaktadır. Bu çalışmaların en büyük örneği hiç kuşkusuz; iş yerlerinde İSG’nin sağlanması, mevcut sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışan- ların yükümlülüklerini düzenleyen 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’dur. Söz konusu kanunun yanında; çalışma hayatını düzenlemek ve yönetmekten sorumlu ana kurum olan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (AÇSHB), diğer ilgili bakanlıklar ve işgücü temsilcileriyle iş birliği kura- rak, ülkedeki İSG durumunun iyileştirilmesinde ve iş kaza- larının önlenmesinde kilit bir rol oynamaktadır. AÇSHB’nin ilgili kuruluşu olan Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) 2006 yılında üç taraflı yaklaşıma uygun biçimde kamu, işçi, işveren taraflarını bir araya getirerek İSG ve iş kazaları konularına göstermekte olduğu hassasiyeti “Avrupa Birliği ile uyumlu Ulusal Yeterlilik Sistemi (UYS)’ni kurmak ve işletmek” görevi ile ortaya koymaktadır. Ulusal yeterlilik sisteminin birinci basamağında yer alan 3 Şekil 1 10UMS0035-3 Liman Operasyon Elemanı (Puantör) (Seviye 3) (Rev.01) UMS Örneğinde İSG Ulusal yeterlilik sisteminin ikinci basamağını oluşturan ulusal yeterlilikler (UY) ise ulusal ve uluslararası meslek standartlarına dayanarak oluşturulmakta ve tıpkı standartlardaki gibi ulusal yeterlilik hazırlık süreçlerinde de İSG kavramı ön plana çıkmaktadır. Ulusal yeterlilikler zorunlu ve seçmeli birimler içermektedir ve adayların MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi alabilmesi için zorunlu birimlerin tamamından başarılı olmaları gerekmektedir. Bu bağlamda tüm ulusal eterliliklerd başa ı gösterilmesi gereken zorunlu sayılan birimlerden biri de İSG ile ilgili olmaktadır. Şekil 2’de yer alan 12UY0088-3 Liman Forklift Operatörü (Seviye 3) (Rev.01) UY örneğinde de görüldüğü gibi benzer İSG birimi tüm yet lilikler için zorunlu tutulmuş olup aday bu biri den başarılı olmadığı takdirde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanamamaktadır. ve bireylerin mesleklerinin asgari çerçevesini çizen ulusal meslek standartlarının (UMS) hazırlık süreçlerinde; İSG, çevre ve kalite ile ilgili hususlara yer verilmektedir.⁸ Bunun yanı sıra ulusal meslek standartlarının ana hatlarını oluşturan “Görev- ler, İşlemler ve Başarım Ölçütleri” basamaklarının her birinde de İSG önlemlerine yer verilmektedir. Yine ulusal meslek standartları içerisinde yer alan “Kullanılan Araç, Gereç ve Ekipman”, “Bilgi ve Beceriler” ve “Tutum ve Davranışlar” baş- lıklarında da İSG’ye ve İSG’nin önemli bir parçasını oluşturan Kişisel Koruyucu Donanım (KKD)’lara atıflar yapılmaktadır. Şekil 1’de 10UMS0035-3 Liman Operasyon Elemanı (Puantör) (Seviye 3) (Rev.01) UMS örneği incelendiğinde İSG’ye verilen önem açıkça ortaya çıkmaktadır. Kısacası ulusal yeterlilik sisteminin temel taşı olan ulusal meslek standartlarının tüm süreçlerinde mesleğe ilişkin İSG uygulamalarının yer alması sağlanmaktadır. Ulusal yeterlilik sisteminin ikinci basamağını oluşturan ulusal yeterlilikler (UY) ise ulusal ve uluslararası meslek stan- dartlarına dayanarak oluşturulmakta ve tıpkı standartlardaki gibi ulusal yeterlilik hazırlık süreçlerinde de İSG kavramı ön plana çıkmaktadır. Ulusal yeterlilikler zorunlu ve seçmeli birimler içermektedir ve adayların MYK Mesleki Yeterli- lik Belgesi alabilmesi için zorunlu birimlerin tamamından başarılı olmaları gerekmektedir. Bu bağlamda tüm ulusal yeterliliklerde başarı gösterilmesi gereken zorunlu sayılan birimlerden biri de İSG ile ilgili olmaktadır. Şekil 2’de yer alan 12UY0088-3 Liman Forklift Operatörü (Seviye 3) (Rev.01) UY örneğinde de görüldüğü gibi benzer İSG birimi tüm yeter- lilikler için zorunlu tutulmuş olup aday bu birimden başarılı olmadığı takdirde MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almaya hak kazanamamaktadır. Şekil 1. 10UMS0035-3 Liman Operasyon Elemanı (Puantör) (Seviye 3) (Rev.01) UMS Ör eğinde İSG Şekil 2. 12UY0088-3 Liman Forklift Operatörü (Seviye 3) (Rev.03) UY Örneğinde Zorunlu Birim olarak İSG Şekil 2 12UY0088-3 Liman Forklift Operatörü (Seviye 3) (Rev.03) UY Örneğinde Zorunlu Birim olarak İSG Ulusal yeterliliklerde yer alan zorunlu İSG birimlerinin dışında kalan birimler teorik ve performansa dayalı sınavlar içermektedir. İSG birimine yönelik performans değerlendirmeleri ile adayın İSG birimlerinden başarılı olup olmadığının takibi ise yeterliliklerde bulunan ve adayın mesleği icra ederken gerçekleştirmekte olduğu eylemleri içeren diğer birimleri performans sınavları esnasında ölçülmektedir. Bireylerin İSG ile ilgili uygulamaları, tutum ve davranışları mesleğin icrası için gerekli olan teknik gerekliliklerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi için yapılan performansa dayalı sınavlar