Yangın ve Güvenlik Dergisi 202. Sayı (Ekim 2018)

60 Yangın ve Güvenlik / Ekim 2018 yanginguvenlik.com.tr GELECEĞİN TEKNOLOJİSİ: KABLOSUZ GAZ ALGILAMA ÜRÜN & TEKNİK K alundborg rafinerisinde kullanılan kablosuz gaz algı- lama sistemi, klasik kablolu sistemlere kıyasla sabit kablosuz gaz algılamanın avantajlarını, hem güvenlik hem de maliyet düşürme bağlamında gözler önüne seriyor. Norveçli enerji şirketi Equinor, Yokogawa ve bir Dräger şirketi olan GasSecure ile işbirliği içinde Danimarka’daki Kalundborg rafinerisine dünyanın en büyük SIL2 kablosuz gaz algılama sistemini başarıyla kurdu. Projenin temel hedefi, risk analizi ile belirlenen üç işleme alanında gaz algılama kapsamını iyileştirmekti. Equinor ekibi, zaten sıkışık olan tesis alanında kurulumun yanı sıra kapalı alanlarda algılama ile ilgili sorunlar yaşamaktaydı. Kablosuz cihaz kurulumunun kolayca uygu- lanabileceği ve daha sonra eklemeler ya da uyarlamalar için esneklikle birlikte fiziksel ve lojistik engellerin bu sayede kolayca aşılabileceği görüldü. Dünyanın ilk bütünüyle kablosuz SIL2 gaz algılama güven- lik sistemi olan, SIL2 sertifikalı GS01 dedektörleri bu projede başarıyla kullanıldı. Alan cihazları ile kontrol sistemi arasında bir uçtan diğer uca güvenli iletişim protokolleri kuruldu. Bu çözüm günümüzde sadece ISA100.11a kablosuz protokol ve SIL3 sertifikalı PROFINET üzerinden PROFIsafe uygulama katmanı ile mümkün oluyor. PROFIsafe her bir dedektör ile kontrol sistemi arasındaki tüm iletişim yollarını kapsıyor ve hem süreç değeri hem de güvenlik işlevi iletişim parametre- lerini entegre ediyor. ISA100.11a ve PROFIsafe kombinasyonu, güvenli verilerin tünellenmesi dahil çeşitli mekanizmalarla SIL için IEC 61784-3 gerekliliklerini karşılıyor. Başlangıçta yüz yirmi iki GS01 kablosuz gaz dedektörü üç işleme alanı geneline yayılmıştı. Bu da tetkike ve optimum kablosuz iletişim tasarımına göre yerleştirilmiş birkaç ağ geçidi ve birden çok erişim noktası kurulumu gerektiriyordu. Kurulu- mun ilk aşaması, kablosuz sinyalleri etkileyen ağır makinelerin ve kapalı yapıların bulunduğu alanları içeriyordu. Bu iletişim zorluğunu aşmak için verileri güvenle yapıların içinden aktar- mak üzere uzatılmış anteni olan GS01-EA dedektörler seçildi. Kalan cihazların tümü, standart anteni olan GS01 dedektörlerdi. YENILIKÇI ÇÖZÜMLER TASARRUF SAĞLADI İlk çalışmalar, kablolu cihazlarla gerçekleştirilen bir pro- jenin, onlarca milyona ulaşan bir yatırım gerektirdiğini gös- teriyordu. Daha uygun maliyetli bir çözüm gerekiyordu, bu yüzden rafineride Equinor’un güvenlik disiplini uzmanları ile yan yana çalışacak yerel bir ekip oluşturuldu. Üç aylık bir süre zarfında ekibin yenilikçi düşünce tarzı ve ekonomik zihniyeti, kablosuz kurulumun en iyi çözüm olduğu sonucuna vardı ve projenin orijinal maliyet tahminleri önemli oranda düşürülür- ken gereken gaz algılama kapsaması da sağlandı. Maliyetlerin düşürülmesine ek olarak GS01’in kablosuz tasarımı sadece mevcut kablosuz ağa dedektör ekleyerek kolay genişletmeye ve ilave cihaz kurulumuna da olanak tanıdı. Başarıyla uygu- lanmasından sonraki bir yıl içinde Equinor, ilave kabloya veya ön hazırlığa gerek kalmadan, hali hazırda bulunan 122 cihaza ilave 17 adet GS01 daha tesisine ekledi. Dünyanın ilk tam ölçekli kablosuz SIL2 gaz algılama sis- temi olmasına ek olarak Kalundborg uygulama sürecinde elde edilen deneyim, ekibin teknik ve mühendislik bilgi birikimini epey artırarak gelecekteki Equinor projelerinin önünü açmıştı. Kalundborg rafinerisinde geniş ve çoğunlukla sıkışık alanlarda uygulanan kablosuz gaz algılama sisteminin başarısı, diğer kurulumlar için umut verici. Kıdemli mühendis Niels Herløv, “Bugün olsa yine kablosuz çözümü seçerdik. Gelecek kablo- suzda” diyor. n