Yangın ve Güvenlik Dergisi 208. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

36 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr Sabit sistemlerde kullanılan denetleyiciler merkezi olarak konumlandırılabilecekleri gibi uygulamanın gereksinimlerine göre tesisin farklı noktalarına da dağıtılabilirler. Bu denetleyi- ciler bir kontrol paneline sahiptir ve tek kanallı (sensör başına bir kontrol kartı gibi) ya da çok kanallı konfigürasyonlar halinde sunulurlar. Çok kanallı konfigürasyon, elektrik, alan veya maliyet konusunda kısıtlamalar söz konusu olduğunda oldukça idealdir. Kontrol üniteleri, her sensördeki gaz yoğun- luğunu göstermek için LCD ekrana veya panel göstergesine ve genellikle alarm, hata ve kapama gibi işlevleri kontrol eden dahili rölelere sahiptirler. Kullanılabilecek alarm seviyelerinin sayısı denetleyici- lere göre değişebilir; ancak genellikle yasal düzenlemelere veya sektörün genel uygulamalarına göre üç seviyeye kadar alarm belirlenebilir. Diğer faydalı özellikler arasında alarm kesme ve sıfırlama, aralık dışı göstergesi ve analog 4-20 mA çıkışlar mevcuttur. Denetleyici ile DCS/BMS arasında arayüz oluşturmak için genellikle dijital çıkışlar kullanılır. Bir gaz algılama sisteminin temel amacının gaz yoğunluğu tehlikeli seviyeye ulaşmadan önce gaz oluşumunu algılamak ve daha büyük tehlikelerin ortaya çıkmasını önleyecek gerekli işlemleri başlatmak olduğu unutulmamalıdır. Gaz yoğunluğu tehlikeli seviyeye doğru yükselmeye devam ederse idari kapama yapılır ve uyarı alarmları verilir. Sadece personelin maruz kaldığı gaz yoğunluğu seviyelerini ölçmek veya bunları kaydetmek yeterli değildir. KABLOLAR VE BAĞLANTI KUTULARI Yukarıda bahsettiğimize benzer sanayi tipi bir gaz algı- lama sisteminde sensörler tesisin etrafında stratejik ve denet- leyiciye farklı mesafelerdeki noktalara yerleştirilir. Denetle- yicinin elektrik bağlantıları döşenirken, her sensör kablosu- nun kendi uzunluğuna bağlı olarak farklı bir elektrik çevrimi direncine sahip olacağı dikkate alınmalıdır. Sabit gerilimli detektörlerin kalibrasyon işlemleri için hem sahadaki sensör hem de denetleyici tarafında iki kişiye ihtiyaç duyulacaktır. Sabit akımlı veya yerel vericili detektörlerde, sahadaki cihazın kalibrasyonu denetleyiciden bağımsız yapılabilir. Sensör kabloları metal kanal sisteminden geçirilerek veya uygun bir mekanik korumalı kablo kullanılarak dış hasara karşı korunurlar. Sade, düşük dirençli ve "temiz" bağlantı uçları elde etmek için sensör bir bağlantı kutusuna monte edilir ve kablonun her iki ucuna da koruyucu rakorlar takılır. Tüm rakor boylarının ve vida dişlerinin bağlantı kutusuna ve kullanılan kabloların dış çapına uygun olması da çok önemli. Detektör ile bağlantı kutusu arasında güçlü bir hava koruma contası sağlanması için doğru sızdırmazlık pulu seçilmeli. Dikkatten kaçırılmaması gereken bir başka husus da, sensör üreticilerinin tesisat için geçerli olacak kablo çekirdeği çap hesaplamalarında kullanılacak olan bilgileri verirken, sensör bağlantılarının maksimum döngü direncini de (hat direnci değil) genellikle bildirmeleridir. Kaynak: Honeywell Analytics. n TEKNİK