Yangın ve Güvenlik Dergisi 208. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

UYGULAMA sistemin en önemli avantajlarından birisi kontrol ünitesine gömülü gelen yazılım sayesinde tünel içinde sanal yangın zon- ları oluşturulabilmesidir. Bu sayede tünelin genelinde döşenen FireFiber sensor kablo geçiş yaptığı bölge özelliklerine göre adreslenebiliyor ve alarm eşik değerleri her yangın zonu için İşletmenin isteğine bağlı olarak belirlenebiliyor. TÜNEL İÇI UYGULAMASI Benzer bir uygulama 2018 yılı Kasım ayı içinde İzmir-Ma- nisa arasındaki Sabuncubeli Tüneli’nde sistemin malzeme temini yapılarak devreye alındı. Bu projede yaklaşık 4,5 km’lik ikiz iki tüpten oluşan tünel içinde oluşacak bir yangının hızlı ve doğru bir şekilde algılanması amaçlandı. Tünel sürekli araçların hareket ettiği, tozlu ve kirli bir ortama sahip. Bu nedenle tünel içinde bakıma ihtiyaç gösterecek elektronik cihazların uzun süreli kullanımı mümkün değil. Tünelin tavanına monte edilen EN54-22 onaylı FireFiber sensör kablosu ortamdaki rutubetten ve korozif etkilerden hiçbir şekilde etkilenmez. Tünel içinde kullanılan yangın algılama sisteminde hiçbir elektronik cihaz veya sensör kullanılmadı, sadece tünelin tavanına monte edilen toplam 10.000 m FireFiber sensör kablo ile bu sensör kabloyu izlemek için 2 adet, 2 kanallı ve 5 km menzilli EN54-22 onaylı Bandweaver FireLaser DTS f/o doğrusal yangın algılama kont- rol paneli kullanıldı. Bu projede kullanılan FireLaser DTS’ in her bir kanalı 5000 mmenzilli. Paneller birbiri ile tam yedekli (Full Redundant) olarak çalışıyor. FireLaser Kontrol ünitesine direk bağlanan FireFiber sensor kablosunun her 200 m’si bir yangın zonu olarak programlandı ve tünelde toplam 23 yangın zonu oluşturuldu. FireLaser f/o doğrusal yangın algılama kontrol paneli yangını algıladığında yangının çıktığı yerin ve yangın zonu bilgilerini anında SCADA tünel yönetim sistemine ModBus TCP/IP protokolü üzerinden gönderebiliyor. Böylelikle tanımlanmış yangın senaryosuna uygun olarak tünel içindeki elektromekanik sistemleri, örne- ğin JetFan sistemlerini, SCADA sistemi yazılımı ile harekete geçiriyor. S on yıllarda elektronik ve haberleşme sistemlerinde gördüğümüz yeni teknolojilerin yansımaları yangın algı- lama sistemlerinde de yeni teknolojilerin kullanılmasına zemin hazırlıyor. Her konuda baş döndürücü hızla gelişim gösteren elektronik algılama (sensör) sistemleri, son yıllarda fiber optik altyapıyı da kullanarak yeni algılama teknolojilerini sektörün kullanımına açtı. Özellikle yüksek tavanlı üretim alanları, kablo galerileri ve araç tünelleri gibi mahallerde kullanılan noktasal tip dedektör, ışın tipi duman dedektör, hava emmeli dedektör gibi bilinen algılama yöntemlerinin kullanılması işletmenin servis ve bakım maliyetlerini çok artırıyor. Fiber optik doğrusal yangın algılama sistemi, kullanım ve bakım kolaylıkları sayesinde işletmelere büyük oranda zaman ve para kazandırıyor. Bu yeni algılama teknolojisi sayesinde yangının yeri, boyutu ve yayılma yönü sistemmerkezi tarafından anlık olarak izlenebiliyor ve kontrol edilebiliyor. Bu özellik sayesinde işletmenin yangın ekibinin veya itfaiyenin yangına müdahalesi daha kolay ve hızlı oluyor. İşte tüm bu nedenlerden dolayı otoyol veya raylı tünellerde fiber optik doğrusal yangın algılama sistemleri tercih ediliyor. Fiber optik doğrusal yangın algılama sistemi ile tünellerde DTS -Distributed Temperature Sensor- teknolojisini kullan- maktayız. Bu sistem sayesinde son yıllarda geliştirilmiş tam bir dijital veri (yangın sırasında oluşan sıcaklık değişimi) akışı sağlamakta ve DTS cihazları sayesinde, tünel içinde oluşabi- lecek bir yangının yeri çok hızlı bir şekilde, 5 km’lik menzilde 1m’lik hata ile tespit edebiliyor. Yangın yerini tespit ettikten sonra, DTS cihazının ModBus TCP/IP çıkışı ile tünel elekt- romekanik kumanda sistemi SCADA’ya bilgi gönderiyor ve tünel içindeki elektromekanik sistemleri, örneğin JetFan sis- temlerini harekete geçiriyor. Bunlar yukarda belirtildiği gibi en uç noktalar olan, bir uçta fiber optik sensör kablo diğer uçta SCADA’nın yazılım platformu arasında inanılmaz bir dijital veri akışı yapılıyor. DTS teknolojisinde yangının algılanması EN54-22 onaylı Bandweaver FireFiber sensör kablo üzerinden yapılıyor. Bu TÜNELLERDE YANGIN ALGILAMA SİSTEMİ UYGULAMASI BTS YANGIN GÜVENLİK YAPI TEKNOLOJİLERİ 40 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr