Yangın ve Güvenlik Dergisi 208. Sayı (Temmuz-Ağustos 2019)

48 Yangın ve Güvenlik / Temmuz - Ağustos 2019 yanginguvenlik.com.tr kırıcı olmanın ötesinde bağlı olduğu otomasyon sistemi sayesinde içinde sakladığı fotovoltaik hücrelerin gün boyu açı değiştirerek binaya enerji üretmesini sağlamaktadır. Fotovoltaik panjurlar doğu, batı ve güney cephele- rinde bulunmaktadır [10] (Fotoğraf 4). 3. FOTOVOLTAİK PANELLİ CEPHELER VE YANGIN GÜVENLİĞİ Günümüzde kullanılan teknoloji ile birlikte yapım sistemleri ve yapı mal- zemeleri büyük oranda ilerleme kay- detmiştir. Farklı malzemelerin ortaya çıkması, uygun konfor parametrelerine ulaşılması hususunda değerlendirilme- lidir. Yangın güvenliği bakımından mal- zemelerin incelenmesi, bu parametreler arasındadır. Malzemelerin yangın anın- daki davranışı, yanıcılık sınıfı, zehirli gaz çıkarma özelliği, damlama özelliği bilin- melidir. Yangının yayılmasının hızlı bir şekilde gerçekleştiği düşünüldüğünde kullanıcının can güvenliğinin sağlan- ması esastır. Yangının ortaya çıkmasında ve yayılmasında cepheler kritik birer yapı elemanlarıdır. Dış ortamdan kaynaklı bir yangının binaya ulaşmasında (iletim, taşıma, ışınım yolu ile), bina içindeki yangının diğer katlara yayılmasında cepheler risk taşımaktadır (Şekil 3). Aynı zamanda cephelerde yatay ve düşey bir önlem alınmadığında yan- gının cephe boyunca ilerlemesi dik- kat edilmesi gereken bir durumdur [11]. Binalarda ortaya çıkan yangınlara cepheden müdahale edileceği düşü- nüldüğünde cephenin belirli bir süre yangına karşı dayanımı sağlanmalıdır. İtfaiye ekiplerinin ve çevredeki insan- ların can güvenliğine dikkat edilmelidir. Cepheden kopan, düşen parçaların yeni bir yangına sebep olmaması, çevreye zarar vermemesi gerekmektedir. Cephelerde fotovoltaik panellerin kullanılmasına, belirli yangın güvenlik önlemlerinin alınma durumuna bağlı olarak izin verilmelidir. Fotovoltaik panellerde yangın iki farklı türde mey- dana gelmektedir. Birincisi yangının panellerden kaynaklı olarak ortaya çıkmasıdır. Yüksek voltaj, kısa devre, güçlü akım vb. buna sebep olmaktadır. İkincisi ise dış ortam kaynaklı olarak panellere ulaşan yangınlardır. Yangının iki türlü ortaya çıkmasında da alevler hızlı bir şekilde cephede yayılacaktır. Aynı zamanda olası bir cephe yangı- nında fotovoltaik paneller yanarken, zehirli gaz açığa çıkmaktadır. Dumanın iç mekanlara sirayet etmesi insan sağ- lığı açısından ve özellikle can güven- liği açısından tehlikeli sonuçlar ortaya çıkarmaktadır. Elektrik kullanımı ve üretimi düşünüldüğünde ise yangı- nın ortaya çıkması kolaylaşmaktadır. Yangının elektrik kaynaklı olması ve jeneratör motoruna, akülere ulaşması büyük risk taşımaktadır. Tüm bu kri- tik durumlar neticesinde, fotovoltaik panellerin yanıcılık sınıfı bilinmelidir. Zehirli gaz çıkarma özelliği ve yangın anında damlama özelliği araştırılmalı, tasarım aşamasında belirli kararlar neti- cesinde kullanılmalıdır [13]. Cephede dış duvar sistemi olarak kullanılan fotovoltaik panellerin yangın anındaki davranışları kritik olmaktadır. Bu sistemler yangın güvenliği açısından hem iç mekân hem de dış mekân ile ilişki kurması bakımından büyük risk taşımaktadır. Olası bir yangında, aşırı ısıya maruz kalan cephe konstrüksiyon elemanlarının mukavemetini kaybet- mesi ve erimesi sonucu paneller düşe- cektir. Yanıcı panel elemanların da yan- gın anında tutuşması ve duman açığa çıkarması yangın güvenliği bakımından özellikle iç mekânda sorun oluşturmak- tadır. Aynı zamanda cephenin düşey sürekliliğinde kesintiler tasarlamak, yangının ve dumanın yayılmasında bir engel oluşturmak gerekmektedir. Fotovoltaik paneller cephede döşeme aralarında kullanılabildiği gibi cephede döşemeye asılarak da kullanılabilmek- tedir. Bu durumda cephe ve paneller arasında spandrel bölüm denilen alan- lar oluşmaktadır. Spandrel alanların Fotoğraf 3. Green Dot Animo Leadership High School binasında kullanılan panel sistemi [8] Fotoğraf 4. Cephe panjur sisteminin fotovoltaik panellerle desteklenmesi [10] MAKALE