Yangın ve Güvenlik Dergisi 211. Sayı (Kasım-Aralık 2019)

32 Yangın ve Güvenlik / Kasım - Aralık 2019 yanginguvenlik.com.tr MAKALE zaten yanıcı-alevlenici özelliklerinden dolayı yüksek binalarda kullanılmaz. Fakat yukarıda örnekleri verilen yüksek bina yan- gınlarının çoğu, cephelerinde Alüminyum Kompozit Levha (ACM) kullanılmış yapılardır. İşlenmesi kolay, uzun ömürlü, uygun maliyetli olan bu kaplama malzemesi, yoğun bir şekilde yeni-modern projelerde kullanılır. Ancak gerçekten kullanışlıve başarılı olan bu malzeme tek tip değildir, çeşitleri mevcuttur ve bunların farklı yangın sınıflandırmaları yapılmıştır. A2, B1 ve C sınıfları bulunur. Bu malzeme genellikle 0,35 mm ile 1 mm arasında iki adet ince alüminyum tabakanın ortasında 3 ile 8 mm arası kalınlıkta dolgu malzemesi ile üretilir. Bu malzeme- lerin en ucuz maliyetli kolay çözümü ve sektörde ilk piyasaya çıkanı PoliEtilen plastik dolgudur. Fakat bu tipler A veya B sınıfında yer alır, yani yanıcıdır. Mineral esaslı dolgu veya petek şeklinde boşluklu alümin- yum dolgular kullanılan tipleri ise B1 ile A2 sınıflarına kadar üretilebilir. Bunlar yukarıda detaylı izah edildiği gibi yanmayan, kolay yanmayan sınıflardır ve birazdan ısı yalıtımmalzemesini açıklarken vereceğimiz test sonuçlarında bunların kullanımı ile ilgili sonuçları görebileceğiz. Dolayısıyla, aşağıdaki test sonuçları tablosundan da görüleceği üzere, kaplama mal- zemeleri seçimi çok önemlidir, yani yanması ve yandığında gaz-duman salımı ile alev damlaması bu malzemeleri çok önemli hale getirir. Bildirinin bundan sonraki bölümünde, kaplama malzemesi olarak alüminyum kompozit levha kullanımına ve bununla ilgili doğru-yanlış seçimlere odaklanacağız. 3.2. Isı Yalıtım Malzemeleri Isı yalıtım sağlamak amacıyla, çoğunlukla düşük yoğun- luklu gözenekli örtü niteliğinde tabakalar kullanılır. Bunlar genelde mineral temelli levhalar ve polimer levhalar olarak iki sınıfta toplanırlar [5]. Polimer petrol ürünü plastik levhaların en bilinenleri; Eks- pande Polistyren XPS, Ekstrude Polistyren EPS, Poliüretan PUR, Poliizosiyanat PIR ve Fenol Köpüğü PF malzemelerdir. Bunlardan XPS, EPS ve PF ısı iletkenlik değeri olarak çok üstündür ve 0,02 ila 0,03 W/mK değerlerindedir. Su emme oranı çok düşük, hafif malzemelerdir ancak açık ara yanıcı, parlayıcı malzemelerdir. Mineral temelli levhalar, taşyünü ve camyünü olarak bil- diğimiz levhalardır, ısı iletkenlik değeri 0,03 ila 0,045 W/mK olmakla birlikte, su emme olmayan, su iticili üretilebilen ve yan- maz malzemelerdir. Bu özelliklerinden dolayı, yüksek binalar için ısı yalıtım tabakası olarak kesinlikle tercih edilmelidir [5]. Diğer malzeme ve etkenlere geçmeden önce, yukarıda 3.1. bölümünde izah etmiş olduğumuz kaplama malzemesi ile birlikte nasıl sonuçlar verdiğini inceleyelim. Kaplamalı cephede aşağıda bahsedeceğimiz tüm detaylandırma esasları doğru olarak tasarlandı ve numuneleri üretilerek teste tabi tutulmuş kombinasyonlarda aşağıdaki tablodaki sonuç alındı. Test sonuçları göstermiştir ki polietilen dolgulu alüminyum kompozit levhalar, ısı yalıtım örtüsü malzemesi ne olursa olsun yüksek yangın riski içerir ve kesinlikle yüksek binalarda kulla- nılamaz. Kırmızı ile belirtilen test dayanım süresine bakarsak, 9 dakikayı bulmadan yangının yayıldığını görüyoruz. Test Yalıtım Malzemesi Kompozit Levha Tipi Sonuç ve dayanma süresi 1 PIR (i.s. köpük) PE - başarısız (08:45) 2 MW taşyünü PE - başarısız (07:09) 3 PIR FR - B1 başarısız (25:12) 4 MW FR - B1 BAŞARILI 5 PIR A2 BAŞARILI 6 MW A2 BAŞARILI 7 Phenolic (F. Köpük) FR - B1 başarısız (28:14) Test Sonuçları Tablosu [6] Hava boşluğunun baca etkisi [8] Havalandırmadan yükselen alev